بسیاری از امور مهم و ضروری در کشور وجود دارند که مستلزم این موضوع هستند که در خصوص اقدامات و اعمال صورت گرفته، یا در مواقع ضروری هشدارها و اخطار هایی که به جهت آگاهی و اطلاع رسانی های لازم به جامعه صورت گیرد تا از گمانه زنی ها، شایعه ها و انتشار اخبار کذب و دروغین که متاسفانه منجر به تشویش اذهان عمومی می شود جلوگیری صورت گیرد.
در این نوشتار قصد داریم به اوصاف و ویژگی های یک سخنگو و در نهایت به وظایف سخنگوی قوه قضاییه در این باره بپردازیم.
سخنگو کیست؟
بسیاری از مراجع، نهاد و ارگان هایی که وظایف مختلفی را عهده دار می باشند و اصولا ارتباط مستقیمی بین مجموعه وظایف آنها با مردم و جامعه وجود دارد و همچنین در سازمان ها و نهاد هایی که قلمرو وظایف آنها گسترده می باشد (برای مثال دولت) طبیعتا هر شخص عهده دار وظیفه و مسئولیتی را که به وی سپرده شده است می باشد.
حال با توجه به یک اصل کلی یعنی پاسخگویی، که از جمله مهم ترین وظایف هر سازمان، نهاد و عهده دار مسئولیت می باشد، وظیفه پاسخگویی به مردم، رسانه ها و… به شخصی به نام سخنگو محول شده است.
سخنگو در واقع رابط و پل ارتباطی بین مردم، رسانه ها با سازمان و ارگان ذی ربط می باشد.
اوصاف، ویژگی ها و وظایف یک سخنگو
بسیاری بر این باورند که سخنگو صرفا یک راوی و بازگو کننده کلیه اخبار و اطلاعات از قبل تعیین شده از سوی نهاد و ارگان ذی ربط خود به جهت ارائه به مردم و رسانه ها می باشد که البته در کشور ما دستکم پٌر بیراه نگفتن!
اما در واقع سخنگو نقش مهمی را در رفع ابهامات و مسائل موجود ایفا می کند و در مواردی با سخنان خود خط بطلانی بر کلیه شایعات، حرف و حدیث های موجود می کشد. همچنین در بسیاری از موارد همانند یک وکیل که در مقام دفاع از موکل خود از هیچ اقدامی جهت رفع اتهام و تبری از موکل مضایقه نمی کند عمل می نماید.
اما بالطبع، سخنگو نیز دارای یک سری وظایف و اوصاف می باشد و موظف به رعایت یک سری چارچوب ها می باشد. مهم ترین اوصاف و ویژگی یک سخنگو، سخنوری و قدرت نفوذ در کلام می باشد. یک سخنگو می بایست در درجه اول با کلام خود موجب اقناع حاضرین و منتقدین گردد.
یکی دیگر از وظایف سخنگو رعایت ادب و پرهیز از هرگونه ایجاد و دامن زدن به حواشی موجود می باشد. (درگذشته با پدیده ای روبه رو بودیم که سخنگو محترم یکی از روسای سه قوه، اقدام به نواختن سوت بلبلی نمودند!! آن هم در حضور اصحاب رسانه و دانشجویان) مورد دیگر آگاهی و اشراف کامل به موضوع و عنوانی که درصدد اطلاع رسانی و پاسخگویی آن بر آمده است می باشد.
لازم است که یک سخنگو از موضوعات و سخنانی که در آن اطلاعات یا تخصص لازمه را ندارد اجتناب نموده و در صورت لزوم و پیش از اظهار نظر در این گونه موارد حتما از از نظر متخصصین و مشاورین در آن زمینه بهره مند گردد.
سخنگوی قوه قضاییه
در سال گذشته پس از تصدی آیت الله رئیسی به عنوان رئیس قوه قضاییه، منصب سخنگوی قوه قضاییه نیز دستخوش تغییراتی گردید که آقای غلامحسین اسماعیلی که رئیس کل دادگستری استان تهران و رئیس شعبه اول دادگاه تجدید نظر بودند و ریاست سازمان زندان‌های ایران را بر عهده داشتند به این سمت منصوب شدند.
ایشان علاوه بر حفظ سمت، دارای سمت دیگری تحت عنوان رئیس حوزه ریاست قوه قضاییه می باشند.
وظایف سخنگوی قوه قضاییه
قوه قضاییه به واسطه ی اینکه عالی ترین مرجع نظارتی در کشور بشمار می آید و همچنین نهادی برای احقاق حق و رسیدگی به کلیه شکایت و درخواست های قضایی می باشد بیش از هر ارگان و نهادی به وجود یک سخنگو جهت اطلاع از آخرین رویدادها و اتفاقات داخل در بدنه قوه قضاییه و همچنین اتفاقات کشور می باشد.
همانطور که بیان شد مهم ترین وظیفه هر سخنگو اطلاع رسانی از اعمال و اقدامات صورت گرفته در نهاد ذی ربط می باشد. این موضوع در خصوص سخنگو قوه قضاییه نیز صدق می کند.
طبق رویه موجود و فعلی، سخنگوی قوه قضاییه اطلاع رسانی های مختلفی در زمینه روند رسیدگی به اتهامات متهمین پرونده های کلان، ازجمله اختلاس، کلاهبرداری، یا اشخاص و افرادی که دارای شخصیت برجسته ای هستند و به هر عنوان در مظان اتهام قرارگرفته اند یا در ارتباط با موضوع رسیدگی هستند که به تشخیص مقامات رسیدگی کننده اگر اطلاع رسانی در این زمینه لازم باشد توسط سخنگوی قوه قضاییه به عمل می آید.
همچنین اطلاع از نتایج آخرین همایش و نشست های حقوقی در خصوص ارائه آرای وحدت رویه، نظریه های مشورتی و پاسخگویی به ابهامات و سوالات در چارچوب و ضوابط قانونی از اهم وظایف سخنگوی قوه قضاییه محسوب می شود.
نتیجه گیری
در پایان و به عنوان نتیجه گیری کلی از آنچه که تا به حال بیان شد، ارگان ها و نهاد هایی که دارای وظایف مختلفی در برابر جامعه و مردم می باشند و همچنین به دلیل گستردگی وظایف و اختیارات خود و لزوم پاسخگویی، اصولا فردی جهت ارائه توضیحات و اطلاع رسانی و پاسخگویی تعیین می کنند.
در قوه قضاییه هم این امکان به جهت اطلاع از آخرین وضعیت متهمان جرائم مهم و کلان، قوانین و مقررات، سیاست ها و اقدامات قوه قضاییه توسط سخنگوی قوه قضاییه به عمل می آید.