پرسش: در دعوایی که خواسته آن ابطال سند مالکیت صادره از کمیسیون مواد ۱۴۷ و ۱۴۸ قانون اصلاحیه ثبت میباشد آیا میتوان به این استدلال که چون خواهان فسخ رأی کمیسیون مذکور را در ردیف خواسته خود قرار نداده دعوای وی را غیرقابل استماع دانست و عنوان کرد: «مادامی که رأی این کمیسیون ابطال نشده ابطال سند مالکیت منتفی است»؟
نظر اکثریت
در مورد سؤال رأی کمیسیون مواد ۱۴۷ و ۱۴۸ قانون اصلاح ثبت، مقدمه صدور سند مالکیت بوده است وقتی شخص، خواهان ابطال سند مالکیت باشد دادگاه میتواند به مقدمات خواسته نیز رسیدگی کند و لازم نیست که خواهان تصریح کند که فسخ رأی هیئت مواد ۱۴۷ و ۱۴۸ نیز جزو خواسته اوست. برخی موضوعات هرچند قابلیت رسیدگی مستقل را دارند ولی خود میتواند مقدمه بعضی از دعاوی باشند بهعنوان مثال در دعوای الزام به تنظیم سند با وجود اینکه خواسته، اثبات مالکیت، مطرح نشده، ولی دادگاه بدواً و مقدمۀ به مالکیت خواهان رسیدگی و پس از احراز آن خوانده را ملزم به تنظیم سند میکند.
نظر اقلیت
مطابق با ماده ۲۲ قانون ثبت دولت و محاکم کسی را مالک میشناسد که ملک به نام وی ثبت شده باشد و کسی که در اجرای مواد ۱۴۷ و ۱۴۸ قانون اصلاح ثبت سند مالکیت اخذ کرد نیز مالک رسمی محسوب میشود و مادامی که رأی هیئت ثبتی به قوت خود باقی است ابطال سند موردی ندارد و دادگاه نمیتواند بدون تصریح این مطلب از ناحیه خواهان به موضوع فسخ رأی هیئت ثبتی رسیدگی کند چون موضوعات فسخ رأی هیئت ثبتی و ابطال سند مالکیت کاملاً مستقل از یکدیگر بوده و دو خواسته محسوب میشود.
نظر کمیسیون نشست قضائی (۴) مدنی
اصولاً اعتراض به ثبت از ناحیه هر کس ملازمه با ادعای مالکیت دارد زیرا چون معترض ملک، مورد تقاضای ثبت را متعلق به خود میداند در مقام اعتراض برمیآید؛ بنابراین، لزومی برای تصریح در دادخواست به ابطال یا فسخ رأی کمیسیون مواد ۱۴۷ و ۱۴۸ قانون ثبت به نظر نمیرسد زیرا قبول تقاضای خواهان مستلزم ابطال رأی کمیسیون مورد اشاره است.