مرجع صالح در رسیدگی به جرم توهین و افتراء از طریق تلفن همراه

پرسش: ۱. با توجه به اینکه جرائم قابل گذشت در ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی مصوّب ۱۳۹۲ احصاء گردیده، علت وضع ماده ۱۰۳ قانون مذکور چه بوده؟ آیا ایجاد مزاحمت تلفنی  مصداق ماده ۱۰۳ است؟

۲. فردی در شهر الف به شهر ب زنگ می‌زند و به دروغ خود را کارمند دادگستری معرفی می‌کند. در صورت طرح شکایت علیه نامبرده آیا دادسرای شهر الف صالح به رسیدگی است یا ب؟

۳. در صورت ارسال پیامک حاوی توهین و افتراء از طریق تلفن همراه از شهر (الف) به شهر (ب) آیا شهر مبدأ صالح به رسیدگی است یا شهر مقصد؟ (رأی وحدت رویه صرفاً در خصوص مزاحمت تلفنی محل مقصد را صالح اعلام نموده است)

۴. چنانچه مادری قیم فرزند خردسال خود شود، آیا بعد از طرح شکایت می‌تواند اعلام رضایت کند یا حضور پدر و اعلام رضایت ولی ضروری است؟

۱. با توجّه به صدر مادّه ۱۰۳ قانون مجازات اسلامی مصوّب ۱۳۹۲، اصل بر غیرقابل گذشت بودن جرائم است و جرائم قابل گذشت در ماده ۱۰۴ قانون فوق‌الذکر احصاء شده است و جرم موضوع مادّه ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ از جمله آن‌ها نیست و در نتیجه قابـل گذشت نمی‌باشد؛ زیرا قانون‌گذار که در مقام بیان جرائم قابل گذشت بوده، مع‌الوصف جرم مزاحمت تلفنی را قابل گذشت ندانسته است. بدیهی است قسمت اخیر ماده ۱۰۳ قانون مجازات اسلامی مصوّب ۱۳۹۲ ناظر بر جرائم منصوص در شرع نظیر قصاص و قذف می‌باشد.

۲ و ۳. شرط تحقق جرم مزاحمت تلفنی، استماع الفاظ یا رسیدن اعمال موضوع جرم به مخاطب است و این بخش از عنصر مادی جرم در محل اقامت بزه دیده محقق می‌شود؛ لذا این محل، محل وقوع جرم محسوب می‌شود.

۴. قیم موقت که در اجرای مادّه ۷۲ قانون آیین دادرسی کیفری منصوب می‌گردد، اختیارات عام و کلی ولی را ندارد و لذا حق گذشت مجانی نسبت به حقوق صغیر را ندارد.