خلع ید

وکیل متخصص خلع ید در تهران

شما می‌توانید با به اشتراک گذاشتن دیدگاه و تجربیات خود در انتهای مقاله به گفتمان آنلاین با کارشناسان وینداد و دیگر کاربران بپردازید.

آنچه در این مقاله می آموزیم

خلع ید چیست؟

خلع ید، دعوایی است که مالک یک مال غیرمنقول (اموالی که قابلیت جا به جایی ندارند مثل مغازه، خانه، زمین) علیه متصرف غیرقانونی مال خود اقامه می کند و از دادگاه می خواهد که به روند تصرف غیر مجاز متصرف پایان بخشیده و متصرف را از ملک بیرون کند، و ملک را به او تحویل دهد.

 

طرح دعوای خلع ید

نحوه طرح دعوی خلع ید به این نحو است که مالک مال غیر منقول با در دست داشتن سند مالکیت به دادگاه محل وقوع ملک رفته، و با تنظیم دادخواست و طرح دعوی خلع ید به طرفیت متصرف که در این موقعیت غاصب محسوب می شود، حقش را مطالبه می کند. شرط اصلی و اساسی برای طرح دعوای خلع ید، داشتن مالکیت است، و این موضوع به این نحو ثابت می شود که مالک با در دست داشتن سند مالکیت، که مالکیت وی را ثابت می کند در دادگاه طرح دعوی کند.

خلع ید

 

اقدامات دادگاه برای دعوای خلع ید

اقدامات دادگاه در خصوص دعوای خلع ید به این نحو است که در ابتدا مالکیت خواهان را از طریق استعلام ثبتی و ملاحظه سند مالکیت احراز می کند و پس از اثبات مالکیت در ماهیت دعوی وارد می شود، سپس تصرف متصرف را بررسی می کند تا اگر غیر قانونی باشد میزان تصرف را از طریق جلب نظر کارشناس متوجه شود تا به همان مقدار حکم دهد. پس از اثبات مالکیت خوانده نیز اگر نتواند برای مشروعیت تصرفش دلیلی بیاورد مثلا بگوید اجاره بوده و یا ملک را خریداری کرده، در این صورت تصرف وی غاصبانه است.

 

تفاوت دعوای خلع ید با تخلیه ید

دعوای خلع ید یک دعوای غیر مالی است، بر خلاف دعوای تخلیه ید که از جمله دعاوی غیر منقول مالی تلقی شده و از نظر پرداخت هزینه دادرسی، بر مبنای ارزش معاملاتی ملک در هر منطقه عمل می شود و دعوای تخلیه هزینه کمتری نسبت به دعوای خلع ید دارد.

مرجع رسیدگی کننده دعوای خلع ید و تخلیه ید نیز متفاوت است، دعوای خلع ید در دادگاه محل وقوع ملک طرح شود در حالی که دعوای تخلیه در شورای حل اختلاف محل وقوع ملک طرح می شود.

 

خلع ید پیمانکار چیست؟

در قرارداد پیمانکاری، طرفین با قرارداد و توافقی که منعقد می کنند هر یک تعهدی را بر عهده می گیرند که انجام دهند. حال اگر یکی از طرفین از انجام تعهد سرباز بزند؛ طرف دیگر به اصطلاح حق حبس خواهد داشت یعنی می تواند تا زمانی که آن طرف به تعهد خود ادامه ندهد از انجام وظیفه و تعهد خود سر باز بزند.

در این راستا طرفین می توانند برای داشتن سلاح و ضمانت اجرا برای نقض تعهدات، حق فسخ در صورت تخلف را شرط کنند و این مورد را پیش بینی کنند. که خلع ید پیمانکار در طول همان فسخی است که اعمال می شود.

 

خلع ید مستاجر

بر اساس قانون ، امکان طرح دعوای خلع ید علیه مستاجروجود ندارد بلکه دعوای خلع ید را می توان علیه افرادی که اصلا قراردادی با مالک نداشته اند مطرح کرد. لذا به جای خلع ید، باید تخلیه ید مستاجررا از دادگاه تقاضا نمود.

در واقع مهمترین تفاوت دعوای خلع ید و تخلیه ید در این است که دعوای تخلیه ید مبتنی بر رابطه قراردادی است اما دعوای خلع ید مستاجر مبتنی بر رابطه قراردادی نیست.

 

خلع ید از ماترک

مالی که به ارث می رسد مشترک بین تمام وراث است و هیچ یک از آنان فعلا حق تصرف در آن را بدون اجازه دیگران نخواهند داشت. حال اگر یکی از این افراد تصرف مادی کند در مال مثلا خانه را از آن خود بداند یا اینکه مغازه ای که به ارث رسیده را مال خود بداند بدون هیچ دلیلی در اینجا می توان علیه وی دعوای رفع خلع ید اقامه کرد.

 

خلع ید از زمین کشاورزی

مالک برای اقدام حقوقی علیه متصرف، می بایست با توجه به این که موضوع دعوای خلع ید در ارتباط با اموال غیر منقول است، به همراه کلیه مدارک و اسناد موجود، به دادگاه محلی که مال غیر منقول در آنجا وجود دارد مراجعه و پس از پرداخت هزینه دادرسی، اقدام به ثبت دادخواست خلع ید علیه متصرف زمین خود بنماید.

 

خلع ید از ملک مشاعی

در مال مشاعی نیز هر کدام از شرکایی که مانع تصرف شریک دیگری شود شریک فوق می تواند دعوای خلع ید را به موجب سند مالکیت خودش اقامه نماید ولی در این صورت چون مالکیت هر دو طرف شریک محرز و مشخص می باشد لذا از کل مال خلع ید میشود و هیچ شریکی نمی تواند تا رفع خلع ید در ملک تصرفی داشته باشد.

 

جلوگیری از خلع ید ملک مزایده ای

در صورتی که بعد از برگزاری مزایده اثبات شود که شرایط موجود برای مزایده حاکم نبوده است، مثلا مزایده در تاریخ و موعد مشخص برگزار نشده است و یا این که مانع از ورود مالک به محل مزایده شده اند می تواند برای جلوگیری از خلع ید ابطال مزایده را درخواست نمود.

خلع ید از مزایده

 

دعوای شخص ثالث نسبت به خلع ید

 به این صورت که اگر شخص ثالثی که خود را به عنوان مالک ملکی معرفی نماید که نسبت به آن مال دعوای خلع ید در جریان رسیدگی است با اینکه شخص ثالث داخل در دعوا نیست ولی چون با اجرای حکم ممکن است به حق این شخص ثالث خللی وارد شود لذا شخص ثالث برای جلوگیری از ضرر وارده به دعوای مطرح شده اعتراض می کند که این اعتراض هم از طریق طرح دعوای اعتراض ثالث و یا از طریق اعتراض ثالث از طریق اجرای احکام اقدام نماید.

 

اجرای حکم خلع ید بدون حضور متصرف

در صورتی که متصرف ملک در محل اجرای حکم حضور نداشته باشد در این صورت به دستور مامور اجرای احکام بدون حضور متصرف حکم اجرا می شود ولی اجرای حکم به طرفین ابلاغ خواهد شد.

 

هزینه دعوای خلع ید

دعوای خلع ید یک دعوای غیر منقول می باشد و میزان و مقدار آن بر اساس قیمت و ارش منطقه ای ملک می باشد.

 

سخن پایانی

در برخی موارد ممکن است افرادی به عنوان غاصب بدون اجازه شما دست به تصرف اموال شما زنند که در این صورت می توانید از طریق حکم تخلیه ید و ارائه تمامی مدارک لازم، شرایط محکومیت فرد غاصب را برقرار کنید. یکی از مهم ترین و متداول ترین موارد در خلع ید، دعوا بر سر ملک مشاع است. در این صورت، حکم تخلیه ید با در دست داشتن تمامی مدارک و اثبات ادله لازم ممکن خواهد بود.

 

سوالات متداول درباره خلع ید

  • آیا علیه مستاجر می توان دعوای خلع ید یا تصرف عدوانی مطرح نمود؟

مطابق با قانون آئین دادرسی مدنی؛ در صورتی می توان اقدام به طرح دعوا با عنوان خواسته تصرف عدوانی یا خلع ید مطرح نمود که، رابطه ی قراردادی بین طرفین وجود نداشته باشد در صورتی که در دعوای موجر و مستاجر مبنا و منشا ایجاد تعهد برپایه ی قرارداد می باشد.

  • دعوی خلع ید همان تخلیه ید است؟

خیر دو دعوای جداگانه محسوب می شوند. در خلع ید تصرف از همان ابتدا غیر قانونی است ولی در تخلیه تصرف از یک جایی به بعد غاصبانه می‌شود.

  • منظور از دعوای تخلیه ید چیست؟

در صورتی که بین مالک یک ملک بین صاحب مال، امین یا متصرف ملک  قرارداد و شرایط خاصی برای تخلیه یا استرداد  مال وجود داشته باشد و متصرف یا امین از تخلیه یا تصرف به آن خود داری نماید، دعوای مطروحه، دعوای تخلیه ید می باشد.

  • دعوای تخلیه ید در صلاحیت رسیدگی کدام دادگاه می باشد؟

شورای حل اختلاف  محل وقوع ملک به کلیه ی دعاوی ، تخلیه ید، مطالبه اجور عقب افتاده، اجرت المثل ایام تصرف، افزایش یا تعدیل اجاره بها بجز دعاوی مربوط به اصل مالکیت موجر، حق سرقفلی و حق کسب و پیشه رسیدگی خواهد کرد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مقالات دیگر

۲۲ اسفند ۱۴۰۲
۱۶ اسفند ۱۴۰۲
۱۶ اسفند ۱۴۰۲
۱۵ اسفند ۱۴۰۲

با ما در ارتباط باشید