طبق قوانین موضوعه ایران طلاق از اختیارات مرد می باشد و زن در مواردی مثل داشتن وکالت در طلاق (حق طلاق) و یا مواردی مثل عسر و حرج حق دارد برای گرفتن حکم طلاق به دادگاه رجوع کند.
مواردی را که دادگاه نام برده برای تمثیل و مثال زدن است و در هر موردی که زن در عسر و حرج باشد می تواند به استناد این از دادگاه تقاضای طلاق کند.
برای مثال به علت اعتیاد شوهر، نفقه ندادن مستمر وی، اختلالات روانی، مشکلات اخلاقی و… همه می تواند از مصادیق و مثالهایی از عسر و حرج زن در مراجعه به دادگاه برای درخواست طلاق باشد.
دسترسی آسان به مطلب
طلاق توسط مرد و مخالفت زن
اگر مرد درخواست طلاق را بدهد در واقع در ماهیت مخالفت زن تاثیری نخواهد داشت جز آن که می تواند روند رسیدگی را بسیار زیاد به تاخیر بی اندازد زیرا حتی اگر دادگاه رای بدهد تا زمانی که حقوق مالی زوجه پرداخت نشده طلاق اجرا نخواهد شد و زن هم می تواند به خاطر همین حقوق مالی هم که شده اعتراض کند و رسیدگی به این شکل به تاخیر می افتد.
آنچه قابل ذکر است این می باشد که اگر طلاق از طرف مرد درخواست شود و یا اینکه طلاق توافقی باشد دادگاه گواهی عدم امکان سازش صادر می کند و در اینکه آیا این عدم امکان سازش قابل فرجام خواهی است یا خیر اختلاف نظر وجود دارد.
زیرا برخی معتقدند طبق قانون آیین دادرسی مدنی تنها حکم طلاق (زمانی صادر می شود که زن درخواست طلاق می دهد) قابل فرجام خواهی می باشد.
با وجود این در این که زن در طلاقی که به درخواست مرد بوده حق تجدید نظر دارد شکی نیست.
و می تواند حقوق مالی خود مثل اجرت المثل ایام زوجیت یا نحله تصنیف دارایی و مهریه را مطابق قانون مطالبه کند.
همانطور هم که گفتیم اجرای صیغه طلاق منوط به پرداخت حقوق مالی زوجه می باشد.
درخواست طلاق از جانب زن
اگر زن یا زوجه درخواست طلاق بدهد با توجه به نکاح نامه ای که طرفین شرایط آن را امضا کردند. باید دید که آیا شرایط وکالت در طلاق برای زن احراز شده است یا خیر یا اینکه آیا زن جداگانه از جانب مرد وکالت در طلاق یا حق طلاق دارد یا خیر.
در واقع باید دانست که ما دو نوع وکالت در طلاق داریم.
یک نوع آن همان مواردی است که در نکاح نامه و شروط ضمن عقد آمده است و مورد دیگر وکالت در طلاقی است که به صورت مستقل است نه به صورت شرط ضمن عقد.
در صورتی که این وکالت به صورت مستقل باشد حق طلاق واقعی به همین مورد گفته می شود.
البته مرد می تواند زن را عزل کند از وکالت مگر آن که در ضمن آن وکالت شرط خلاف شده باشد.
اما در وکالت در طلاقی که شروط ضمن نکاح نامه مبیّن آن است زن قابل عزل نخواهد بود زیرا ضمن عقد لازم نکاح درآمده است.
در حق طلاق یا وکالت در طلاق زن در شروط ضمن عقد لازم است یکی از آن موارد که در آن جا ذکر شده تحقق یابد.
برای مثال ترک انفاق مرد ثابت شود یا اینکه وی محکومیت قطعی به مجازات ۵ سال یا بیشتر داشته باشد، اعتیاد مرد، ترک زندگی توسط مرد و موارد دیگر که ذکر شده است.
باید یکی از این موارد محقق شود تا زن به وسیله آن بتواند به وسیله وکالت در طلاق از دادگاه تقاضای طلاق کند.
اما آیا این موارد امضا نشده باشند زن نمی تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند باید گفت خیر.
حتی اگر این موارد امضا نشود چون تمام موارد آن مصداق عسر و حرج است زن می تواند به این استناد از دادگاه تقاضای عسر و حرج کند البته باید آن را در دادگاه ثابت کند.
دفاع زن در دادگاه طلاق
برای مثال اگر علت عسر و حرج خشونت مرد است گواهی پزشکی که ثابت می کند مرد زن را مورد ضرب و شتم قرار داده مدرک خوبی است که زن می تواند در دادگاه برای دفاع از حقوق خود از آن استفاده کند.
یا این که شواهدی را برای اینکه امر مزبور اثبات بشود به دادگاه معرفی کند.
برای مثال اعتیاد شوهر علت تقاضای طلاق و عسر و حرج زن باشد می تواند با تمام ادله یا اوضاع و احوال قضیه به دادگاه اثبات شود اعتیاد مرد و عسر و حرج زن تا بدین وسیله دادگاه را مجاب به صدور حکم طلاق کند.
دفاع در دادگاه طلاق به دلیل عدم زندگی مشترک
اگر مدت زیادی از عقد گذشته باشد و مرد همچنان فکری به حال مسکن و تهیه مقدمات زندگی نکرده باشد و این از موارد عسر و حرج باشد زن در این باره می تواند ادعا کند که چنین وضعیتی برای کی قابل تحمل نیست زیرا چند سالی است که مرد مسکن و… تهیه ننموده لذا از دادگاه تقاضای صدور حکم طلاق کند و دادگاه هم با بررسی های لازم و استماع دفاعیات مرد حکم صادر می کند.
طلاق زن به دلیل ناتوانی جنسی مرد
این مورد هم می تواند از موارد عسر و حرج به حساب آید با این توضیح که ممکن است در پرونده ای زن ادعا کند که پس از مدت زیادی از زندگی زناشویی وی همچنان باکره است و به این دلیل از دادگاه تقاضای طلاق کند دادگاه هم با بررسی های وضع موجود و استماع دفاع خوانده می تواند حکم مقتضی صادر کند حال چه مرد توانایی جنسی داشته باشد و از این کار خودداری کند یا مطابق قانون.
دچار ناتوانی و عنن باشد.
دفاع زن در دادگاه طلاق به دلیل سوء معاشرت مرد
این مورد هم از عوامل شخصی به حساب می آید که می تواند زن با دفاع در دادگاه و اثبات اینکه مرد در خانه احترام وی را حفظ نمی کند و دائما توهین می کند از دادگاه تقاضای صدور حکم طلاق را بخواهد.
دفاع زن در دادگاه ،طلاق به دلیل خیانت مرد
خیانت هم می تواند از مواردی به حساب آید که زندگی یک شخص را با دیگری غیر قابل تحمل بسازد.
لذا اگر چنین اتفاقی برای زندگی زن بیفتد وی هم می تواند به این دلیل از دادگاه تقاضای طلاق کند و ادله ای مانند پیامها و مکالمات و اسکرین شات پیامها نیز ارائه دهد تا برای دادگاه خیانت وی احراز شود.
دفاع مرد در دادگاه طلاق
در دادگاه هر دو طرف می توانند دفاعیات و ادعاهای خود را مطرح کنند و دادگاه به هر دو طرف و اظهارات آنان گوش می دهد.
مرد هم می تواند در مواقعی که حق با وی است دفاع کند و از طلاق زن جلوگیری کند.
برای مثال اگر دلیل زن برای طلاق عدم پرداخت نفقه است مرد می تواند با دلایل و رسیدهایی و اوضاع و احوال ثابت کند که نفقه زن را پرداخت می کند.
یا اینکه اگر درخواست زن برای طلاق به دلیل همسر دوم گرفتن مرد هست وی می تواند ثابت کند دلیل ازدواج دوم مرد ناتوانی و موجه بودن شرایط زن بوده است و دادگاه با توجه به این دفاعیات حکم مزبور صادر می کند.
مورد دیگر اینکه اگر تقاضای طلاق زن به دلیل اعتیاد مرد است وی می تواند با ارائه گواهیهایی و اوضاع و احوالی که وجود دارد ثابت کند که برای امر مزبور درمان شده است یا در طول درمان است و موضوع اعتیاد در حال منتفی شدن می باشد.
نتیجه گیری
طلاق طبق قانون به اختیار مرد واقع می شود اما زن هم در موارد عسر و حرج و وکالت در طلاق می تواند از دادگاه تقاضای طلاق و صدور حکم طلاق کند.
زن در دفاعیات خود در دادگاه باید به عدم امکان زندگی به وجود عسر و حرج پیش آمده استناد کند و بیان کند که چنین شرایطی برای وی غیر قابل تحمل است و نمی تواند این وضعیت را ادامه دهد.
در این راستا زن برای اثبات ادعای خود که اعتیاد مرد یا بد رفتاری و سوء معاشرت و یا موارد دیگر مثل ندادن نفقه و… است می تواند دلایلی یا گواهیهایی ارائه دهد تا دادگاه بتواند با این استنادات قانع شود.
در بالا به موارد مختلفی در این باره اشاره کردیم.
سوالات متداول
در چه مواردی دادگاه گواهی عدم امکان سازش صادر می کند؟
دادگاه در مواردی که تقاضای طلاق به درخواست مرد است یا این که طلاق توافق باشد گواهی عدم امکان سازش صادر می کند. این گواهی پس از قطعیت ۳ ماه فرصت دارد تا اجرای شود با مراجعه به دفتر طلاق در غیر این صورت اعتبار خود را از دست می دهد.
صدور حکم طلاق در چه موردی می باشد؟
اگر زن از دادگاه درخواست و تقاضای طلاق کند دادگاه در صورتی که برایش اثبات شود زن دارای عسر و حرج است به خاطر وضعیت پیش آمده حکم به طلاق یا حکم به اجبار مرد به طلاق را صادر می کند اعتبار این حکم ۶ ماه خواهد بود.
اعتیاد مرد آیا به زن حق طلاق می دهد؟
اعتیاد مرد در صورتی که به زندگی مشترک خلل وارد آورد و زندگی مشترک را دچار مشقت کند می تواند از موارد صدور عسر و حرج باشد و باعث صدور حکم طلاق شود.