اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری ایران، هر ساله آزمونی را تحت عنوان آزمون وکالت برگزار می‌کند که افرادی که قصد وکالت دارند به شرطی که مدرک کارشناسی به بالا در رشته‌های حقوقی یا معادل آن در حوزه علمیه را داشته باشند، می‌توانند در این آزمون شرکت کنند.
بعد از قبولی در این آزمون، افراد متقاضی باید دوره کارآموزی را گذرانده و پس از قبولی در آزمون اختیار پروانه وکالت خود را دریافت کنند.
دسترسی آسان به مطلب
افراد واجد شرایط اخذ پروانه وکالت بدون آزمون
به دلیل افزایش پرونده های قضایی و کمبود تعداد وکلا، قانون برای افراد خاصی تسهیلاتی در نظر گرفته است که بتوانند بدون شرکت در آزمون، پروانه وکالت خود را از مرکز وکلای قوه قضاییه دریافت کنند.
طبق ماده ۱۰ آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۸۷ قانون برنامه سوم توسعه مصوب ۱۳۹۷ رئیس قوه قضاییه، به افراد واجد شرایط در صورت تایید صلاحیت اخلاقی و رفتاری بدون شرکت در آزمون پروانه وکالت پایه یک یا کارشناسی رسمی داده می‌شود.
این شرایط به شرح زیر است:
- اعضای هیئت‌های علمی دانشکده‌های حقوقی که مورد تایید آموزش عالی قرار گرفته‌اند؛ به شرط این که حداقل به مدت ۱۵ سال سابقه تدریس با مدرک دکتری در دروس حقوقی یا دروس تخصصی مرتبط داشته باشند.
- اعضای هیأت علمی در رشته‌های مرتبط کارشناسی به شرط این که مدرک دکتری را در رشته مرتبط داشته باشند و همچنین دارای سابقه تدریس در رشته مذکور به مدت ۱۵ سال باشند.
- افرادی که حداقل دانشنامه لیسانس در یکی از رشته‌های حقوق و فقه و مبانی حقوق اسلامی داشته باشند و همچنین دارای ۵ سال سابقه قضایی و شرایط دیگر مندرج در ماده ۵ نیز باشند.
- نمایندگان مجلس به شرطی که یک دوره کامل نمایندگی خود را به پایان رسانده باشند و دانشنامه لیسانس در رشته‌های قضایی یا گواهی پایان تحصیلات عالیه از حوزه علمیه قم را داشته باشند؛ همچنین ۵ سال سابقه کار قاضی داشته باشند؛ می‌توانند بدون شرکت در آزمون، پروانه وکالت دریافت کنند.
- افسران بازنشسته نیروهای مسلح که دانشنامه کارشناسی رشته حقوق را داشته باشند و حداقل ۵ سال نیز سابقه کار ممتد یا ۸ سال سابقه کار متناوب در مشاغل سازمانی و خدماتی داشته باشند. همچنین نباید هیچ گونه ممنوعیتی از اشتغال در امور وکالت و قضایی باشند.
- بر اساس بند د ماده ۸ قانون استقلال کانون وکلا، بازنشستگانی که آخرین محل خدمت یا حکم بازنشستگی آن‌ها مربوط به استان‌های مشمول کانون مرکزی باشد. این افراد با گذراندن ۹ ماه دوره کارآموزی و شرکت در آزمون اختیار می توانند پروانه وکالت دریافت کنند.
این افراد به شرطی که دوره کارآموزی را طی کرده باشند، پروانه وکالت را بدون شرکت در آزمون دریافت می‌کنند؛ همچنین این افراد باید دیگر شرایط وکالت را داشته باشند و وکالت آن‌ها نباید هیچ مانع قانونی داشته باشد
تبصره ۱: افرادی که حداقل دارای ۸ سال سابقه ی فعالیت قضایی داشته باشند به شرط عدم بازگشتنی بدون شرکت در آزمون ورودی و با گذراندن نیمی از دوره کارآموزی وکالت خود، می توانند پروانه وکالت پایه یک خود را اخذ کنند.
تبصره۲: دارندگان مدرک دکتری در یکی از گرایش های رشته حقوق که عضو هیات علمی نیستند، می توانند در صورت قبولی در آزمون اختیار بدون آزمون ورودی پروانه وکالت پایه ۲ بگیرند.
به چه کسانی پروانه وکالت داده نمی‌شود؟
به افراد دارای شرایط زیر پروانه وکالت داده نمی‌شود:
- متهمین به جنایت که تحت محاکمه باشند.
- افرادی که بر اساس حکم محکمه از وکالت محروم باشند.
- قضات و نیز مستخدمین دولتی و بلدی و مملکتی.
- محجورین و افرادی که سن آن‌ها زیر ۲۵ سال است.
- کسانی که محکوم به ممنوعیت استفاده ابدی از خدمات دولتی هستند
- بنگاه‌هایی که همه یا بخشی از سرمایه آن‌ها متعلق به دولت است (به جز استادان دانشکده حقوق در صورت دریافت اجازه شورای دانشگاه)
- افراد مشهور به فساد اخلاقی و تجاهر به استعمال مسکر و افیون و انجام اعمال منافی عفت
- اتباع خارجی
- محکومین به جنایت مطلق و همچنین محکومین به جنحه‌هایی که منافی با امانت و عفت و شئون وکالت
شرایط عمومی وکالت
شرایط عمومی شغل وکالت به شرح زیر است:
- نداشتن اعتیاد به هرگونه مواد مخدر یا مشروبات الکلی
- نداشتن هیچ گونه محکومیت کیفری موثر
- داشتن اعتقاد راستین و اهتمام عملی به نظام جمهوری اسلامی و قوانین آن، ولایت فقیه و قانون اساسی کشور جمهوری اسلامی ایران
- داشتن اعتقاد راستین و اهتمام عملی به قوانین دین مبین اسلام
- نداشتن سوابق عضویت در گروه‌های معاند نظام و اسلام
- نداشتن هیچ نوع وابستگی به رژیم‌های دیگر و رژیم پیشین
شرایط معافیت از دوره کارآموزی
در طرح دریافت پروانه وکالت بدون آزمون، افرادی که واجد شرایط ذکر شده هستند می‌توانند پس از تسلیم مدارک خود در دوره‌های کار آموزی که حدود ۱۸ ماه است شرکت کنند.
بعضی از این افراد شرایط معافیت از شرکت در دوره های کارآموزی را نیز دارند یا با شرکت در نصف دور کارآموزی می‌توانند پروانه وکالت دریافت کنند.
این افراد باید شرایط زیر را داشته باشند:
- اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها در رشته‌های مرتبط با حقوق (نصف دوره کارآموزی را سپری خواهند کرد)
- افراد دارای سابقه کار بالا در هیئت علمی دانشگاه‌ها (از شرکت در کارآموزی معاف هستند)
