استرداد جهیزیه چگونگی پس گرفتن کامل جهیزیه

جهیزیه به مجموعه وسایل و اشیائی که از سوی خانواده دختر به عروس به هنگام عزیمت به منزل بخت (شوهر) تسلیم می‌گردد، اطلاق می‌شود. در بسیاری از خانواده‌ها مرسوم است که زن به فراخور دارایی خود و کسانش، تمام یا بخشی از اثاث مورد نیاز خود را به خانۀ شوهر ببرد. این رسم را دلایل گوناگون اجتماعی و روانی به وجود‌ آورده است.

«آوردن جهیزیه به معنی انصراف از مالکیت یا شریک ساختن شوهر در آن نیست حق مالکیت زن باقی می‌ماند؛ ولی شوهر نیز از منافع آن بهره مند می‌شود و می‌تواند به‌طور متعارف این اموال را استعمال کند.»

از نظر حقوقی آوردن جهیزیه نوعی اباحه تصرف است و هیچ حقی برای شوهر ایجاد نمی‌کند؛ بنابراین، هرگاه زن بخواهد می‌تواند جهیزیه را به دیگری انتقال دهد یا به خانۀ پدری برگرداند. ولی از جهت اخلاقی، زن اموال را به خانواده اختصاص می‌دهد تا صرف نیازهای افراد آن شود.استرداد جهیزیه یکی از موضوعات مهم در حقوق خانواده ایران است که در مواردی مانند جدایی یا طلاق مطرح می‌شود. در زیر به برخی از جنبه‌های حقوقی و عملی مربوط به استرداد جهیزیه پرداخته شده است:

تعریف جهیزیه براساس قانون ایران

جهیزیه شامل اموالی است که زن به هنگام ازدواج با خود به خانه شوهر می‌آورد. این اموال معمولاً شامل لوازم منزل، اثاثیه، و کالاهای مورد نیاز زندگی مشترک است.

مالکیت جهیزیه

جهیزیه به طور کامل متعلق به زن است و او مالک اصلی این اموال محسوب می‌شود. بنابراین، حتی در صورت زندگی مشترک، مالکیت جهیزیه به شوهر منتقل نمی‌شود.

استرداد جهیزیه

در صورتی که زندگی مشترک به هر دلیلی به پایان برسد (مانند طلاق یا جدایی)، زن حق دارد جهیزیه خود را از خانه شوهر استرداد کند. برای استرداد جهیزیه، معمولاً مراحل زیر طی می‌شود:

الف. تنظیم لیست جهیزیه

زن می‌تواند لیست کاملی از جهیزیه خود تهیه کرده و آن را به تأیید شوهر یا دو شاهد برساند. این لیست می‌تواند به عنوان مدرکی معتبر در دادگاه مورد استفاده قرار گیرد.

ب. مراجعه به دادگاه

در صورت اختلاف بین زن و شوهر در مورد استرداد جهیزیه، زن می‌تواند با مراجعه به دادگاه خانواده و ارائه دادخواستی، خواستار استرداد جهیزیه خود شود. دادگاه پس از بررسی مدارک و شواهد، حکم لازم را صادر می‌کند.

ج. اجرای حکم

پس از صدور حکم دادگاه مبنی بر استرداد جهیزیه، زن می‌تواند از طریق اجرای احکام دادگستری، اموال خود را از خانه شوهر بازپس گیرد. در این مرحله، مأموران اجرا به خانه شوهر مراجعه کرده و جهیزیه را به زن تحویل می‌دهند.

تکالیف شوهر

شوهر موظف است در صورت درخواست زن، جهیزیه را به او بازگرداند. در صورتی که شوهر از این کار خودداری کند، زن می‌تواند از طریق دادگاه اقدام کند و حتی شوهر ممکن است به جبران خسارت‌های وارده نیز محکوم شود.

تفاوت جهیزیه با نفقه

نفقه و جهیزیه دو مفهوم مجزا در حقوق خانواده هستند. نفقه شامل هزینه‌های روزانه زندگی زن است که بر عهده شوهر می‌باشد، در حالی که جهیزیه اموالی است که زن به خانه شوهر می‌آورد و متعلق به خود اوست.

نتیجه‌گیری

استرداد جهیزیه یکی از حقوق اساسی زنان در صورت جدایی یا طلاق است. قانونگذار با وضع قوانین و مقررات مشخص، تلاش کرده تا از حقوق زنان در این زمینه حمایت کند و راهکارهای قانونی برای استرداد جهیزیه فراهم نماید. در موارد اختلاف، مراجعه به دادگاه خانواده و استفاده از روش‌های قانونی می‌تواند به حل و فصل مسائل مربوط به جهیزیه کمک کند.

آیا شوهر در قبال جهیزیه همسر خود امین هست یا خیر

اگرمرد در زمان تنظیم سیاحه و صورتجلسه لوازم همسر اقدام به امضای آن و تحویل این اقلام نموده باشد امین اموال محسوب شده و در صورتی که اقداماتی از قبیل فروش -جابجایی و… نموده باشد باتوجه به وجود وصف امانت در برابر همسر خود ضامن می باشد و هرگونه خسارتی به لوازم وارد شود قیمت آن قابل مطالبه می باشد و حتی از طریق کیفری نیز قابل شکایت و پیگیری می باشد و میتوان بعنوان خیانت در امانت علیه وی شکایت نمود.

شرایط استرداد جهیزیه

اثبات مالکیت جهیزیه

زن باید مالکیت خود را بر جهیزیه اثبات کند. معمولاً برای اثبات مالکیت از اسناد و مدارک مختلفی استفاده می‌شود، از جمله:

• لیست جهیزیه: لیستی که در هنگام تهیه جهیزیه تنظیم شده و معمولاً به تأیید دو شاهد یا بزرگان خانواده رسیده است.
• فاکتورهای خرید: فاکتورهایی که نشان‌دهنده خرید اقلام جهیزیه توسط خانواده زن است.
• گواهی‌های شاهدان: شهادت افرادی که در هنگام تهیه و انتقال جهیزیه به خانه شوهر حضور داشته‌اند.

مراجعه به دادگاه خانواده

در صورت عدم توافق بین زن و شوهر بر سر استرداد جهیزیه، زن می‌تواند با مراجعه به دادگاه خانواده و ارائه دادخواستی، خواستار استرداد جهیزیه خود شود. مراحل قانونی به شرح زیر است:

• ارائه دادخواست: زن باید دادخواستی مبنی بر استرداد جهیزیه تنظیم و به دادگاه خانواده تقدیم کند. در این دادخواست باید جزئیات مربوط به اقلام جهیزیه و دلایل استرداد آن‌ها ذکر شود.
• تشکیل جلسه دادگاه: دادگاه با تشکیل جلسه، به بررسی مدارک و شواهد موجود می‌پردازد. در این جلسه، زن می‌تواند لیست جهیزیه، فاکتورها، و گواهی‌های شاهدان را ارائه دهد.
• صدور حکم: دادگاه پس از بررسی مدارک و شواهد، حکم لازم را صادر می‌کند. در صورت تأیید مالکیت زن بر جهیزیه، دادگاه حکم به استرداد جهیزیه می‌دهد.

اجرای حکم دادگاه

پس از صدور حکم دادگاه مبنی بر استرداد جهیزیه، زن می‌تواند از طریق اجرای احکام دادگستری اقدام به اجرای حکم کند. در این مرحله، مأموران اجرا به خانه شوهر مراجعه کرده و جهیزیه را به زن تحویل می‌دهند.

موارد خاص

در برخی موارد خاص، شرایط استرداد جهیزیه ممکن است پیچیده‌تر شود:

• نابودی یا خسارت به جهیزیه: اگر بخشی از جهیزیه در طول زندگی مشترک نابود شده یا خسارت دیده باشد، زن می‌تواند با ارائه مدارک و شواهد مربوطه، درخواست جبران خسارت کند.
• انتقال به مکان دیگر: اگر شوهر بخشی از جهیزیه را به مکان دیگری منتقل کرده باشد، زن می‌تواند با ارائه مدارک لازم، از دادگاه درخواست کند تا این اموال را بازگرداند.

حقوق شوهر

شوهر موظف است در صورت درخواست زن، جهیزیه را به او بازگرداند. در صورتی که شوهر از این کار خودداری کند، زن می‌تواند از طریق دادگاه اقدام کند و حتی شوهر ممکن است به جبران خسارت‌های وارده نیز محکوم شود.

نتیجه‌گیری

استرداد جهیزیه یکی از حقوق اساسی زنان در صورت جدایی یا طلاق است. برای استفاده از این حق، زن باید مالکیت خود را بر جهیزیه اثبات کرده و از طریق دادگاه خانواده اقدام کند. در صورت صدور حکم دادگاه مبنی بر استرداد جهیزیه، زن می‌تواند از طریق اجرای احکام دادگستری اقدام به دریافت اموال خود کند.

مفهوم سیاه در عرف ایران

در فرهنگ و عرف برخی مناطق ایران، جهیزیه دارای دو بخش است: سیاه و سفید. هر کدام از این دو بخش شامل مجموعه‌ای از اقلام خاص هستند که زن به خانه شوهر می‌آورد. مفهوم “سیاه” در جهیزیه به اقلام خاصی اشاره دارد که معمولاً شامل وسایل بزرگ و سنگین و عمدتاً وسایل چوبی و فلزی هستند. این اقلام معمولاً از جنس چوب و فلز هستند و به دلیل رنگ تیره‌شان به عنوان “سیاه” شناخته می‌شوند. برخی از این اقلام عبارتند از:

اقلام متداول در “سیاه” جهیزیه

1. مبلمان: شامل مبل‌ها، میزها، و صندلی‌های چوبی که معمولاً رنگ تیره دارند.
2. کمد و بوفه: کمدهای لباس، بوفه‌های پذیرایی، و کابینت‌های چوبی که برای نگهداری لوازم و اشیای مختلف استفاده می‌شوند.
3. تختخواب: تختخواب و سرویس خواب که از چوب ساخته شده و رنگ تیره دارند.
4. فرش و قالی: فرش‌ها و قالی‌های بزرگ که معمولاً دارای نقش و نگارهای تیره‌تر هستند.
5. وسایل آشپزخانه بزرگ: شامل گاز، یخچال، و فریزر که ممکن است به دلیل اندازه بزرگ و وزن سنگین در دسته “سیاه” قرار گیرند.

دلایل استفاده از واژه “سیاه”

• رنگ و ظاهر: بسیاری از این اقلام به دلیل استفاده از چوب‌های تیره رنگ و فلزات سنگین، ظاهری تیره و سنگین دارند که به این نامگذاری منجر شده است.
• اهمیت و ارزش: این اقلام به دلیل ارزش بالای مالی و نقش مهمی که در زندگی روزمره دارند، در دسته “سیاه” قرار می‌گیرند و معمولاً اهمیت بیشتری نسبت به اقلام “سفید” دارند.

تفاوت با “سفید”

“سفید” در جهیزیه معمولاً به اقلامی اشاره دارد که کوچکتر، سبکتر و اغلب از جنس پارچه، پلاستیک و مواد دیگر هستند. این اقلام شامل مواردی مانند ملحفه، پرده، ظروف آشپزخانه، و دیگر وسایل سبک‌تر می‌شوند.

نتیجه‌گیری

مفهوم “سیاه” در جهیزیه به مجموعه‌ای از اقلام بزرگ، سنگین و معمولاً گران‌قیمت اشاره دارد که از جنس چوب و فلز ساخته شده‌اند. این اقلام به دلیل رنگ و وزنشان به این نام شناخته می‌شوند و بخش مهمی از جهیزیه را تشکیل می‌دهند. این دسته‌بندی به فرهنگ و عرف مناطق مختلف بستگی دارد و ممکن است در برخی مناطق دیگر ایران متفاوت باشد.

نمونه استشهادیه استرداد جهیزیه

برای تهیه استشهادیه جهت استرداد جهیزیه، شما نیاز به یک متن رسمی و معتبر دارید که توسط شاهدان معتبر امضا شده باشد. این استشهادیه باید شامل اطلاعات دقیقی از اقلام جهیزیه و شرایط استرداد آن‌ها باشد. در زیر نمونه‌ای از استشهادیه استرداد جهیزیه آورده شده است:

استشهادیه استرداد جهیزیه

بسمه تعالی

تاریخ: [تاریخ تنظیم استشهادیه]

این‌جانب [نام و نام خانوادگی زن]، فرزند [نام پدر]، به شماره ملی [شماره ملی] و به نشانی [نشانی محل سکونت]، به استحضار می‌رسانم که در تاریخ [تاریخ ازدواج] با آقای [نام و نام خانوادگی شوهر]، فرزند [نام پدر شوهر]، به شماره ملی [شماره ملی شوهر]، ازدواج نموده‌ام.

بر اساس توافقات و تعهدات انجام‌شده، بنده [نام و نام خانوادگی زن]، به هنگام شروع زندگی مشترک، جهیزیه‌ای شامل اقلام ذیل را به منزل مشترک منتقل نموده‌ام:

1. لیست جهیزیه:
   • [نام و مشخصات دقیق اقلام جهیزیه، مانند مبل، تختخواب، یخچال، فرش و …]
   • …

به دلیل بروز اختلافات و عدم امکان ادامه زندگی مشترک، این‌جانب درخواست استرداد تمامی اقلام جهیزیه فوق‌الذکر را دارم.

شاهدان محترم، لطفاً با امضا و تأیید این استشهادیه، صحت مطالب فوق را گواهی فرمایید:

1. شاهد اول:
   • نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی شاهد اول]
   • شماره ملی: [شماره ملی شاهد اول]
   • نشانی: [نشانی شاهد اول]
   • امضا: [امضای شاهد اول]
2. شاهد دوم:
   • نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی شاهد دوم]
   • شماره ملی: [شماره ملی شاهد دوم]
   • نشانی: [نشانی شاهد دوم]
   • امضا: [امضای شاهد دوم]

این استشهادیه در حضور شاهدان و با علم به مسئولیت قانونی شهادت کذب، تنظیم و امضا گردیده است.

امضای زن:

• نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی زن]
• امضا: [امضای زن]

نکات مهم:

1. مشخصات دقیق: در متن استشهادیه، مشخصات دقیق اقلام جهیزیه و اطلاعات شخصی زن و شاهدان باید به صورت کامل و دقیق ذکر شود.
2. امضای شاهدان: امضای شاهدان معتبر و ترجیحاً دو نفر از بستگان نزدیک یا دوستان خانواده که در زمان تهیه جهیزیه حضور داشته‌اند، بسیار مهم است.
3. تاریخ تنظیم: تاریخ تنظیم استشهادیه باید به صورت دقیق ذکر شود.

این استشهادیه می‌تواند به عنوان یکی از مدارک معتبر در دادگاه خانواده مورد استفاده قرار گیرد و به اثبات مالکیت و استرداد جهیزیه کمک کند.

دادخواست استرداد جهیزیه