دفاع از اتهام انتسابی توهین و افترا(نمونه شکوائیه)

توهین از مواردی است که شاید همه روزه در زندگی روزمره افراد بشنوند چه نسبت به خود یا نسبت به دیگران.

توهین جرم به شمار می آید که طبق قانون قبل از سال ۹۹ دارای مجازاتی خاص و در قانون جدید کاهش مجازات حبس تعزیری مجازات آن تغییر کرد در ادامه مفصلا به آن خواهیم پرداخت.

در حال حاضر می خواهیم به این امر بپردازیم که اگر به اتهام توهین احضار شدیم در دادگاه چگونه از خود دفاع کنیم و چگونه استدلال کنیم که گناه کار نیستیم و توهینی از طرف کسی رخ نداده است.

جرم بودن توهین به این نحو است که باید فعلی انجام شود و عدم انجام یک فعل حتی اگر فرد ناراحت شود و به نوعی به او بربخورد توهین محسوب نمی شود.

اگر به اتهام توهین احضار شده اید می توان ثابت کرد که گرچه نوع صحبت من در حالت عصبانیت بوده است اما توهینی شکل نگرفته و صرف عصبانیت توهین محسوب نمی شود.

یا اینکه می توان اینگونه دفاع کرد که در عرف شهر زندگی ایشان این نوع گفتار و رفتار توهین محسوب نمی شود. در ادامه به این موارد مفصلا خواهیم پرداخت.

دفاع در دادگاه به اتهام توهین

بسته به نوع شخصیت طرف مقابل برای صدق عنوان جرم توهین مصادیق، مختلف خواهد بود. به عبارتی طبقه اجتماعی در تعیین کردن این که فلان رفتار توهین است یا خیر تاثیر خواهد داشت.

اگر توهینی شکل گرفته از نظر شاکی ولی به خود این فرد اشاره ای نشده می توان به این امر استناد کرد که بنده در حرفی که زده ام روی صحبتم با یک گروه بوده و شخصی را در نظر نگرفته ام زیرا توهین به گروه جرم نمی باشد.

مگر آنکه بسیار جزئی باشد مثل اینکه توهین نسبت به هیئت مدیره فلان شرکت یا اعضای آن سازمان باشد.

توهین باید نسبت به فرد انسان صورت بگیرد و شخص حقوقی مخاطب توهین حتی اگر باشد جرم نخواهد بود؛ مگر آن که اشخاص آن شخص حقوقی را در نظر داشته باشد.

در توهین لازم است که شخص زنده باشد و توهین به مرده مگر به افرادی خاص مثل امام خمینی جرم نمی باشد.

البته لازم به ذکر است که نبش قبر نیز جرم می باشد که نوعی توهین به مرده هم محسوب می شود.

در نکته ای دیگر باید توجه کرد که توهین باید صریح باشد یعنی گفتار و رفتار را نمی توان حمل بر توهین کرد.

برای مثال اگر شخصی بلند مرتبه از کسی که مقام خاصی محسوب نمی شود سوالی کند و وی هم از باب خوار کردن وی پاسخ وی را ندهد نمی توان گفت جرم توهین محسوب می شود.

اگر توهین انجام شده شدید و در قالب قذف باشد (قذف به معنای نسبت زنا و یا لواط دادن به کسی است) و فرد طرف مقابل هم رفتار متقابل انجام دهد و همان گونه جواب وی را بدهد حد قذف ساقط خواهد شد. البته قدف هم ماهیت توهین را دارد.

لذا در دادگاه می توان با اثبات اینکه قذف بنده در پاسخ به قذف طرف مقابل بوده می توان از مجازات معاف شد.

اما اگر نوع توهین مثل قذف نباشد و هرچه باشد غیر از قذف باید گفت حتی اگر توهین در جواب توهین باشد بازهم جرم است.

البته برخی معتقدند که اگر فحش و توهین در جواب توهین باشد جزم نیست.

لذا می توان به این امر هم استناد کرد برای دفاع چون ممکن است نظر قاضی طبق نظر اخیر باشد.

اما اگر توهین علت و دلیل شرافتمندانه داشته باشد مثل اینکه کسی در مقام آزار ناموس کسی بر بیاید و طرف مقابل هم با توهین وی را از خود رد کند به نظر می رسد با تفسیر عادلانه جرمی محقق نشده است حتی می توان گفت که فرد در حالت اکراه انجام داده است.

پس می توان در دادگاه برای برائت یافتن از این موارد برای دفاع استفاده شود. نکته ای که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که توهین کننده باید آگاه به این امر توهین باشد.

برای مثال نشان دادن حرکات دست یا برخی از اشارات ممکن است در عرف توهین کننده توهین به شمار نیاید. لذا این را می توان در دادگاه مطرح کرد که هیچ قصدی برای توهین وجود نداشته است.

تفاوت بین توهین و افترا در چیست؟

در توهین بحث خوار کردن و حقیر کردن کسی با الفاظ یا رفتار ناپسند مطرح است. در توهین ما به کسی نسبت جرمی نمی دهیم فقط رفتار و گفتار به گونه ای است که شخصیت طرف مقابل پایین می آید.

حتی اگر جرمی نسبت بدهیم اما آن نسبت دادن واضح نباشد افترا نیست و توهین محسوب نمی شود مثل اینکه به فرد بگوید:

دزد، جنایتکار و موارد دیگر…

در افترا بحث فرق می کند زیرا ما فردی را متهم به انجام جرمی می کنیم.

افترا ممکن است قولی یا زبانی باشد و یا ممکن است عملی باشد. افترای قولی مثل اینکه اختلاس یک سازمان را به مدیر آن نسبت بدهیم، یا اینکه پس از اینکه خانه را دزد زده کسی را متهم به دزدی کنیم و نتوانیم آن را اثبات کنیم.

اما مورد دیگر افترای عملی است مثل اینکه فرد در ماشین دیگری مواد جایگذاری می کند تا به جرم حمل مواد مخدر وی گرفتار شود.

مجازات توهین ساده طبق قانون جدید کاهش مجازات حبس تعزیری

طبق ماده ۶۰۸ قانون تعزیرات:

توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک، چنانچه موجب حد قذف نباشد، به مجازات جزای نقدی درجه شش (بیست میلیون ریال تا هشتاد میلیون ریال) خواهد بود.

قبل از تصویب این قانون مجازات توهین، شلاق یا جزای نقدی بوده که در حال حاضر مجازات شلاق از جرم توهین حذف شده و فرد توهین کننده طبق قانون جدید در صورت محکومیت فقط به جزای نقدی محکوم خواهد شد ۲ میلیون تومان تا ۸ میلیون تومان.

بیشتر بخوانید: مجازات و حکم توهین به کارمند دولت

مجازات توهین به کارکنان دولت طبق قانون جدید

طبق ماده ۶۰۹ ق‌.م.ا بخش تعزیرات:

هر کس با توجه به سمت، یکی از روسای سه قوه یا معاونان رئیس جمهوری یا وزرا یا یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا‌ نمایندگان مجلس خبرگان یا اعضای شورای نگهبان یا قضات یا اعضای دیوان محاسبات یا کارکنان وزارتخانه‌ها و مؤسسات و شرکتهای دولتی و ‌شهرداری ها در حال انجام وظیفه یا به سبب آن توهین نماید به یک ماه و نیم تا ۳ ماه (طبق قانون جدید) حبس و یا تا (۷۴) ضربه شلاق و یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای ‌نقدی محکوم می‌شود.

مجازات این جرم طبق قانون جدید به یک ماه و نیم تا ۳ ماه حبس تغییر یافته که قبلا ۳ ماه تا ۶ ماه حبس بود.

در هر حال فرد توهین کننده در این مورد حبس نخواهد شد و به مجازات های جایگزین در صورت داشتن شرایطی محکوم می شود.

نتیجه گیری

توهین به معنای سخیف کردن و تحقیر کردن دیگران است با الفاظ و رفتار. در توهین لازم است شخص معینی در نظر باشد و آن شخص حقیقی و زنده باشد.

درباره مردگان جرم توهین صدق نمی کند مگر آنکه به شکلی باشد که توهین با بازماندگان محسوب شود که غالبا ممکن است چنین باشد.

جزم توهین دیگر مجازات شلاق نخواهد داشت و مجازات آن تنها ۲ تا ۸ میلیون تومان به صلاحدید قاضی است.

در این مقاله مواردی را که درباره توهین لازم بود توضیح دادیم که فرد می تواند به عنوان متهم یا شاکی از آن استفاده کند.

سوالات متداول

مجازات توهین در قانون جدید چگونه است؟

در قانون جدید مجازات جرم توهین فقط جزای نقدی است و شلاق برای آن که قبلا بوده حذف شده است.

جواب توهین را با توهین دادن یا جواب فحش را با فحش دادن جرم است؟

عده ای معتقدند که در توهین فرقی نمی کند که در پاسخ به توهین باشد یا نه از ابتدا توهین کرده باشد در هر حال جرم توهین شکل گرفته اما عده ای معتقدند در اینجا جرمی شکل نخواهد گرفت. که نظر اول مطابق قانون است

در دادگاه برابر اتهام توهین چگونه از خود دفاع کنم؟

ممکن است پرونده و کیس شما دارای جزئیاتی باشد که مواردی مختصر را برای دفاع در دادگاه در بالا اشاره کردیم که می توانید ملاحظه کنید.

نمونه شکوائیه افترا(نمونه دادخواست)

بسمه تعالی

با سلام و احترام
به استحضار می رساند فردی به هویت ……. با مراجعات مکرر خود به محل کار اینجانب واقع در ……….. نه تنها موجبات مزاحمت بنده را فراهم نموده است بلکه با استعمال الفاظ نامناسب اقدام به ایراد تهمت و افترا(تهمت زدن) نسبت به بنده نموده است. مشتکی عنه آگاهانه و عالمانه مبادرت به ارائه دست نوشته ای عادی به سازمان محل کار بنده نموده و صراحتاً امری را نسبت به اینجانب نسبت داده است که مطابق قانون آن امر جرم محسوب می گردد.
از آنجا که مشتکی عنه با اقدامات آگاهانه خود موجب مزاحمت و سلب امنیت شغلی و روانی بنده گردیده است، فلذا مستند به ماده ۶۹۷ از کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی، شروع به تحقیق، تعقیب و رسیدگی به جرم فوق‌الذکر مستدعی می باشد.
در انتها و در راستای تشهیذ ذهن آن مقام محترم استماع شهادت شهود مورد درخواست است.

مصادیق افترا در قانون مجازات اسلامی

در قانون مجازات اسلامی چندین مورد مصادیق افترا اورده شده اما باید توجه داشت که این موارد حصری  نیستند.
افترای قولی مانند ان که فردی در روزنامه با انتشار یک گزارش واهی جرمی را به کسی نسبت دهد یا در سخنرانی خود در یک محل عمومی مدعی ارتکاب جرم توسط دیگری شود.
افترای عملی مانند ان که شخص برای مجرم جلوه دادن فردی الات مجرمانه ای را در وسایل او قرار دهد.
افترا از دیدگاه قانون با توجه ماده ۶۹۷ برای محکوم شدن کسی به جرم افترا وسیله اسناد از اهمیت برخوردار نمی باشد.

در ماده ۲۶۹ قانون مجازات عمومی سابق  وسیله اسناد محدود به اوراق چاپی یا خطی ، انتشار اعلان یا اوراق مزبوره و نطق در مجامع شده بود.به همیندلیل نویسندگان حقوقی شمول ماده را نسبت به کسانی که از طریق رادیو و تلویزیون و سینما ارتکاب جرمی را به دیگری نسبت می دادند خلاف اصل تفسیر نصوص جزایی وبه نفع متهم می‌دانستند.

مسلما این وضعیت رضایت بخش نبود زیرا استفاده از این گونه وسایل به دلیل برد بیشتری که دارند، قطعا موجب هتک حیثیت بیشتر قربانی جرم می شود و قابل سرزنش‌تر است. این اشکال با آوردن عبارت ”یا به هر وسیله دیگر” در ماده ۶۹۷” قانون تعزیرات” مصوب ۱۳۵۷ مرتفع شده است.

مصادق افترای رایانه ای

بنابراین استفاده از هر وسیله ، مثل چاپ نقاشی یا کاریکاتور ، استفاده از رایانه و اینترنت ، و ارسال پیام کوتاه می تواند موجب تحقق جرم افترا شود همان طور که اداره حقوقی قوه قضاییه طی یک نظریه مشورتی اعلام کرده است ” اگر به وسیله اینترنت یا مشابه آن هم جرمی به کسی نسبت داده شود و نسبت دهنده نتواند صحت آنرا ثابت کند مورد مشمول ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی خواهد بود”

نکته دیگری که در همین مورد باید به آن توجه کرد این است که علیرغم به کاربردن واژه های جمع ” اوراق ” و “مجامع” در ماده، متعدد بودن اوراق منتشره یا مجامعی که مرتکب در آنها نطق کرده است شرط لازم برای تحقق جرم نمی باشد بلکه همان طور که دادگاه عالی انتظامی قضات در یکی از آرای خود اظهار داشته است ، “یک ورقه هم می تواند وسیله جرم باشد، چه منظور قانونگذار نوع وسایل مورد نظر بوده است نه تعداد” به همین دلیل حتی یک سخنرانی در یک مجمع نیز کفایت می کند. البته در حالت اخیر تعداد حاضران باید به حدی برسد که عزفا اطلاق کلمه مجمع به آنها ممکن باشد.