صفر تا صد رفع مزاحمت و ممانعت از حق

آیا تا به حال برای شما هم پیش آمده است که حق با شما باشد و یا حقی داشته باشید، اما به شما اجازه ندهند که از حق خود استفاده کنید؟

در صورتی که کسی مانع استفاده از حقوق قانونی تان شده است و به شما اجازه نمی دهد به عنوان مثال از یک زمین یا ملک مسکونی خود استفاده کنید، اما آن را هم تصرف نکرده است، در واقع به اصطلاح حقوقی نسبت به شما ممانعت از حق کرده است و شما می توانید نسبت به این عمل او اقامه دعوا کنید.

لازم است بدانید که هیچ کس نمی تواند استفاده از حق خود را وسیله ی مزاحمت دیگران قرار دهد یا از محل مسکونی به عنوان محل اشتغال استفاده کند و برای استفاده از حق خود باعث تجاوز به حقوق دیگران شود.

در این مقاله قصد داریم تا مطالبی را در خصوص رفع مزاحمت و ممانعت از حق و همچنین چگونگی طرح دعوا را ارائه دهیم.

ممانعت از حق چیست؟

در خصوص ممانعت از حق در قانون آیین دادرسی مدنی توضیحاتی ارائه شده است.

ماده ۱۵۹ قانون آیین دادرسی مدنی ممانعت از حق را اینگونه تعریف می کند:

«دعوای ممانعت از حق عبارت است از: تقاضای کسی که رفع ممانعت از حق ارتفاق یا انتفاع خود را در ملک دیگری بخواهد.»

در واقع منظور این ماده این است که کسی صاحب حقی در ملک خود است اما شخص دیگری مانع استفاده ی او از حقش شود. مثلا اگر شخصی به شما اجازه ندهد که از ملک شخصی مان استفاده کنیم در واقع مانع حق قانونی ما شده است.

در بحث ممانعت از حق نه کسی متصرف است و نه مزاحم، بلکه صرفا مانع می شود تا شما از حق خود استفاده کنید. فرض کنید شخصی حق عبور شما را از زمینی که دارید می گیرد یا اینکه مانع استفاده شما از مجرای آبی ملک شخصی تان می شود.

اثبات ممانعت از حق

اگر چنین اتفاقاتی که در بخش ممانعت از حق مطرح شد، برای شما هم پیش آمده باشد؛ شما به عنوان خواهان می توانید در دادگاه طرح دعوا کنید و در این دعوا باید اثبات کنید که ملک یا خانه ای که برای شماست قبل از هرگونه ممانعت یا مزاحمت در تصرف شما بوده است و شما از آن ملک یا خانه استفاده می کردید. در واقع تصرف شما حتما باید قانونی باشد و این موضوع باید در دادگاه ثابت شود.

در دعوای ممانعت از حق، شما با ارائه سند مالکیت می توانید سابقه ی تصرف و استفاده از حق قانونی تان را اثبات کنید. لازم به ذکر است که دادگاه در صورتی رای را به نفع شما به عنوان خواهان صادر می کند که در دادگاه ثابت شود، طرف مقابل دعوا (خوانده)، ملک را به زور تصرف کرده است و مانع از حق استفاده ی شما شده است.

رفع مزاحمت چیست؟

در خصوص دعوای مزاحمت ماده ۱۶۰ قانون آیین دادرسی مدنی بیان می کند:

«دعوای مزاحمت عبارت است از: دعوایی که به موجب آن متصرف مال غیرمنقول درخواست جلوگیری از مزاحمت کسی را می نماید که نسبت به متصرفات او مزاحم است بدون اینکه مال را از تصرف متصرف خارج کرده باشد.»

بنابراین در دعوای مزاحمت، شخص مزاحم بدون اینکه مال را از تصرف متصرف مال خارج کند، مزاحمت هایی را برای صاحب حق ایجاد می کند. مثلا اگر شخص ناودان ملکی که در اختیار اوست، طوری قرار دهد که آب در ملک شما بریزد. در این صورت شما می توانید علیه او دعوای مزاحمت اقامه کنید.

اثبات مزاحمت از حق

در واقع بهترین راه برای اثبات مزاحمت حق این است که شما برای این کار از شهادت افراد حاضر در محل، استفاده کنید و دلایلی که اثبات کننده مزاحمت است (مثل شهادت) را جمع آوری کنید. سپس با پلیس تماس بگیرید تا در صحنه حاضر شود و از نزدیک شاهد این اتفاق باشد.

بر اساس قانون هیچ کس نمی تواند استفاده از حق خود را وسیله ای برای مزاحمت دیگران قرار دهد یا از محل مسکونی به عنوان محل اشتغال استفاده بکند و یا اینکه به بهانه استفاده از حق خود باعث مزاحمت یا تجاوز به حقوق دیگران شود.

دستور موقت عملیات

احتمالا زمانی که کسی برای ملک شما و استفاده از حق قانونی تان مزاحمت یا ممانعتی ایجاد می کند، اولین چیزی که می خواهید این است که از این کار دست بکشد. در واقع اولین تقاضای شما به عنوان شاکی، جلوگیری از ادامه دار شدن کارهای آن شخصی است که مانع استفاده شما از ملک شده یا برایتان مزاحمت ایجاد کرده است.

به همین دلیل به مقام قضایی اجازه داده شده است تا برای جلوگیری از ادامه تجاوز یا مزاحمت، با صدور دستور موقت مانع ورود بیشتر زیان به شما شود. اگر شما هم با چنین مشکلی روبرو هستید به شما توصیه می شود تا برای انجام امور قانونی و طرح دعوا حتما از یک وکیل استفاده کنید. زیرا وکیل متخصص با مهارتی که دارد دقیقا می داند به چه صورت طرح دعوا کند و از شما در برابر طرف مقابل دفاع کند تا حق و حقوق خود را پس بگیرید.

جرم مزاحمت و ممانعت از حق

مزاحمت و ممانعت در قانون مجازات اسلامی دارای مجازات است، بنابراین این عمل جرم محسوب می شود.

ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی در این باره بیان می کند:

« هر کس به وسیله صحنه‌سازی از قبیل پی‌ کنی، دیوارکشی، تغییر حد فاصل، امحای مرز، کرت بندی، نهرکشی، حفر چاه، غرس اشجار و‌ زراعت و امثال آن به تهیه آثار تصرف در اراضی مزروعی اعم از کشت شده یا در آبش زراعی، جنگل ها و مراتع ملی شده، کوهستان ها، باغ ها، قلمستان ها،‌ منابع آب، چشمه سارها، انهار طبیعی و پارک های ملی، تاسیسات کشاورزی و دامداری و دامپروری و کشت و صنعت و اراضی موات و بایر و سایر‌ اراضی و املاک متعلق به دولت یا شرکت های وابسته به دولت یا شهرداری ها یا اوقاف و همچنین اراضی و املاک و موقوفات و محبوسات و اثلاث‌ باقیه که برای مصارف عام‌المنفعه اختصاص یافته یا اشخاص حقیقی یا حقوقی به منظور تصرف یا ذیحق معرفی کردن خود یا دیگری، مبادرت نماید یا بدون اجازه سازمان حفاظت محیط زیست یا مراجع ذیصلاح دیگر مبادرت به عملیاتی نماید که موجب تخریب محیط زیست و منابع طبیعی گردد یا اقدام به هر گونه تجاوز و تصرف عدوانی یا ایجاد مزاحمت یا ممانعت از حق در موارد مذکور نماید به مجازات یک ماه تا یک سال حبس محکوم می‌شود. دادگاه موظف است حسب مورد رفع تصرف عدوانی یا رفع مزاحمت یا ممانعت از حق یا اعاده وضع به حال سابق نماید.

• تبصره ۱ – رسیدگی به جرایم فوق‌الذکر خارج از نوبت به عمل می‌آید و مقام قضایی با تنظیم صورت مجلس دستور متوقف ماندن عملیات متجاوز را‌ تا صدور حکم قطعی خواهد داد.
• تبصره ۲ – در صورتی که تعداد متهمان سه نفر یا بیشتر باشد و قرائن قوی بر ارتکاب جرم موجود باشد قرار بازداشت صادر خواهد شد، مدعی‌ می‌تواند تقاضای خلع ید و قلع بنا و اشجار و رفع آثار تجاوز را بنماید.»

بر اساس ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی، دادگاه پس از رسیدگی علاوه بر اعمال مجازات، متجاوز را به رفع تصرف عدوانی یا رفع مزاحمت یا رفع ممانعت از حق و بازگرداندن اوضاع به حالت اولیه و قبل از ارتکاب جرم محکوم می کند.

اثبات ممانعت از حق

اگر چنین اتفاقاتی که در بخش ممانعت از حق مطرح شد، برای شما هم پیش آمده باشد؛ شما به عنوان خواهان می توانید در دادگاه طرح دعوا کنید و در این دعوا باید اثبات کنید که ملک یا خانه ای که برای شماست قبل از هرگونه ممانعت یا مزاحمت در تصرف شما بوده است و شما از آن ملک یا خانه استفاده می کردید. در واقع تصرف شما حتما باید قانونی باشد و این موضوع باید در دادگاه ثابت شود.

در دعوای ممانعت از حق، شما با ارائه سند مالکیت می توانید سابقه ی تصرف و استفاده از حق قانونی تان را اثبات کنید. لازم به ذکر است که دادگاه در صورتی رای را به نفع شما به عنوان خواهان صادر می کند که در دادگاه ثابت شود، طرف مقابل دعوا (خوانده)، ملک را به زور تصرف کرده است و مانع از حق استفاده ی شما شده است.

تعیین خواسته و بهای آن: الزام به رفع ممانعت از حق و مطالبه خسارت وارده مقوم به …. ریال به انضمام کلیه خسارات قانونی.

دلایل و منضمات دادخواست: کپی مصدق سند مالکیت، استشهادیه، معاینه و تحقیق محلی با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری و مدارک مورد نیاز دیگر.

ریاست محترم شعبه قضایی…..

با سلام

احتراما به استحضار می رساند، به موجب کپی سند مالکیت شماره… پلاک و پلاک های ثبتی……. بخش شماره و نام شهرستان واقع در نشانی… در مالکیت اینجانب قرار دارد. نظر به اینکه خوانده با اقدامات خود دایر بر ذکر موارد اقدامات از استفاده اینجانب از پلاک تحت مالکیتم ممانعت به عمل می آورد و به این وسیله نیز ضمن تضییع حقوق حقه ام موجب ورود خسارت شده است. فلذا مستندا به ماده ۱۵۹ قانون آیین دادرسی مدنی و ۳۳۱ قانون مدنی صدور حکم به رفع ممانعت از حق و جبران خسارت وارده به میزان… ریال به انضمام جمیع خسارات و هزینه دادرسی مورد استدعاست.

مشاوره با وکلای سنا

شما می توانید پیش از طرح دعوا در خصوص مزاحمت یا ممانعت از حق با وکلای متخصص ما مشاوره دریافت کنید. همچنین دریافت از وکلای موسسه سنا به صورت حضوری، تلفنی برای کسب اطلاعات بیشتر به سایت با شماره ۸۸۴۱۰۰۵۷-۰۲۱ تماس حاصل نمایید. همکاران ما به صورت روزانه پاسخگوی شما عزیزان خواهند بود.

نتیجه گیری

در واقع ممانعت از حق عملی است که فردی با کارهایش باعث می شود، شما نتوانید از حق خود در ملکی که در آن تصرف قانونی دارید استفاده کنید. در واقع عمل وی غیر قانونی است و شما می توانید این فرد شکایت کنید تا دادگاه از عمل وی که موجب خسارت به شما شده است، جلوگیری کند.

با توجه به حکم دادگاه شما در ابتدا خواستار جلوگیری از ادامه اعمال او هستید. و علاوه بر این می توانید تمام خساراتی که این مدت به شما به واسطه مزاحمت یا ممانعت ایجاد شده است را از خوانده دعوا دریافت نمایید. لازم به ذکر ارائه سند مالکیت و اثبات اینکه شما به طور قانونی متصرف آن خانه با زمین هستید، بسیار برای دادگاه مهم است.

سوالات متداول

در دعوای مزاحمت چه مواردی را باید اثبات کرد؟

تصرف سابق خواهان بدون هیچ مزاحمتی بوده است ولی اکنون خوانده مزاحمت ایجاد کرده است.

دعوای تصرف شامل چه دعوای است؟

دعوای تصرف شامل دعوای تصرف عدوانی، مزاحمت و ممانعت از حق است.

آیا در دعوای ممانعت از حق باید سند ارائه دهیم؟

به شما باید سند مالکیت را ارائه دهید تا به دادگاه اثبات شود که شما ملک را تصرف کردید و این ملک مورد استفاده شما بوده است که حق استفاده از آن توسط خوانده برای شما سلب شده است.