فرق مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه چیست؟

موضوعی که امروزه بعد از طلاق علی الخصوص بین جوانان بسیار شایع شده است بحث مطالبه مهریه است.

شاید تا به حال این جمله را که مهریه ضامن خوشبختی نیست را زیاد شنیده باشید. می توان گفت این جمله تا حدی درست می باشد و بسیاری از ازدواج های صورت گرفته با مهریه های سنگین دوام چندانی نداشته است اما در بسیاری از روابط در نتیجه عدم پرداخت مهریه و توافق در پرداخت آن بین زوجین موجب بروز اختلاف و نهایت جدایی روابط شده است.

در این مطلب به مهریه و انواع آن تفاوت ها و شباهت ها خواهیم پرداخت.

مهریه چه چیزی باشد

مهریه مالی است که مرد در حین نکاح تعهد می کند که به خانم پرداخت کند. و هر چیزی که ارزش اقتصادی یا به عبارتی مالیت داشته باشد را می توان به عنوان مهریه قرار داد.

تعیین میزان مهریه کاملا با توافق طرفین است که ممکن بر اساس اعداد مذهبی و مناسبتی قرار داده شود یا وضعیت خانوادگی و معیشتی از قبیل اعتبار، ثروت، رتبه و جایگاه اجتماعی که خانم و خانواده اش دارد تعیین شود.

اما موضوعی که شاید مردم نسبت به آن آگاهی و اطلاعات کافی نداشته باشند مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه است که بعضا به تفاوت ها و جزئیات آن واقف نیستند که لازم است بررسی بیشتری در این خصوص صورت گیرد.

عندالمطالبه و عندالاستطاعه بودن مهریه

مهریه عندالمطالبه شباهت زیادی به چک روز دارد (چک هایی که در همان لحظه که چک  صادر می شود تاریخ همان روز در چک درج می شود) یعنی به محض ایجاد رابطه رابطه زوجیت و محرمیت مهریه متعلق به خانم می باشد و مرد مکلف به پرداخت آن است. و تنها در صورتی مرد می تواند از پرداخت آن خودداری کند که ثابت شود  توانایی پرداخت آن را ندارد.

اما مهریه عندالاستطاعه همانطور که از نامش پیداست و بیان کننده استطاعت است، خانم در صورتی می تواند مهریه را از آقا مطالبه کند که مرد توانایی یا استطاعت پرداخت مهریه را داشته باشد.

و در این حالت این خانم است که می بایست اثبات کند مرد توانایی پرداخت مهریه را دارد و الزام مرد را به پرداخت مهریه از طریق دادگاه بخواهد.

بیشتر مطالعه کنید: مهریه های غیر متعارف

رابطه تمکین و مهریه

تمکین به این معنی است که خانم مکلف به تبعیت از آقا در موارد مشخص شده (خوشرویی، خوش اخلاقی، سکونت در منزل مشترک، برقراری رابطه جنسی و…) است اما قانون این حق را برای خانم قائل شده است که تا زمانی که مهریه به وی پرداخته نشده از ایفا وظایفی که در مقابل شوهر خود دارد خودداری کند یا به عبارتی مجاز به عدم تمکین می باشد و نفقه وی هم ساقط نمی شود.

اما این حکم فقط و فقط مختص مهریه عندالمطالبه است و اگر مهریه به صورت عندالاستطاعه تعیین شده باشد خانم این حق را نخواهد داشت تا از انجام تمکین خودداری کند تا مهریه به او پرداخت شود.

طریقه مطالبه مهریه

از آنجایی که مهریه در سند نکاحیه درج می شود و سند نکاح از جمله اسناد رسمی محسوب می شود زوجه برای دریافت مهریه خود حق انتخاب داشته و می تواند به طرق مختلف اقدام کند.

یکی از این راه ها مراجعه به دفترخانه ای که ازدواج در آن جا صورت گرفته است. البته ممکن است نشانی دفتر خانه عوض شده باشد و یا اصلا شما فراموش کرده باشید که دفتر ازدواج مورد نظر کجا بوده است و یا حتی سردفتر ازدواج فوت کرده باشد. در این موارد به کانون سردفتران ازدواج و طلاق یا اداره ثبت شهر مورد نظر برای پیدا کردن نشانی جدید دفترخانه می توان مراجعه کرد.

پس از مراجعه به دفترخانه به همراه عقدنامه و تکمیل درخواست اجرائیه، موضوع به اداره ثبت ارجاع می شود و پس از آن اجرائیه برای مرد نیز ارسال می شود.

سپس با مراجعه به اداره ثبت شهری که دفتر رسمی ازدواج در آنجا واقع شده می توان مرد را ممنوع الخروج کرد و اگر مالی داشته باشد درخواست توقیف آن شود.

لازم به ذکر است در صورتی اقدام از طریق اداره ثبت فایده خواهد داشت که مرد اموالی داشته باشد چرا که درصورتی که مالی نداشته باشد موضوع مسکوت خواهند ماند و ممنوع الخروجی مرد هم  دردی را از خانم دوا نخواهد کرد.

طریقه دیگری مطالبه مهریه تنظیم دادخواست با عنوان مطالبه مهریه به طرفیت مرد به دادگاه خانواده است.

در صورتی مرد مدعی عدم توانایی در پرداخت باشد و این امر به نظر دادگاه خانواده ثابت شود مطابق قانون حمایت از خانواده، قانون مرد را مکلف به پرداخت مهریه تا سقف ۱۱۰سکه تمام به صورت اقساط می کند.

همچنین اگر خانم اثبات کند که مرد توانایی پرداخت مهریه را دارد یا مالی از مرد معرفی کند که تکافوی پرداخت تمام مهریه را بدهد، مرد مکلف به پرداخت تمام مهریه می باشد حتی اگر مهریه  بیش از ۱۱۰سکه تمام باشد.

لازم به ذکر است چنانچه مهریه یک ملک یا زمین باشد که خارج از محل سکونت خانم باشد حتما می بایست برای مطالبه آن در دادگاهی که آن مال وجود دارد اقدام به طرح دعوا شود.

برای مطالعه بیشتر ودرک جامع تر و جزیی تر این موضوع می توانید به کتاب مطالبه مهریه در رویه دادگاه ها به قلم گروه پژوهشی از انتشارات چراغ دانش رجوع نمایید.