بسیاری از کارمندان و کارگران دغدغه امضای قراردادی شفاف، محکم و روشن با کارفرمای خود را دارند. به دلیل این که بسیاری از کارفرمایان از عدم آگاهی کارگر و کارمند خود از اصول قانون کار و حق قانونی خود، سو استفاده کرده و قراردادهای کاری را طوری تنظیم میکنند که به نفع کارمند یا کارگر نیست.
همچنین اکثر قراردادهای کاری طبق الگوبرداری از قراردادهای غیراصولی و اشتباه دیگر سازمان‌ها و بدون توجه به قوانین، طراحی و تدوین می‌شود. در بسیاری از این قراردادها بدون توجه به نیازهای کارگاه و شرکت مورد نظر طراحی شده و مخصوص آن شرکت و نیازهای آن نیست.
در تنظیم بسیاری از این قراردادهای کاری به اصل حقوق کار و نحوه رسیدگی به اختلافات کارگر و کارفرما توجه نمی‌شود و بیشتر شرط های درج شده در این قراردادها قابل اجرا نیستند.
در ادامه این مطلب به بررسی نحوه تنظیم قرارداد کاری بین کارفرما و کارگر و شرایط و ویژگی‌های آن می‌پردازیم.
قرارداد کاری چیست؟
طبق ماده ۷ قانون کار، قرارداد کاری به قراردادی کتبی یا شفاهی می‌گویند که به موجب آن، کارگر در قبال دریافت دستمزد کاری را برای زمان موقت یا غیرموقت برای کارفرما انجام می‌دهد.
قرارداد کاری بین کارفرما و کارگر باید مبنی بر قانون کار تنظیم شود تا موجب ایجاد مشکلات بین طرفین نشود. قراردادهای کاری بر اساس قانون کار و به صورت حقوقی منعقد می‌شوند.
این قراردادها با عنوان‌های مختلفی مثل قرارداد استخدام، قرارداد کار، قرارداد کار موقت، قرارداد کار دائم شناخته می‌شود. در هر قرارداد کاری، طبق شرایطی باید حقوق کارگر تضمین شود.
کارگر باید هنگام عقد قرارداد دقت لازم را داشته و اگر آگاهی های لازم را در این مورد ندارد، از یک کارشناس حقوقی کمک بگیرد. تنظیم قرارداد به نحو غلط، موجب ضایع شدن حقوق کارگر و سو استفاده از او می‌شود برای تنظیم یک قرارداد بی نقص می توانید از گروه وکلای سنا کمک و راهنمایی بگیرید.
بیشتر بخوانید: همه چیز راجع به ماده‌ی ۱۴۸ قانون کار
محتوای قرارداد کاری
دو نسخه از قرارداد کاری تهیه می‌شود که یکی از آن‌ها برای کارفرما و دیگری برای کارمند است.
از مهم‌ترین مواردی که در قرارداد کاری باید ذکر شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نام طرفین قرارداد کاری.
- امضای کارفرما و کارمند.
- تاریخ روز آغاز کار.
- دائمی و یا موقتی بودن قرارداد کاری.
قرارداد کاری کتبی و شفاهی
بر اساس پیش بینی ماده ۷ قانون کار، قراردادهای کاری می‌تواند کتبی یا شفاهی باشد.
اما بهتر است قراردادهای کاری حتی قراردادهای کوتاه مدت، به صورت کتبی تنظیم شود.
قراردادهایی که مربوط به قانون کار، اگر کتبی باشد باید در فرمی مخصوص باشد که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی آن را در چارچوب قوانین و مقررات تهیه کرده و در اختیار طرفین قرار داده است.
در متن قرارداد کتبی عنوان مناسب باید تعیین شود و عبارات آن صریح و واضح باشد. هیچ گونه ابهام و جمله مبهم و اصطلاحات فنی نباید در قرارداد باشد و تمامی نکات باید برای کارگر تعریف و مشخص شود.
در برخی از مواقع کارگر باید برای تضمین تعهد خود چک یا سفته ارائه کند که در این مواقع باید به صورت شفاف و صریح این موضوع در قرارداد قید شود.
تنظیم قرارداد کاری
تنظیم قرارداد کاری بین کارگر و کارفرما تنظیم می شود دارای یکسری ویژگی هایی است که در زیر به این موارد می پردازیم:
- نوع قرارداد اعم از دائم یا موقت
- دستمزد و چگونگی پرداخت آن
- بیمه کارگر
- دوره های کارآموزی کارگر
- ساعات کار و ایام تعطیلات
- مسوولیت و تعهدات طرفین
- محل اشتغال
- تاریخ تنظیم قرارداد
- طول مدت قرارداد
- چگونگی فسخ قرارداد
- نحوه تمدید قرارداد
- قوانین م مقررات محل کار
- تسویه امور محل اشتغال
- سایر مواردی که طرفین در قرارداد درج میکنند
- وجه التزام خسارات ناشی از قرارداد
- ضمانت نامه های ناشی از قرارداد
در کل این قرارداد قبل از اینکه به تایید طرفین برسد باید بند بند آن تفسیر شود و طرفین به جزئیات آن آشنا باشند و توصیه مهم این است که تنظیم این قرارداد را به یک وکیل متخصص بسپارید تا مشکل حقوقی بوجود نیاید و یا این قرارداد بصورت یکطرفه تنظیم و به ضرر کارگر نباشد و در آخر درج شود که بر اساس قانون کار و بیمه تامین اجتماعی تنظیم می شود.
قرارداد کاری دائمی و موقت
قرارداد کاری دائمی و پیوسته در واقع اساسی ترین نوع قرارداد کاری است. منظور از قرارداد کاری دائمی این است که کار تا وقتی که کارمند یا کارگر استعفا دهد یا اخراج شود ادامه دارد. البته کارفرما باید دلایل موجه برای اخراج کارمند خود داشته باشد.
قرارداد کاری موقت یعنی در مورد شروع و پایان کار بین طرفین توافق شده باشد.
نکته بسیار مهمی که در قرارداد موقت باید درج شود این است که با توجه به موقتی بودن آن حتما باید مدت آغاز و پایان آن درج شود و در آخر قرارداد درج شود قرارداد قابل تمدید است یا خیر تا قرارداد به انقضای مدت خودکار تمدید شود و رابطه قراردادی قطع نشود.
دلیل موقت بودن بعضی از قراردادهای کاری می‌تواند:
- موقعیت محل کار.
- تمرین کاری.
- پروژه‌ای بودن.
بالا بودن میزان تقاضا یا بودن در عالی‌ترین فصل کاری باشد.
دوره آزمایشی در قرارداد کاری
به این صورت که در برخی نوع قرارداد ها ابتدا یک دوره کارآموزی برای کارگر در نظر گرفته می شود چون در این نوع قراردادها به دلیل تخصصی بودن نوع کار این دوره ها در قالب دوره آزمایش و آموزشی می باشد در قراردادهای کار با مدت دائمی معمولا یک دوره آزمایشی چند ماهه وجود دارد.
که طرفین قرارداد برای اطمینان به منظور ادامه همکاری آن دوره را مد نظر می‌گیرند که برخی کارفرمایان برای این مدت حقوق و مزایایی در نظر نمیگیرند که این تخلف است برای کارفرما و در صورت شکایت از کارفرما کارگر می تواند اقدام به مطالبه خسارت نمایدچون بر اساس قانون کار کسی که جایی مشغول به کار است.
باید از روز اول حقوق و مزایای این فرد پرداخت شده و بیمه نیز به فرد تعلق بگیرد مگر اینکه طرفین با هم به نوعی توافق کرده باشند.
همچنین در دوره آزمایشی طرفین قرارداد حق فسخ را دارند. مدت دوره آزمایشی باید در قرارداد ذکر شود.
حداکثر مدت دوره آزمایشی برای کارگران ساده و نیمه ماهر یک ماه و برای کارگران ماهر سه ماه است.
نکاتی که هنگام عقد قرارداد کاری باید رعایت کنید
مهم‌ترین نکته پیش از امضای یک قرارداد کاری این است که اگر با مسائل حقوقی آشنایی کافی ندارید یا ابهامی در صورت قرارداد برایتان پیش می‌آید، در مورد آن سوال کنید. یا می‌توانید از یک مشاور حقوقی بخواهید شما را در این مورد راهنمایی کند.
تمامی جملات قرارداد کاری باید برای شما شفاف و واضح باشد و در صورت وجود اصطلاحی که با آن آشنا نبودید، حتما در مورد آن سوال کنید. همچنین باید توجه کنید که مدت زمان قرارداد باید در آن معین شده باشد.
نکته مهم دیگر آن که حتما در قرارداد کاری باید ذکر شود که کار مورد نظر بیمه است یا خیر.
بیشتر بخوانید: عدم پرداخت حق بیمه توسط کارفرما
بند های قرارداد کاری
قراردادهای کاری برای قانونی بودن و جنبه اجرایی داشتن، باید دارای بندهای زیر باشند:
- مورد قرارداد باید مشروعیت داشته باشد.
- موضوع قرارداد باید مشخص باشد.
- ممنوعیت قانونی و شرعی در تصرف اموال یا کار مورد نظر نباید وجود داشته باشد.
- نوع کار یا حرفه یا وظیفه‌ای که کارگر باید به آن اشتغال داشته باشد در آن قید شود.
- مقدار حقوق، مبنا و لواحق آن مشخص شود.
- ساعات کار، تعطیلات و مرخصی‌ها باید ذکر شود.
- شرایط و نحوه فسخ قرارداد تعیین شود.
- محل و موقعیت انجام کار مشخص باشد.
- تاریخ انعقاد قرارداد درج شده باشد.
- مدت قرارداد معین شده باشد.
- مرجع حل اختلاف بین طرفین قرارداد تعیین شود.
- قوانین شرکت به طور مشخص باید ذکر شود.
کارگر در صورت اختلاف با کارفرما به کجا باید شکایت نماید؟
اگر بین کارگر و کارفرما اختلاف پیش بیاید درخصوص قرارداد کار در این موارد کارگر می تواند به اداره کار شکایت کرده و اقدام به مطالبه حقوق و مزایای خود را داشته باشد رایی که از اداره کار صادر می شود از طرف کارگر و کارفرما قابل اعتراض می باشد که مرجع رسیدگی به این اعتراض هیات حل اختلاف کارگر و کارفرما می باشد.
یک پاسخ
خیلی مفید بود،ممنونم،فقط ای کاش بیشتر و با جزئیات بیشتر توضیح میدادین و یک نمونه قرارداد کاری برای مثال نشان میدادین،