این جمله که زن با لباس سفید عروسی به خانه شوهر می رود و با کفن هم خارج می شود در جامعه امروزی جای ندارد زیرا ممکن است زن و مرد بعد از شروع زندگی مشترک از هم جدا شوند و به فکر شانس دیگری برای ازدواج باشند.
از طرفی به جز طلاق ممکن است مرد به فکر ازدواج دیگری هم بیفتد شاید تحت تاثیر شرایط خاصی که دارد
و این که در اسلام به مرد جواز و اجازه تعدد زوجات داده شده امری معروف است اما این امر در قانون با محدودیت روبرو است.
در واقع این ازدواج مجدد تنها امری مباح است نه مستحب حتی برخی تبلیغ ازدواج مجدد را صحیح نمی دانند و اکتفا به یک همسر را توصیه می کنند.
در واقع در قرآن شرایط تعدد زوجات را رعایت عدالت در نظر می گیرد که رعایت عدالت در بین همسران امری واقعاً دشوار است لذا باید در حد احتیاط فرد از این امر خودداری کند اگر چه امری مباح است.
اما در قانون برای مرد محدودیت هایی وجود دارد که با وجود تحقق شرایط آن می تواند ازدواج مجدد کند که در این فرصت قصد داریم تا به بررسی ازدواج مجدد مرد بپردازیم.
پس در ادامه به بررسی ازدواج مجدد مرد در زمان متاهلی و هم در زمان طلاق خواهیم پرداخت به ازدواج مجدد زن هم اشاره ای خواهیم داشت.
ازدواج مجدد مرد در زمان متاهلی/زن دوم گرفتن مرد
گرفتن زن دوم در شرع و فقه بسته به رعایت شرط عدالت است که مرد باید عدالت را میان آنان برقرار کند.
اما در قانون اصل بر این است که مرد حق گرفتن زن دوم را ندارد این امر در قانون حمایت خانواده سال ۵۳ مورد اشاره قرار گرفته است و در هیچ کدام از قوانین دیگر خبری از نسخ آن نیست.
لذا این قانون همچنان معتبر است. طبق ماده ۱۶ قانون حمایت خانواده سال ۵۳ اصل بر ممنوعیت ازدواج دوم مرد و زن دوم گرفتن مرد است در حالی که در فقه گفتیم اصل بر جایز بودن این امر است.
و ماده ۱۶ این قانون مواردی را برشمرده که مرد می تواند با وجود این شرایط زن دوم اختیار کند در زمان زندگی مشترک با زن اول خود.
این ماده اینگونه مقرر کرده است که:
مرد نمی‌تواند با داشتن زن، همسر دوم اختیار کند مگر در موارد زیر:
- رضایت همسر اول.
- عدم قدرت همسر اول به ایفای وظایف زناشویی.
- عدم تمکین زن از شوهر.
- ابتلاء زن به جنون یا امراض صعب‌العلاج.
- محکومیت زن به حبس بیش از شش ماه.
- ابتلاء زن به هر گونه اعتیاد مضر.
- ترک زندگی خانوادگی از طرف زن.
- عقیم بودن زن.
- غایب مفقودالاثر شدن زن».
تحقق این شرایط را دادگاه باید احراز کند.
مرد اگر بخواهد زن دوم اختیار کند باید دادخواستی به طرفیت همسر اول خود به دادگاه تحویل دهد.
اگر دادگاه شرایط را احراز کرد و با احراز وضعیت مالی مرد و رعایت اعتدال توسط مرد بین همسران اجازه این ازدواج را می دهد.
لذا دادگاه با احراز این امر گواهی ازدواج مجدد را به مرد می دهد مرد می تواند با این گواهی ازدواج خود را به ثبت برساند در واقع سردفتران ازدواج و نکاح حق ندارند ازدواج مجدد مردی را که متاهل است ثبت کنند و اگر جنین ازدواجی را به ثبت برسانند از سردفتری محروم می شوند.
-
اما سوال این است اگر مردی بدون اجازه و گواهی دادگاه صیغه ی شرعی را جاری کرد و با یک زن دیگر ازدواج کرد این ازدواج آیا صحیح است؟
برخی از مردان که گواهی دادگاه را نمی خواهند بگیرند یا ندارند به دور از چشم همسر اول خود زن دیگری را به صورت شرعی عقد می کنند و ثبت نمی کنند آن را البته عدم ثبت نکاح دائم جرم است.
اما اگر ازدواج دوم صیغه موقت باشد دیگر حتی ثبت نکردن آن هم جرم نیست.
س این شد که مرد حتی اگر بدون اجازه دادگاه ازدواج کند از لحاظ شرعی صحیح است فقط ممکن است بعدا مجازات سبکی برای او به وجود آید.
ازدواج مجدد مرد بعد از طلاق
مرد بعد از طلاق همسر خود می تواند دوباره با شخصی دیگر ازدواج کند و در این زمینه در محدودیت و شرایطی که در بالا گفته شد وجود ندارد و مرد می تواند همسر اختیار کند.
بر خلاف زن که در این باره دارای محدودیت است و به صرف طلاق حق ازدواج مجدد ندارد تا گذشتن مدتی معلوم.
ازدواج مجدد زن بعد از طلاق
زن بعد از طلاق تا گذشتن مدتی معلوم حق ازدواج ندارد این مدت را عده می نامند. پس از گذشتن مدت عده می تواند ازدواج کند.
عده در طلاق ۳ ظهر تقریبا معادل ۳ ماه است. یعنی زن بعد از طلاق تا ۳ ماه حق ازدواج ندارد و پس از آن مدت جایز است.
اگر زن در صیغه موقت باشد و جدایی حاصل شود چه به انقضای مدت یا بذل مدت عده زن ۲ ظهر است یعنی تقریبا بعد از ۲ ماه می تواند دوباره ازدواج کند.
لذا اینگونه نیست زنی که صیغه موقت می کند پس از آن دوباره مجاز باشد با کسی دیگر ازدواج و صیغه موقت کند و نیاز است که در این زمینه ۲ ماه بگذرد.
اگر زن در حالی که باردار بوده طلاق بگیرد باید تا پایان حمل صبر کند و عده او تا پایان حمل است.
اگر زنی شوهرش فوت شود و بخواهد ازدواج مجدد کند باید ۴ ماه و ۱۰ روز منتظر بماند.
نتیجه گیری
ازدواج مجدد مرد متاهل منوط به شرایطی و با اجازه دادگاه است که در قانون حمایت خانواده سال ۵۳ پیش بینی شده است در ماده ۱۶ که در بالا به آن اشاره کردیم.
اگر چه در شرف و فقه محدودیتی وجود ندارد برای زن دوم گرفتن اما قانون این امر را محدود کرده است به اجازه دادگاه به شرط تحقق شرایط آن.
- سوالی که پیش می آید این است اگر مرد مخفیانه ازدواج کند بدون اجازه دادگاه حال چه اتفاقی می افتد آیا این ازدواج صحیح است یا خیر؟
باید گفت ازدواج صحیح است اما قانونی وجود دارد مبنی بر این سردفتر ازدواج حق ندارد ازدواج دوم مرد را ثبت کند در غیر این صورت از سردفتری ازدواج محروم خواهد شد.
حال طبق قانون حمایت خانواده اگر مرد نکاح دائم را ثبت نکند مجرم است و مجازات برایش پیش بینی شده خلاصه می توان گفت گرفتن زن دوم برای مرد به صورت مخفیانه صحیح است اما شاید به مجازات برسد برای عدم ثبت نکاح.
سوالات متداول
زن دوم گرفتن مرد چگونه است؟
مرد با وجود شرایط یا شرطی از موارد ماده ۱۶ قانون حمایت خانواده می تواند با اجازه دادگاه ازدواج مجدد کند.
زن دوم گرفتن مرد متاهل بدون اجازه دادگاه چه حکمی دارد؟
در اینجا ازدواج صحیح است. ولی ممکن است مرد به علت عدم ثبت واقعه نکاح مجازات شود.
ازدواج مجدد زن بعد از طلاق چگونه است؟
زن بعد از طلاق از شوهر خود می تواند پس از گذشتن مدت عده ازدواج کند. این مدت عده ۳ ظهر است تقریبا معادل ۳ ماه.
