فریب در معامله امروزه شاهد این هستیم که معاملاتی زیادی بین مردم انجام میشود و افراد فریبکار از این فرصت سو استفاده کرده و معاملاتی را به صورت فریب کارانه انجام می‌دهند و سود بسیاری را بدست می آورند.
در رابطه با جرم بودن فریب و تقلب در معاملات اختلاف وجود دارد اما از نظر حقوقی راهکارهایی برای شکایت یا طرح دعوی علیه فرد فریبکار وجود دارد.
در این مطلب قصد داریم تا ابتدا از نظر قانون مدنی این موضوع را بررسی نماییم و سپس به جرم بودن یا نبودن آن و مجازات آن بپردازیم. همچنین در آخر چند نمونه شکواییه و دادخواست فریب در معامله و تقلب را بیان می‌کنیم.
منظور از تقلب و فریب در معامله چیست؟
فریب از نظر حقوقی و قانون مدنی، فریب و تقلب در معاملات با نام تدلیس شناخته میشود. منظور از تدلیس این است که یک طرف معامله عیب‌ها را پنهان کند و یا حسن هایی را بیان کند که واقعاً وجود ندارند.
مثلاً فروشندهٔ یک پراید تصادفی، ماشین را رنگ کند و در رابطه با تصادفی بودنان چیزی نگوید یا آنکه بگوید بر روی پراید موتور پژو نصب شده است و از این راه، خریدار را فریب بدهد و تقلب کند.
در این راستا باید به ماده ۴۳۸ قانون مدنی اشاره کرد که بر اساس آن تدلیس عبارتست از انجام کارهایی که سبب فریب خوردن یک طرف معامله شود.
همچنین طبق ماده ۴۳۹ قانون مدنی، اگر تدلیس یا فریب و تقلب در معامله سبب شود که طرف معامله اشتباهی کند که در معامله کردن یا معامله نکردن او تأثیر داشته باشد، معامله باطل است.
مثل اینکه فروشنده خانه‌ای، خانه را طوری رنگ کند که ترک دیوار مشخص نشود و خریدار متوجه این موضوع نشود. در این صورت زمانی که خریدار از این فریب و تقلب مطلع شد می‌تواند معامله را فسخ کند.
برای این منظور خریدار خواه می‌تواند دادخواست فسخ بیع را بدلیل تدلیس در معامله را داده و از دادگاه تقاضای باطل کردن معامله را بکند.
مجازات فریب در معامله
همانطور که اشاره شد، فریب و تقلب یا تدلیس در معامله موضوعی است که در قانون مدنی آمده است اما در قانون مجازات اسلامی، فقط در یک مورد صراحتاً فریب و تقلب جرم دانسته شده است. این مورد مربوط به فریب در ازدواج است.
طبق ماده ۶۴۷ قانون مجازات اسلامی – کتاب تعزیرات، اگر مرد یا زن قبل از ازدواج طرف مقابل را در رابطه با مسائلی که غیر واقعی است فریب دهد و ازدواج هم بر اساس آن موضوعات انجام شود، فریبکار به شش ماه تا دو سال حبس محکوم میشود.
منظور از مسائل واهی و غیر واقعی، مسائلی مانند تحصیلات، وضعیت مالی، جایگاه اجتماعی، موقعیت شغلی، مجرد بودن و غیره می‌باشد. مثلاً اگر یک مردی به دروغ بگوید که پزشک است و زن فریب بخورد و بخاطر پزشک بودن با او ازدواج کند، مرد به حبس محکوم خواهد شد.
در قانون مجازات اسلامی فقط در این مورد صراحتاً به فریب و تقلب در یک معامله اشاره کرده است اما جرم دیگری هم وجود دارد که با کمی تحلیل و تفسیر میتوان آن را فریب و تقلب در معامله تطبیق داد.
طبق ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا و اختلاس و کلاهبرداری، اگر کسی با استفاده از حیله و تقلب مردم را به وجود شرکت‌ها یا کارخانه یا مؤسسات غیرواقعی و یا داشتن اختیارات واهی فریب دهد.
و از این راه مال او را ببرد کلاهبردار محسوب شده و علاوه بر رد اصل مال به صاحبش به حبس از یک تا هفت سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم میشود.
در این رابطه اختلاف نظر وجود دارد و برخی معتقدند این فریب و تقلب در معامله حتی با استفاده از حیله و تقلب مطلقاً جنبه کیفری ندارد و جرم نیست و مجازاتی نیز ندارد.
در مقابل بعضی معتقدند فریب و تقلب در معامله کلاهبرداری محسوب شده و مجازات ان ۱ تا ۷ سال حبس و جزای نقدی است.
اسقاط کافه ی خیارات
اسقاط کافه ی خیارات اکثرا موارددر انتهای قرارداد ها درج میشود ولی با وجود این اگر کسی در قراردادی فریبکاری نماید و یک سری خصوصیات و ویژه گیهای موضوع قرارداد را پنهان کند.
حتی با وجود این که حق فسخ از طرفین ساقط شده است نمی توان به استناد به این حق از فسخ قرارداد جلوگیری نمود که این خیار فسخ در قرارداد بنام خیار تدلیس می باشد که این خیار به هیچی وجهی قابل اسقاط نمی باشد.
نمونه شکواییه فریب در ازدواج
ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب …….. (نام شهرستان محل وقوع بزه یا محل اقامت یا اختفاء متهم)
با سلام
احتراماً به استحضار می‌رساند:
اینجانب به موجب تصویر مصدق عقدنامه شماره …….. مورخ …… دفترخانه شماره ……. شهرستان …….. با خوانده عقد ازدواج دائم منعقد کرده‌ایم. ایشان قبل از ازدواج و در زمان خواستگاری و نامزدی خود را دارای شغل ……….، درآمد ……… و تحصیلات ………. معرفی کردند. پس از عقد و آشنایی بیشتر با مشتکی عنه متوجه شدم که بنده را فریب داده‌اند.
و نه تنها دارای آن شغل، درآمد و تحصیلات نیستند بلکه در وضعیت بسیار بدی از نظر شغلی، درآمدی و اجتماعی قرار دارند. لذا با توجه به شرح موضوع و ادله اینجانب که شامل شهادت شهود، تصویر مصدق عقدنامه شماره ……. مورخ ………. و … می‌باشد.
و همچنین به استناد ماده ۶۴۷ قانون مجازات اسلامی تعزیرات، تعقیب و مجازات مشتکی عنه را به اتهام فریب در ازدواج استدعا دارم. همچنین با توجه به خسارت‌های وارده به اینجانب که مبلغ …… است، بدواً صدور و اجرای فوری قرار تأمین خواسته را تقاضا دارم
نمونه شکواییه کلاهبرداری بابت فریب در معامله
ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب …….. (نام شهرستان محل وقوع بزه یا محل اقامت یا اختفاء متهم)
با سلام
احتراماً به استحضار می‌رساند:
اینجانب در تاریخ …….. تصمیم گرفتم ملکی را برای سکونت خریداری نمایم و به این منظور به دفتر املاکی مراجعه کردم. مشتکی عنه با بیان مشخصات یک ملک و ارائه مدارک آن خود را به عنوان مالک معرفی نمودند.
و بنده همراه با ایشان به محل ملک مورد نظر مراجعه نمودم و پس از مشاهده ملک و با توجه به مشخصات و مدارک آن تصمیم به خرید گرفتم.
مشتکی عنه با مانورهای متقلبانه و صحنه سازی بنده را اغفال کرده و مبلغ …………. را جهت پیش پرداخت انعقاد قرارداد به ایشان پرداخت نمودم و رسیدی نیز دریافت کردم. مشتکی عنه پس از دریافت مبلغ ناپدید شدند و هیچگونه خبری از ایشان بدست نیاوردم.
پس از مدتی اطلاع یافتم که مشتکی عنه مالک آن ملک نبوده‌اند و از شواهد و مدارک دیگران و جعل اسنادی در جهت فریب بنده استفاده کرده‌اند و علاوه بر اینجانب، اموال افراد دیگری را نیز با این روش برده‌اند.
لذا با توجه به شرح موضوع و ادله اینجانب که شامل …………………. میشود و با استناد به ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری، تعقیب و مجازات ایشان را به اتهام کلاهبرداری استدعا دارم.
همچنین با توجه به خسارت وارده به اینجانب که به مبلغ …….. است، بدواً صدور و اجرای فوری قرار تأمین خواسته مورد استدعاست.
همانطور که بیان شد فریب و تقلب در معامله دارای جنبه‌های کیفری و حقوقی مختلفی است و در صورتی که طرف مقابل شما در معامله مرتکب فریب و تقلب شد، میتوانید دادخواست ابطال معامله به دلیل تدلیس و یا شکایت کلاهبرداری را مطرح کنید.
11 پاسخ
سلام
مغازه ای بابت مطالبات (دین) در مزایده خریدار نداشت لاجرم بمن واگذار شد و متعاقباً سند هم به نام من صادر شد. اکنون دادخواست خلع ید دادم. اما فروشنده در مقابل دادخواست خلع ید یک اجاره نامه با شخص ثالث (شرکت متعلق به خودش و خانواده خودش) تقدیم کرده است که ملک تا چند سال آینده در اجاره شرکت است. لذا از تحویل ملک خودداری می‌کند. قبل و بعد از مزایده و صدور سند رسمی تا این تاریخ فروشنده هیچگونه صحبتی از وجود اجاره نامه نکرد و عملا هم من و هم اجرای احکام مدنی را فریب داد. آیا عمل فریبکارانه فروشنده مستوجب مجازات کیفری نیست؟
هزینه چنین شکایتی حدوداً چه مبلغی است؟
سلام با توجه به توضیحاتی که شما دادین مجازاتی برای موجر مترتب نیست ولی در این خصوص شما میتوانید معامله را فسخ کنید.
سلام ببخشید من به موبایل خریداری کردم از داخل دیوار
خریدار گفته بود موبایل با هزینه ۱ ملیون تعمیر میشود ولی من بردم تعمیر گاه گفت هزینه این موبایل ۳ ملیوت هست
از چت هاش داخل دیوار عکس دارم ایا میتونم کاری بکنم ؟
سلام، مستاجری داریم که سه سال ادعای بیماری سرطان داشته و با این موضوع از موجر سو استفاده عاطفی نموده و کرایه بسیار ناچیزی پرداخت کرده و حالا این دروغ برملا شده. چطور میتوان از او شکایت کرد؟
سلام نمی توانید
سلام ماشینی ب من فروختن که شاسی ماشین ضربه داشته با بنگاه دستشون تو هم بوده پای قولنامه هم امضا نکرده پولش یه جا پرداخت کردم کارت ب کارت ونگفتن که رنگ داره .خواستم ببرم تست رنگ بس قسم خورد اطمینان من جلب کرده
سلام میتوانید نسبت به فسخ معامله اقدام نمایید
من حیوان خانگی را با قیمت بالا خریداری کردم و همان روز متوجه شدم که حیوان بیمار است ولی فروشنده از پس گرفتن آن خودداری کرد. و پس از چند روز این حیوان مرد. آیا راهی برای شکایت است؟ این اتفاق برای چندین نفر دیگر هم که از این آقا خرید کرده بودند افتاده است
سلام:می توانید بابت خیار حیوان معامله را فسخ نمایید .
سلام از سایت دیوار کا آگهی کرده بود مبلمان نونو جهیزیه عروس حتی یکبار هم روی آن نشسته ایم رفتم در محل و مبل کاور داشت اجازه نداد باز کنم گفت جهیزیه هست و تو راه ضربه میخوره ومن کارت به کارت کردم وقت بار زدن یه کاغذ تایپشده آورد که من صحت عقل پسندیده ام و خریدم و اعتراضی ندارم انگشت زدم وقتی آدم منزل مبل داغون و خراب بود قبول نکرد پولش رو پس بده و کارش در دیوار در هفته ۳ بار همینه آیا میتونم شکایت کنم و فسخ معامله و خسارت حمل و نقل و اصل پولم رو بخواهم؟ ضمنا ایشون گفتن پول به حساب پدر عروس ریخته میشود و خودش رو حسینی معرفی کرد در حالیکه خودش صاحب حساب بود و ما را گول زد
سلام: می توانید شکایت کرده و مطالبه خسارت و مبلغ پرداختی را استرداد نمایید.