طلاق یکی از بالاترین تعداد دعاوی را در دادگاه ها به خود اختصاص می دهد. این امر دلایل بسیاری دارد که لازم است به طور جدی در رابطه با این مهم بررسی صورت گرفته تا بتوان با ریشه یابی آن، مشکلاتی که در خانواده ها منجر به طلاق می شود را تا حدودی حل نمود.
بنیان خانواده یکی از پایه های مهم یک جامعه سالم است و زمانی که این بنیان سست شود زندگی اجتماعی مرد نیز در خطر قرار می گیرد.
آمار ازدواج و طلاق در شهرهای ایران
در سال ۹۸ تعداد ۵۳۰ هزار و ۳۳۵ ازدواج و ۱۷۴ هزار و ۸۳۱ طلاق ثبت شده است. بیشترین آمار ازدواج به ترتیب در استانهای تهران (۶۸ هزار و ۵۹۲)، خراسان رضوی (۴۷ هزار و ۳۷۹)، خوزستان (۳۷ هزار و ۵۹۴)، آذربایجان شرقی (۲۸ هزار و ۴۱۹) و اصفهان (۲۶ هزار و ۱۷۳) بوده است.
بیشترین آمار طلاق نیز به ترتیب در استانهای تهران (۳۱ هزار و ۷۳۳)، فارس (۱۰ هزار و ۹۳)، اصفهان (۱۰ هزار و ۲۴)، آذربایجان شرقی (۹ هزار و ۱۱۹) و مازندران (۸ هزار و ۷۱۸) بوده است.
همچنین در سال ۱۳۹۹ نیز ۱۲۷ هزار و ۲۴۵ مورد ازدواج و ۳۴ هزار و ۴۵۷ مورد طلاق در پایگاه اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال کشور ثبت شده است.
لازم به ذکر از جهت ضریب طلاق در استان ها در سال ۱۳۹۸، استان البرز علیرغم اینکه استان کوچکی محسوب می شود و جمعیت کمتری دارد اما بالاترین ضریب را به خود اختصاص داده است. در استان مذکور۱۳ هزار ۶۷۴ ازدواج به ثبت رسیده و ۶ هزار ۳۸۱ مورد طلاق رخ داده است که با ضریب ۴۷، متاسفانه بالاترین ضریب را دادا است.
همچنین سیستان و بلوچستان نیز در این آمار کمترین ضریب را در طلاق دارا است. در این استان ۲۲هزار و ۴۸۵ ازدواج به ثبت رسیده و ۱ هزار و ۶۸۶ طلاق اتفاق افتاده است.
با مقایسه آمارهای ازدواج ۵ سال اخیر در کنار یکدیگر می توان به این نتیجه رسید که متأسفانه آمار ازدواج سالانه رو به کاهش است.
اما نکته جالب این است که در ۵ سال گذشته آمار طلاق تقریبا ثابت و با تغییرات حداقلی همراه بوده است.
تاثیر کرونا در آمار ازدواج و طلاق
کرونا نزدیک به یک سال است که زندگی بسیاری از مردم دنیا را تحت تاثیر قرار داده و نحوه زندگی را تا حدی متغیر نموده است.
با توجه به اینکه این بیماری بسیاری از خانواده ها را دچار بحران اقتصادی نموده یا بعضا منجر به از بین رفتن بسیاری از کسب و کار ها کشیده است، لذا آمار نشان می دهد به دلیل شرایط کرونا ازدواج سهل تر شده زیرا هزینه های کمتری به خانواده ها تحمیل می شود.
همچنین معاون وزیر کشور از کاهش ۸ درصدی آمار طلاق در سه ماهه نخست سال جاری نسبت به زمان مشابه آن در سال گذشته خبر داد.
البته لازم به ذکر است تا پایان سال برای دریافت آمار دقیق باید صبر نمود تا تاثیرات دقیق کرونا بر طلاق را طبق آمار مربوطه بدست آورد.
اما آنچه مسلم است سهل گیری در مراسمات پر هزینه ی ازدواج یکی از دست آورده ای کرونا بوده است که به دلیل شرایط این پاندمی، بسیاری از خانواده ها از این هزینه های گزاف چشم پوشی نموده و جوانان با فراغ بال بیشتری زندگی خود را آغاز می نمایند.
علل بالا رفتن آمار طلاق در سال های اخیر
با توجه به اینکه خانواده نقش مهمی در شکل گیری یک جامعه دارد؛ توجه و بررسی مشکلات خانواده ها نیز بسیار در تقویت بنیان جامعه ی یک کشور تاثیرگذار می باشد.
- لذا با توجه به افزایش چشم گیر آمار طلاق این سوال پپیش می آید که علت این افزایش چیست و از کجا نشات می گیرد؟
این امر به دلایل مختلف فردی، خانوادگی، اجتماعی، محیطی، اقتصادی، فرهنگی بستگی دارد که هریک در جای خود باید مورد بحث و بررسی قرار گیرند و بنابراین بررسی موضوع نه تنها ساده نیست بلکه بسیار پیچیده است.
۱- مشکلات اقتصادی: به نظر می رسد در صدر دلایل طلاق، مشکلات اقتصادی است. اما این مشکلات اقتصادی گاهی جنبه فردی و گاهی جنبه اجتماعی دارد.
در پاره ای موارد افراد به جهت مشکلات درونی از کار کردن سر باز می زند و از نظر شخصیتی قدرت استقلال مالی یا اشتغال را ندارند.
این مهم به تربیت و بستری که انسان در آن رشد می گیرد بستگی دارد.
اما در ایران تحریم ها و تورم ها نقش بسیار پر رنگ تری برای طلاق دارد. تحریم در ایران به مرور مشاغل را بسیار تضعیف نموده و تورم نیز سطح در آمد مردم را تحت تاثیر قرار داده است.
از این رو جوانان پس از ازدواج به مرور به دلیل مشکلات عدیده مالی با شکست مواجه ی شوند و به دلیل اختلافات برخی از این زندگی ها محکوم به طلاق می شوند.
۲- مشکلات اجتماعی: یکی موارد تاثیرگذار در یک ازدواج موفق آموزش صحیح و دریافت اطلاعات از مشاوران و متخصصین در خصوص ازدواج است که در جامعه ما هیچگونه آموزشی درباره ازدواج نه در دوران مدرسه و دانشگاه، بلکه از جانب خانواده ها هم ارائه نمی شود.
هر انسانی قبل از تشکیل خانواده نیازمند شناخت خود و طرف مقابل است که این مسئله نیاز به آموزش های صحیح دارد.
در این خصوص همیشه توصیه می شود قبل ازدواج بسیار مناسب است که از مشاورین راهنمایی خواسته تا به شناخت بهتری نسبت به خود و طرف مقابل برسید و خیلی از موارد از جمله، ارتباط جنسی، ارتباط عاطفی و مواردی از این قبیل را با شما را خود مطرح نمایید.
۳- مشکلات تفاوت فردی و فرهنگی: عامل دیگری که می تواند در بین عوامل فردی و فرهنگی قرار گیرد، اختلاف فرهنگی و طبقاتی دو طرف است.
اگر از ابتدا و پیش از ازدواج به این مطلب مهم و بنیادی توجه نشود و با وجود اختلافی این چنینی، ازدواج صورت گیرد، امکان ادامه این رابطه زوجیت وجود نخواهد داشت.
این مطلب که در توصیه های فقهی هم تحت عنوان هم کفو بودن زوجین آمده، اهمیت بسیاری دارد و باید با دقت کافی پیش از ازدواج به خصوص از سوی طرفین در نظر گرفته شود.
از آنچه ذکر شده می توان این گونه نتیجه گرفت که در صورت تمایل به جلوگیری از افزایش آمار طلاق برخی امور باید از سوی افراد و خانواده ها رعایت شود، البته برخی از موارد نیز از سوی دولت باید مورد بررسی و اجرا قرار گیرد که بعضا نقش کلیدی تر و مهم تری نیز دارد.
نتیجه گیری
یکی از مهمترین موضوعات در هر جامعه ایی به حوزه «خانواده» بر میگردد و به دلیل همین اهمیت است که از آن به عنوان یکی از «نهاد های اجتماعی» یاد می شود.
از آنجایی که یکی از مولفه هایی که در بیثباتی خانواده تاثیر می گذارد، طلاق است مطالعه آن اهمیت زیادی دارد چرا که هم افراد حاصل از طلاق (اعم از زن و مرد و فرزندان) از این پدیده تاثیر می گیرند و هم جامعه تحت تاثیر آن قرار می گیرد.
اگر چه میزان و نوع تاثیراتی که می گیرند در افراد مختلف متفاوت است اما همه افراد مرتبط تحت تاثیر آن خواهند بود.
جامعه ایرانی در چند دهه گذشته با تحولات ساختاری شگرفی مواجه بوده است.
این تحولات ساختهای مختلفی اجتماعی (اعم از نهاد خانواده تا نهاد های رسمی و غیر رسمی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی) و روابط و مناسبات اجتماعی و تولیدی جوامع شهری، روستایی و عشایر کشور را دگرگون ساخته است.
تحولات جهانی نیز این دگرگونیها را از جوانب مختلف بویژه از نظر نوع وتنوع و شدت تحت تاثیر قرار داده است که از جمله این تاثیرات افزایش آمار طلاق در جامعه است.
