تسلیم به رای چیست؟

تسلیم به رای:در ابتدا باید گفت که در دادگاه ها وقتی حکم علیه کسی صادر می شود؛ طبق اصول کلی وی حق دارد به آن اعتراض کند در مرحله تجدید نظر و فرجام خواهی.

برای مثال اگر در دادگاه کیفری شخصی محکوم به حبس یا هر مجازات تعزیری دیگری بشود می تواند نسبت به رای صادره در دادگاه تجدید نظر استان یا دیوان عالی کشور اعتراض به عمل بیاورد.

حال قانون گذار برای جلوگیری از انباشت پرونده ها و علل دیگر، مقرر کرده است که اگر فرد محکوم شده کیفری از حق تجدید نظر یا اعتراض خود استفاده نکند؛ می تواند به این جهت از دادگاه نخستین تخفیف بخواهد.

تسلیم به رای به زبان ساده چیست؟

به زبان ساده باید گفت تسلیم به رای درباره زمانی است که فرد محکوم شده دادگاه کیفری از حق تجدید نظر و اعتراض خود استفاده نمی کند یا آن را ساقط می کند و به همین جهت طبق حکم قانون می تواند از دادگاهی که برای وی حکم محکومیت صادر کرده تخفیف را درخواست کند‌.

خلاصه تر آنکه تسلیم به رای، استفاده نکردن از حق اعتراض است برای برخورداری از تخفیف مجازات.

تسلیم به رای در امور حقوقی و کیفری

آنچه پیداست اینکه تسلیم به رای فقط و فقط در مجازات ها و محکومیت های کیفری راه دارد آن هم در مجازات های تعزیری نه مجازاتی شرعی مثل حدود و قصاص.

برای مثال فردی که جنایت کرده و محکوم به قصاص شده امکان ندارد که با ساقط کردن حق تجدید نظر خواهی خواستار تخفیف شود. همچنین در حدود نیز همین امر حکم فرماست.

در امور حقوقی و محکومیت های حقوقی، مالی و… چنین امری به درستی وجود ندارد زیرا در محکومیت های حقوقی منافع فرد در میان است نه جامعه که قانون بخواهد برای آن تخفیف قائل شود.

ماده ۴۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری به بحث تسلیم رای می پردازد:

در تمام محکومیت های تعزیری در صورتی که دادستان از حکم صادره درخواست تجدیدنظر نکرده باشد، محکوم علیه می‌ تواند پیش از پایان مهلت تجدیدنظرخواهی با رجوع به دادگاه صادرکننده حکم، حق تجدیدنظرخواهی خود را اسقاط یا درخواست تجدیدنظر را مسترد نماید و تقاضای تخفیف مجازات کند.
در این صورت، دادگاه در وقت فوق‌العاده با حضور دادستان به موضوع رسیدگی و تا یک چهارم مجازات تعیین شده را کسر می‌ کند. این حکم دادگاه قطعی است.

شرایط تسلیم به رای

همانطور که از ماده مذکور پیداست و نیز بیان شده این امر در محکومیت کیفری تعزیری امکان پذیر می باشد.

همچنین لازم است دادستان از آن تجدید نظر خواهی نکرده باشد و خود فرد نیز استفاده نکرده باشد به عبارتی درخواست تسلیم رای باید قبل از پایان مهلت ۲۰ روزه تجدید نظر صورت بگیرد.

گفتیم که محکوم علیه وقتی می تواند درخواست تسلیم به رای و تخفیف مجازات بخواهد که نه دادستان و نه خود شاکی نسبت به رای اعتراض تجدید نظر نکرده باشند.

تخفیف مجازات در صورت تسلیم به رای از جانب قاضی اجباری است و قاضی نمی تواند تخفیف را اعمال نکند.

برخلاف باقی تخفیف ها که قاضی اختیار دارد در اینجا تکلیف دارد همچنین بر طبق اخرین تغییرات قانونی حتی اگر شاکی نیز نباید از حکم صادره اعتراض کرده باشد.

تسلیم به رای در مواد مخدر

در یک رای وحدت رویه ای که درباره تسلیم به رای می باشد تصریح شده است که در جرائم مرتبط با مواد مخدر هم امکان جریان تسلیم به رای وجود دارد و به تبع آن تخفیف مجازات ممکن خواهد بود.

متن رای مذکور به این صورت است:

ماده ۴۴۲ قانون آیین دادرسی کیفری که مقرر داشته در تمام محکومیت های تعزیری در صورتی که دادستان از حکم صادره درخواست تجدید نظر نکرده باشد، چنانچه محکوم علیه حق تجدیدنظر خواهی خود را اسقاط یا درخواست خود را مسترد نماید، دادگاه به موضوع رسیدگی و مجازات تعیین شده را در حد مقرر در آن ماده تخفیف می دهد.

با توجه به سیاق عبارات آن برای دادگاه افاده تکلیف می نماید، از این رو از شمول مقررات تبصره ماده۴۵ الحاقی به قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب ۱۲/۷/۹۶ خارج است و رای شعبه دوم دادگاه انقلاب اسلامی کرمان که با این نظر انطباق دارد به اکثریت آراء صحیح و قانونی تشخیص داده می شود.

این رای طبق دستور ماده ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور، دادگاه ها و سایر مراجع اعم از قضایی و غیر آن لازم الاتباع است.

نتیجه گیری

تسلیم به رای نهادی است که در قانون آیین دادرسی کیفری پیش بینی شده که در آن نوعی دیگر برای تخفیف مجازات وجود دارد که طبق آن اگر فرد محکوم کیفری از رای تجدید نظر خواهی نکند و اعتراضی به آن نکند و همچنین دادستان نیز اقدامی نکرده باشد می تواند.

درخواست تسلیم به رای را به دادگاه نخستین تقدیم کند تا قاضی برای وی در مجازات تخفیف قائل شود.

این نهاد تنها در امور کیفری آن هم برای مجازات های تعزیری امکان پذیر است.

سوالات متداول

تخفیف مجازات در تسلیم به رای چگونه است؟

در خصوص تسلیم به رای با وجود شرایط بالا قاضی موظف و مکلف به اعمال تخفیف می باشد.

میزان تخفیف در صورت تسلیم به رای چه میزان است؟

در این حالت قاضی باید تا یک چهارم تخفیف بدهد و تا این میزان مجازات را کاهش دهد. پس قاضی برای مثال نمی تواند تخفیف بیشتری اعمال کند برای مثال مجازات را یک سوم کاهش دهد.

شرایط تسلیم به رای چیست؟

این که شاکی و دادستان اعتراض نکرده باشند و همچنین خود محکوم علیه تا قبل از پایان مهلت، درخواست تسلیم رای بدهد.

آیا در جرائم مرتبط با مواد مخدر تسلیم به رای تخفیف مجازات دارد؟

در بالا بررسی کردیم که طبق رای وحدت رویه در جرائم مرتبط با مواد مخدر، امکان تسلیم به رای و به تبع آن تخفیف مجازات وجود دارد.

میزان تخفیف در تسلیم به رای قاضی چه میزان است؟

تخفیف مزبور که از تکالیف قاضی می باشد تا یک چهارم می باشد.

آیا در مجازات های حدود و قصاص تسلیم به رای وجود دارد؟

نهاد ماده ۴۴۲ و مزیت آن تنها در مجازات های تعزیری وجود دارد نه قصاص و حدود مثل زنا، محاربه و…