توقیف اموال برای چک برگشتی تمام شرایط و مراحل

چک یکی از اسنادی است که به شدت میان مردم رواج دارد و سندی است که افراد در معامله کردن به آن اهمیت می دهند به همین جهت است که قانون بیشتر از همه به آن پرداخته و هر چند سال اصلاحاتی را درباره آن انجام می دهد.

به دلیل اهمیت چک، این سند در حکم سند لازم الاجرا به حساب می آید؛ یعنی اینکه بدون مراجعه به دادگاه هم می توان از طریق اجرای ثبت نسبت به توقیف اموال صادر کننده اقدام کرد. در ادامه به بررسی توقیف اموال برای چک برگشتی می پردازیم.

نحوه توقیف اموال برای چک

در حال حاضر قوانین چک بسیار پیشرفته تر از قبل شده است و سعی بر آن شده که صدور چک بی محل به حداقل برسد.

برای مطالبه چک می توان از طریق اجرای ثبت و بعد از آن نسبت به توقیف اموال بدهکار چک اقدام کرد.

این امتیاز که بدون مراجعه به دادگاه می توان با چک برگشتی از طریق اجرای ثبت اقدام به وصول چک با توقیف اموال فرد نمود فقط برای چک و اسناد رسمی است.

مراحل قانونی برای توقیف اموال

• کسی که دارنده چک است در مهلت مندرج در چک  باید به بانک مراجعه کند و صادر کننده زمان سر رسید باید حتما در چک مبلغ مزبور را در بانک داشته باشد؛ در غیر این صورت دارنده می تواند به اصطلاح عرفی چک را برگشت بزند و گواهی ای به نام گواهی نامه عدم پرداخت دریافت کند.
• با این گواهی نامه است که امکان وصول چک و شکایت کردن و پی گیری های دیگر امکان پذیر است. در حال حاضر طبق قانون جدید لازم است که حتما در گواهی نامه مزبور کد رهگیری از طریق متصدی بانک وارد شده باشد و گرنه نمی توان برای وصول آن اقدامی کرد.
• در مرحله بعد با توجه به قوانین جدید، بعد از برگشت خوردن چک، این امر در سامانه بانک مرکزی ثبت می شود و به صورت آنلاین به همه بانکها اعلام می شود و پس از ۲۴ ساعت، تمام حساب های صادر کننده یا بدهکار چک مسدود می شود حتی کارت بانکی که او برای خرید های روزمره استفاده می کند.
• دارنده چک می تواند در مرحله بعد با گواهی نامه عدم پرداخت که دریافت کرده است اقدام به شکایت حقوقی و کیفری کند. یا این که از طریق اجرای ثبت برای وصول آن اقدام کند.

از چه مراجعی می توان چک را وصول کرد؟

باید به نکته ای دقت کنیم که وصول چک را به چند طریق می توان پیگیری کرد. امکان وصول چک از طریق شکایت کیفری، اجراییه مستقیم و اداره ثبت وجود دارد.

وصول چک از طریق شکایت کیفری

می توان با وجود و تحقق شرایطی اقدام به شکایت کیفری کرد که مهم ترین شرط آن به روز بودن چک است. همچنین چک نباید مشروط یا برای ضمانت یا امانت و یا چک سفید امضا باشد به علاوه شکایت کیفری ظرف ۶ ماه انجام شده باشد.

اگر این شرایط محقق باشد می توان در دادسرا شکایت کرد و حکم جلب صادر کننده را گرفت و حال برای فرار نکردن فرد از پرداخت بدهی به میزان چک از وی تامین خواسته بدون پرداخت خسارت احتمالی کیفری مطالبه کرد.

اما معمولا بسیاری از چکها به دلیل مدت دار بودن و به روز نبودن وصف کیفری ندارند و باید باقی راه ها برای وصول آن طی شود.

وصول چک از طریق اجراییه مستقیم

قبل از قانون جدید سال ۱۳۹۷ لازم بود فرد از طریق تقدیم دادخواست به دادگاه حقوقی، جک را مطالبه کند اما با اصلاحات انجام شده، قانون گذار امتیاز بیشتری به چک داد و مقرر شد بدون رسیدگی دادگاه، برای چک، اجراییه صادر شود؛ یعنی بدون این که دادگاه وارد رسیدگی شود برای وصول و توقیف اموال  بدون پرداخت خسارت احتمالی از طریق درخواست تامین خواسته  انجام داد و ان هم در صورتی که در مهلت مقرر نسبت به واخواست یا همان اعتراض عدم پرداخت اقدام کرد و سپس وارد مرحله اجرا شود.

در اینجا با صدور اجراییه و پس از اخطار، بدهکار اگر پرداخت چک را انجام نداد می توان نسبت به توقیف اموال وی اقدام کرد.

برای این که فرد از این مزیت که نوعی میانبر است استفاده کند باید شرایط ذیل فراهم باشد:

1. جک برای تضمین نباشد.
2. چک مشروط نباشد
3. صادر کننده برای آن دستور عدم پرداخت نداده باشد.
4. در گواهی نامه عدم پرداخت کد رهگیری موجود باشد.

نکته دیگر این که این اقدام علیه صادر کننده قابل انجام است و برای ضامن و ظهر نویس باید اقدام عادی تقدیم دادخواست را انجام داد.

به دلیل پیچیده شدن احکام این مواد لازم است که با وکیل متخصص جک و مشاور حقوقی اقدام به اخذ مشاوره کنید. برای این کار می توان از طریق تماس با گروه وکلای سنا، مسائل خود را با مشاوران موسسه مطرح نمایید.

وصول چک از طریق اداره ثبت

راه دیگر آن است که از طریق ثبت اقدام بشود که از این طریق هم می توان نسبت به توقیف اموال شخص اقدام کرد.

برای اقدام از این طریق هم مثل باقی موارد لازم است که گواهی عدم پرداخت وجود داشته باشد و همچنین مطابقت امضای صادر کننده را کارمند بانک در این فرم تیک زده باشد؛ در غیر این صورت امکان پیگیری از این طریق وجود نخواهد داشت.

در صورتی که از طریق ثبتی مطالبه پیش برود با استعلام مراجع از اموال و دارایی های بدهکار، اموال وی توقیف می شود و پس از فروش به میزان مبلغ چک به دارنده پرداخت می شود همچنین حق الاجرا هم از بدهکار وصول می شود.

توقیف اموال از طریق ثبتی و کیفری

نکته مهمی که باید در نظر داشت این است که توقیف اموال از طریق ثبت و شکایت کیفری، فقط و فقط علیه صادر کننده ممکن است و برای ظهر نویس ها  و ضامن هاو… باید از طریق دادگاه عمومی حقوقی اقدام کرد.

نبود مال برای توقیف در چک برگشتی

اگر از فرد مالی برای توقیف پیدا نشد؛ اگر در ثبت باشد می توان از طریق دادگاه اقدام کرد و حقوق فرد اگر کارمند است تا یک چهارم و یا یک سوم توقیف شود و در غیر این صورت امکان تقسیط وجود دارد و آن هم در صورتی است که شخص بدهکار باید به دادگاه دادخواست اعسار تقدیم نماید.

هزینه توقیف اموال برای چک

در اجرای ثبت هزینه توقیف اموال و وصول چک، نیم عشر یا یک بیستم از مبلغ چک است. در اقدام کیفری هزینه آن چنانی دریافت نمی شود و ممکن است برای چک های متعارف تا نزدیک ۱۰۰ هزار تومان باشد‌.

در اقدام از طریق دادگاه اگر اجراییه مستقیم باشد و شرایط محقق باشد؛ هزینه دادرسی اخذ نمی شود.

مشاوره حقوقی راجع به توقیف اموال برای چک

همانطور که در بالا گفته شد قواعد بسیاری درباره چک حکمفرما است که برای افراد عادی ممکن است دشوار باشد که در چه زمانی از چه طریقی باید اقدام کرد.

لذا توصیه می شود که از مشورت وکیل و مشاور حقوقی برای مسائل خود کمک بگیرید. همچنین با توجه به تغییرات قانون و حکومت چک های صیادی لازم است نکاتی در خصوص صدور و انتقال چکها رعایت شود.

برای اخذ مشاوره با وکلا و مشاوران حقوقی می توان از طریق سایت گروه وکلای سنا و شماره تلفن های مندرج، مسائل حقوقی خود را با وکلای خبره ما در میان بگذارید تا در کمترین زمان راهکار های لازم را دریافت نمایید.

نتیجه گیری

راه های مطالبه چک بیشتر از باقی اسناد است، لذا امکان توقیف مال از مراجع مختلف کیفری، حقوقی، ثبتی و … نیز وجود دارد که در بالا به تفکیک هر یک را توضیح دادیم.

نکته مهم آن که در اقدام ثبتی می توان همزمان اقدام کیفری هم انجام داد اما همزمان نمی توان از طریق دادگاه حقوقی چک را مطالبه کرد. هزینه اقدام از طریق هر یک از مراجع را نیز در بالا ذکر کردیم.

سوالات متداول

شرط توقیف اموال در چک برگشتی چیست؟

شرط اولیه این است که در تاریخ مقرر در بانک، مبلغ جک موجود نباشد و چک برگشت بخورد و در این گواهی نامه هم کد رهگیری درج شود.

در صورت برگشت خوردن چک صادر کننده با چه تنبیهی روبرو می شود؟

ظرف ۲۴ ساعت از برگشت خوردن چک، تمام حساب های صادر کننده بسته و مسدود می شود و تنبیهات دیگری نیز در مورد وی اعمال می شود.

توقیف اموال صادر کننده چک از چه طریقی ممکن است؟

از طریق اجرای ثبت توقیف اموال ممکن است همچنین در شکایت کیفری می توان تامین خواسته کیفری اخذ کرد اما در اجراییه مستقیم جون مستقیما اجرا می شود تامین خواسته نداریم مگر آنکه دادخواست رسیدگی داده شود.