نکاح اگر چه در شما عقود و قرار دادها به شمار می آید اما در واقع از بسیاری جهات با موارد عقود مالی متفاوت است زیرا اینجا دیگر مال مورد معامله نیست بلکه انسان ها برای زندگی خود شریک انتخاب می کنند و این امری بسیار متفاوت است.
لذا این می شود که قانون گذار مقرر می کند که زوجین مکلف به حسن معاشرت هستند به عبارتی ساده، مکلف به رفتار مناسب و محترمانه و محبت آمیز نسبت به هم هستند.
حسن معاشرت زوجین یعنی چه؟
معاشرت نوعی عمل دو سویه را می رساند یعنی باید رفتار خوب و مناسب باید دو سویه باشد. یعنی هم احترام طرفینی باشد و هم اظهار مهر و محبت، این امر در سایه تعهداتی که هر کدام ضمن عقد، عهده دار می شوند عملی می شود.
برای مثال زن مکلف به تمکین می شود و مرد هم مکلف به پرداخت هزینه های زندگی خواهد بود.
در همین راستا است که قانون مقرر می کند که:
زوجین باید در تشیید مبانی خانواده و تربیت اولاد خود به یکدیگر معاضدت نمایند. این امر ممکن نیست مگر با حسن معاشرت و انجام وظایفی که هر یک عهده دار هستند.
موارد حسن معاشرت بین زن و شوهر
آنچه مصداق این امر هست مربوط به عرف و طرفین است و به صورت انحصاری قابل بیان نیست.
اما به چند مورد اگر بخواهیم اشاره کنیم باید به این موارد اشاره کرد:
محبت میان زوجین، حسن خلق در روابط زناشویی، اکرام و احترام به زن، پوشاندن عیوب یکدیگر، راز داری بین طرفین، مشورت کردن و تبادل نظر، وفاداری، درک متقابل یکدیگر، ایستادگی و با هم بودن در غم و شادی، رعایت تمایلات جنسی همسر، تلاش برای تربیت فرزندان و … که البته برخی رفتار های مناسب با توجه به عرف مکان و زمان متفاوت خواهد بود.
که در ادامه سعی داریم به چند مورد از این موارد مختصرا بپردازیم.
- حفظ احترام یکدیگر
یقینا هیچ علاقه ای بدون حفظ حرمت و احترام یک دیگر پایدار نخواهد بود. مردان موظفند که به همسر خود احترام بگذارد و به وی بی احترامی نکنند مواردی مثل الفاظ زشت و توهین باعث رنجیدگی خاطر زن خواهد شد و حسن معاشرت را طیر سوال می برد.
از طرفی طبق روایات اسلامی آمده است که:
بهترین مردان در نزد ذات حق تعالی، کسی است که بهترین رفتار را با زنان خود داشته باشند.
در جایی دیگر آمده است که: محبوب‌ترین مردان، کسی است که بیشترین نیکی را نسبت به زن خود کند.
همانطور که گفته شد این رفتار باید متقابل باشد و زن هم باید از مرد خود اطاعت و تمکین کند و احترام وی را حفظ کند.
- وفاداری بین زن و شوهر
از مصادیق و موارد دیگری که تحت عنوان حسن معاشرت جا می گیرد وفا داری زوجین به همدیگر است. بسیار بعید است اگر از طرف یکی از زوجین خیانتی رخ بدهد آن زندگی مشترک دیگر بتواند پابرجا بماند. و در واقع اگر هم از یکدیگر جدا نشوند از نظر عاطفی به طلاق عاطفی منجر می شود.
لذا حفظ حریم خود برای زوجین در مقابل دیگران ضامن پایایی زندگی آنان خواهد بود.
- نیاز های عاطفی
یکی دیگر از مصادیق حسن معاشرت، اظهار مهر و محبت همسران نسبت به یکدیگر است. در مقابل حسن معاشرت، سوء معاشرت وجود دارد که هر رفتاری را شامل می شود که باعث اذیت و آزار فرد بشود. مانند ناسزا گویی، توهین، تحقیر، عدم توجه عاطفی و… که معیار های آن را عرف تعیین می کند.
در رابطه با زوجین، گاهی حتی تقدیم کردن یک شاخه گل می تواند به حسن معاشرت و روابط صمیمی طرفین کمک زیادی کند و باعث دلگرمی همسر بشود.
البته که آنچه باعث دوام زندگی مشترک هم می شود توجه به یکدیگر و اظهار مهر و محبت نسبت به یکدیگر است.
نتیجه گیری
در قانون مدنی در ماده ۱۱۰۲ معنای یکی از آیات قران به عنوان قانون تصویب شده است که در آن حکم به حسن معاشرت بین زوجین شده و مصداق های خاصی هم ندارد هر آنچه که در عرف نشانه رفتار مناسب و صمیمی به حساب آید حسن معاشرت قلمداد می شود. در مقابل سوء معاشرت در موردی است که این گونه رفتار ها وجود ندارد.
برای مثال زن تمکین و اطاعت نمی کند و مرد وظایف خود را انجام نمی دهد و اینکه مرد دچار اعتیاد یا اهل ناسزا گویی، توهین، تحقیر است خود از موارد خلاف حسن معاشرت به حساب می آید.
سوالات متداول
حسن معاشرت بین زوجین به چه معناست؟
در این امر هر موردی که نشانگر رفتار مناسب و محترمانه و محبت آمیز به همراه انجام وظایف خود باشد را میتوان حسن معاشرت قلمداد کرد.
مصادیق حسن معاشرت چیست؟
انجام وظایف طرفینی مثل پرداخت نفقه، تمکین، رفع نیاز های جنسی و عاطفی، احترام به یکدیگر، توهین و تحقیر نکردن طرف مقابل از موارد حسن معاشرت است.
وظایف زن و مرد در ایجاد حسن معاشرت چیست؟
به جز مواردی که گفته شد موارد دیگری مثل وفاداری و صمیمیت و همیاری برای تربیت فرزندان از وظایفی است که هر یک برعهده دارند.