زورگیری یعنی چه و چه مجازاتی دارد؟

شما می‌توانید با به اشتراک گذاشتن دیدگاه و تجربیات خود در انتهای مقاله به گفتمان آنلاین با کارشناسان وینداد و دیگر کاربران بپردازید.

آنچه در این مقاله می آموزیم

زورگیری به معنای به دست آوردن پول، مال یا هرچیز دیگری با توسل به اجبار و خشونت می باشد. به عبارت دیگر زورگیری عبارت است از ایجاد فشار و اجبار بر شخصی برای وادار کردن وی به دادن پول یا مال خود.

قانون مجازات ما در خصوص اینکه زورگیری چیست و چه مجازاتی دارد صراحتا چیزی نگفته است، اما برای تعیین مجازات این جرم می توان به موادی از قانون مجازات اسلامی متوسل شد.

در این نوشته به بررسی عناصر و ارکان جرم زورگیری و مجازات آن می پردازیم.

زورگیری چیست و شرایط تحقق آن کدامند؟

همانطور که اشاره شد زورگیری عملی است که به موجب آن شخص زورگیر، دیگری را وادار به دادن پول یا مال خود می کند.

زورگیری چیست و شرایط تحقق آن کدامند؟

به طور کلی جرم زورگیری دارای شرایط زیر است:

ایجاد فشار و اعمال خشونت و تهدید بر دیگری برای دادن مال خود:

شرط اول زورگیری این است که شخص زورگیر با ایجاد فشار بر دیگری بخواهد مال او را بگیرد.

به بیان دیگر، شخص می بایست مال خود را بدون رضایت و با اجبار مال خود را به زورگیر بدهد و نه با میل و رضای درونی.

مثلا شخص زورگیر اسلحه ای روی سر کسی بگذارد و بگوید اگر اسکناس های داخل جیبت را به من ندهی تو را خواهم کشت.

البته در ادامه توضیح خواهیم داد که در صورتی که زورگیری با سلاح سرد یا گرم انجام شود در صورت جمع شرایط از مصادیق محاربه خواهد بود و مجازات آن اعدام است و نه صرفا مجازات زورگیری.

ایجاد فشار و اعمال خشونت و تهدید بر دیگری برای دادن مال خود

درخواست پول یا مال یا انجام دادن کاری از دیگری:

شرط دیگر تحقق جرم زورگیری این است که شخص زورگیر هدفش از توسل به خشونت و اجبار گرفتن پول یا مالی یا انجام دادن کاری باشد.

برای مثال عمل شخصی که در خیابان به دیگری حمله می کند و از طریق ایراد ضرب و جرح پول های داخل جیبش را از وی می گیرد یک نوع زورگیری است.

البته ممکن است گفته شود این عمل را می توان از مصادیق سرقت مقرون به آزار نیز دانست و مجازات این جرم را بر او تحمیل کرد، اما تفاوت ظریفی که زورگیری با سرقت همراه با اذیت آزار دارد این می باشد که در عمل سرقت اساسا سارق خودش اقدام به برداشتن مال دیگری می کند ولی در زورگیری شخص زورگیر با اعمال خشونت، دیگری را وادار می کند که به دست خودش مالش را تقدیم سارق کند ولی بدون رضایت درونی.

 

درخواست پول یا مال یا انجام دادن کاری از دیگری

تفاوت دو جرم زورگیری و اخاذی کدام است؟

زورگیری و اخاذی اگرچه اغلب با یکدیگر به کار می روند اما تفاوت هایی نیز با هم دارند.

اخاذی به معنای گرفتن مال یا چیزی از طریق تهدید و یا زورگیری می باشد.

اصولا هدف از اخاذی کسب مال یا گرفتن خدماتی از فردی به طور غیر قانونی و از روی اجبار می باشد.

حال در صورتی که این عمل گرفتن مال و تهدید همراه با خشونت باشد زورگیری محسوب می شود.

بنابراین می توان نتیجه گرفت که زورگیری یکی از انواع اخاذی است که از طریق توسل به اعمال خشونت آمیز صورت می گیرد.

تفاوت دو جرم زورگیری و اخاذی کدام است

مجازات زورگیری چیست؟

همانطور که گفتیم برای زورگیری ماده قانونی مخصوصی نداریم ولی به طور کلی می توان آن را تحت شمول ماده ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی دانست که مقرر می دارد:

«هرگاه شخصی دیگری را به هر نحوی تهدید به قتل یا ضررهای نفسی و شرافتی یا مالی و یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او کند،

اعم از این که به این واسطه، تقاضای وجه و یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را نموده و یا ننموده باشد، به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا زندان از دو ماه تا دو سال محکوم خواهد گردید.»

 

زورگیری با چاقو و اسلحه چه حکمی دارد؟

طبق ماده ۶١٧:

هرکس به وسیله چاقو و یا هر نوع اسلحه دیگر تظاهر یا قدرت نمایی کند یا آن را وسیله مزاحمت اشخاص یا اخاذی یا تهدید قرار دهد یا با کسی گلاویز شود، در صورتی که از مصادیق محارب نباشد، به حبس از ۶ ماه تا ٢‌ سال و تا ٧۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

ممکن است شخص زورگیر برای رسیدن به مقاصد خود از اسلحه اعم از سرد و گرم استفاده کند، در اینجا است جرمی که به وقوع می پیوندد تحت عنوان محاربه قرار می گیرد و مجازات آن اعدام است.

در صورتی که موجب ناامنی گردد.

زورگیری با چاقو و اسلحه چه حکمی دارد؟

به موجب ماده ۲۷۹ قانون مجازات اسلامی، محاربه عبارت از کشیدن سلاح به ‌قصد جان، مال یا ناموس مردم یا ترساندن آن ‌هاست؛ به ‌نحوی که موجب ناامنی در محیط گردد. این جرم در صورتی تحقق می‌یابد که نتیجه‌ی آن، یعنی ایجاد ناامنی در محیط رخ دهد؛ بنابراین، چنانچه به ‌هر دلیل مجرم نتواند این نتیجه را ایجاد کند، محارب محسوب نخواهد گردید.

همانطور که ملاحظه می کنید یکی از مصادیق محاربه، کشیدن سلاح به قصد مال مردم می باشد، بنابراین شخصی که برای زورگیری یا سرقت یا راهزنی از سلاح استفاده می کند حتی اگر آن را به کار نگیرد و صرفا به سلاح دست ببرد محارب محسوب می شود و مجازات آن اعدام است.

بنابراین جرم زورگیری در صورتی که با سلاح سرد یا گرم استفاده شود مجازات آن تغییر پیدا می کند و اعدام می شود.

چگونه از شخص زورگیر شکایت کنیم؟

اگر قربانی زورگیری شدید و قصد شکایت داشتید به یکی از دو طریق زیر می توانید اقدام نمایید:

  1. مراجعه به دادسرا و تقدیم دادخواست و یا اعلام شفاهی جرم.
  2.  مراجعه به دفتر خدمات قضایی و ثبت شکوائیه به صورت الکترونیکی.

چگونه از شخص زورگیر شکایت کنیم

اما برای تنظیم شکوائیه باید نکات زیر را در آن درج نمایید:

شکایات در برگی تنظیم می‌شوند که «شکوائیه» نام دارد.

نیازی نیست شکوائیه در برگه‌های مخصوصی که توسط قوه‌ی قضاییه تنظیم شده است نوشته شود، (بر خلاف دادخواست حقوقی) بلکه می‌توان شکوائیه را در برگه‌های معمولی نیز تنظیم کرد.

اما طبق قانون، نوشتن موارد ذیل الزامی است:

  1.  نام و نام خانوادگی، نام پدر، سن، میزان تحصیلات، شغل، وضعیت تاهل، مذهب، تابعیت، شماره‌ی شناسنامه، شماره‌ی ملی، نشانی دقیق، در صورت لزوم آدرس ایمیل، شماره‌ی تلفن ثابت و همراه، کد پستی شاکی.
  2.  موضوع شکایت، تاریخ و محل وقوع جرم زورگیری.
  3. میزان خسارت وارده به مدعی و مورد مطالبه‌ی وی.
  4.  دلایل وقوع جرم از جمله شهادت شهود و یا دوربین های مداربسته واقع در محل وقوع جرم، مشخصات و نشانی شهود و مطلعان در صورت امکان.
  5.  مشخصات و نشانی زورگیر یا مظنون در صورت امکان.

در ادامه برای آشنایی بیشتر یک نمونه شکوائیه در سایت قرار می دهیم.

نمونه متن شکوائیه شکایت از شخص زورگیر

دادستان محترم عمومی و انقلاب شهرستان

با سلام

احتراماً به استحضار عالی می ­رساند :

در تاریخ …. ساعت ….. اینجانب پس از خروج از بانک شعبه ….. به سوی محل کار به آدرس …… در خیابان ….. یک اتومبیل به همراه دو سرنشین در مقابل بنده حاضر شدند و با استفاده از قمه اقدام به تهدید و اخاذی و زورگیری نمودند. پس از مقاومت در مقابل با ضرب جراحتی که به کتف اینجانب وارد کردند، از مقاومت در مقابل مشار الیهم ناتوان گردیدم، و ایشان اقدام به سرقت کیف پول اینجانب که حاوی مبلغ …..، موبایل …. و سه فقره چک به شماره ­های …… بود، کردند. با عنایت به این امر که عمل زورگیری در مقابل شعبه بانک صورت گرفت و دوربین های مداربسته چهره یکی از سارقین را ضبط نموده و مورد شناسایی آگاهی قرار گرفتند، از مقام محترم قضایی با عنایت به تصاویر دوربین مداربسته، و نیز نظریه آگاهی و شهادت شهود و همچنین با استناد به مواد ۶۱۷، ۶۵۲ و ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی تعقیب و مجازات مشتکی عنهم را تقاضا دارم.

نتیجه گیری

در قانون مجازات اسلامی، نص خاصی در ارتباط با زورگیری نداریم و جرمی نیز تحت این عنوان تعریف نشده است، لذا می‌بایست در حالت عادی آن را تحت ماده ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی بدانیم که مجازات آن را تا ۷۴ ضربه شلاق یا دو ماه تا دو سال حبس دانسته است و هرگاه همراه با بکارگیری سلاح باشد به حبس از ۶ ماه تا ٢‌ سال و تا ٧۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

البته در صورتی که موجب ناامنی در محیط گردد محارب است و مجازات اعدام در پی دارد.

سوالات متداول مبحث زورگیری

زورگیری چیست؟

زورگیری عبارت است از توسل به اعمال خشونت آمیز برای گرفتن مال یا پولی از دیگری

آیا زورگیری با اخاذی تفاوت دارد؟

زورگیری یکی از انواع اخاذی است که از طریق اعمال خشونت آمیز انجام می شود.

تفاوت زورگیری با سرقت همراه با اذیت و آزار چیست؟

در سرقت، شخص سارق خودش اقدام به ربودن مال دیگری می کند در حالی که در زورگیری، شخص قربانی در اثر فشار و اجباری که بر وی وارد می شود به دست خود مالش را به زور گیر می دهد.

مجازات زورگیری چیست؟

تا ۷۴ ضربه شلاق یا دو ماه تا دو سال حبس.

مجازات زورگیری با چاقو و قمه چیست؟

 حبس از ۶ ماه تا ٢‌ سال و تا ٧۴ ضربه شلاق مگر اینکه عنوان محارب صدق نماید.

مقالات دیگر

با ما در ارتباط باشید