شروط ضمن عقد چیست و چرا مهم است؟ (شروط ضمن عقد در قانون مدنی)

معامله و قرارداد بستن از مواردی است که در زندگی هر شخصی بارها تکرار می شود از معامله های ریز و کم اهمیت گرفته تا معاملاتی که ارزش متوسط و بالاتری دارند مثل خرید و فروش گوشی موبایل، لب تاپ، ماشین، ملک، طلا و جواهرات و…

در تمام معاملات، انتظارات طرفین در قالب شروط ضمن عقد در می آید.

برای مثال ماشینی را خریده اید و شرط می کنید که رنگ خوردگی نداشته باشد و یا این که ماشین وقتی مال شما بشود که ابتدا چک پاس بشود و اگر پاس نشد معامله منحل شود.یا خانه ای را می خرید شرط می کند مساحت آن فلان مقدار باشد

همراه ما باشید تا از شروط قراردادی مطالب بیشتری را بیان کنیم.

شروط ضمن عقد کدامند؟ و کاربرد آنها

همانطور که در بالا گفته شد؛ شروط ضمن عقد انتظاراتی است که طرفین در قرارداد از طرف مقابل دارند و آنها هم با توافق تعهد کرده اند که آن را اجرا کنند.

این موارد در قالب ۳ مورد در می آیند که اصطلاحا به آن شرط فعل، شرط صفت و شرط نتیجه می گویند.

• شرط فعل: وقتی خانه را اجاره کردید شرط شده که خیاط خانه را درست کنند یا فلان جای خانه را رنگ بزنند و… که این شرط فعل است. حالا ممکن است این شرط فعل به صورت منفی و انجام ندادن کاری باشد مثلا اینکه شما شرط کرده باشید که خانه داخل حیاط به افراد مجرد اجاره داده نشود.

• شرط صفت: گاهی شرط در خصوص کیفیت و کمیت (صفت) است. مثل این که شرط شود مساحت خانه ۱۰۰ متر باشد یا این لب تاپ مدل فلان کشور باشد یا ماشین مدل ۹۰ باشد و یا این که در خرید برنج و موارد دیگر شرط می کنید که ۵۰ کیلو باشد.

• شرط نتیجه: گاهی شرط نتیجه است یعنی نتیجه یک عقد دیگر را داخل همان عقد می آوریم. مثلا در ضمن فروش ماشین، شرط می کنیم آن دو میلیون بدهی قبلی ما از بین برود و… در شرط نتیجه ما امری را شرط می کنیم که نیازی به اجرا کردن ندارد یعنی به محض شرط کردن باید محقق شود‌.

راهنمایی و ارائه این موضوعات نیاز به دانش حقوقی دارد و در بسیاری از قرارداد ها این نیاز حس می شود که به امور واجبی مشروط شود؛ لذا حتما برای نگارش قرارداد ها و شروط ضمن عقد از کمک وکیل استفاده کنید.

اهمیت درج شرط در قرارداد چیست؟

گفتیم که انتظار مطلوب و ایده آل افراد در عقد به صورت شرط درج می شود. لذا تقریبا قراردادی را با دشواری می توان تصور کرد که شرطی در آن وجود نداشته باشد حتی اگر افراد خودشان شرطی را درج نکنند؛ قانون و عرف، مواردی را به صورت غیر مستقیم بر قرارداد تحمیل می کند.

برای مثال اگر در فروش خانه شرط نکنید که فروشنده باید سند ملک را انتقال دهد قانون و عرف این شرط را بر او تحمیل می کنند.

و یا این که اگر شما در خرید مالی مثل ماشین و… شرط نکنید که این ماشین باید سالم باشد قانون این فرض را گرفته که هر مالی باید سالم باشد و اگر سالم نباشد فرد حق به هم زدن عقد را دارد.

در ازدواج هم همین امر حاکم است.

برای مثال شما با فردی که ازدواج می کنید لازم نیست شرط کرده باشید که این فرد باید مجرد بوده باشد زیرا عرفا این شرط ضمنی وجود دارد که زن در ازدواج باید باکره باشد.

 اجرا نکردن شرط توسط طرف مقابل

در هر شرطی که درج می کنیم؛ حق داریم که اجرای شرط را از فرد مقابل بخواهیم.

از زمان درج شرط ما مشروط له (کسی که شرط به نفع اوست نام داریم و طرف مقابل مشروط علیه (اجرا کننده شرط)

حال اگر طرفی که باید شرط را اجرا می کرد؛ آنرا انجام نداد؛ تکلیف بستگی به این دارد که چه شرطی در قرارداد درج شده اگر شرط فعل باشد متاسفانه قانون ابتدا فسخ اجاره نمی دهد و باید از طریق دادگاه فرد را الزام به اجرای شرط فعل کنیم مگر در اجاره؛ اما راه حل آن است ‌که ما ضمانت اجرای رعایت نکردن و اجرا نکردن شرط را فسخ قرار بدهیم لذا اینجاست که اهمیت استفاده از وکیل و مشاور حقوقی در تنظیم قرارداد پیدا می شود و می تواند از هزینه ها و صرف زمان در آینده جلوگیری کند.

اگر شرط صفت باشد و آن صفت موجود نباشد برخلاف مورد بالا حق فسخ داریم و اگر شرط نتیجه باشد هم چون رعایت کردن و تخلف کردن معنا ندارد فرد در صورتی که شرط نتیجه باطل باشد حق فسخ عقد اصلی را خواهد داشت.

دلیل لزوم استفاده از وکیل در تنظیم معاملات

همچنان که در بالا گفته شد اهمیت بیشتر قرارداد در زمینه شروط ضمن عقد است زیرا اثر اصلی هر عقد را قانون مشخص کرده است و این تعهدات و تکالیفی که طرفین به صورت شرط بر عهده گرفته اند؛ تنظیم قرارداد را مهم می کند لذا با توجه به اهمیت و آثار این شروط توصیه می شود برای تنظیم قرارداد با وکلا و مشاوران این حوزه به صورت آنلاین و یا تلفنی و حضوری مشورت نمائید.

کاربرد و اهمیت این شروط ایجاب می کند که وکلا و مشاورانی متخصص در این زمینه همواره درباره تنظیم قرارداد و شروط آن با افراد مختلف مشاوره حقوقی بدهند به دلیل همین اهمیت است که توصیه می کنند در معاملات مخصوصا آن جایی که ارزش مالی زیادی جا به جای می شود با وکلای این حوزه مشورت شود و تنظیم قرارداد به آنان سپرده شود.

برای این امر هم شما می توانید با تیم حرفه ای گروه وکلای سنا از سراسر کشور به صورت تلفنی یا حضوری اخذ مشاوره کنید و یا تنظیم قرارداد را به آنان بسپارید.

نتیجه گیری

شروط ضمن عقد از موارد تفکیک ناشدنی و بسیار مهم در هر قرارداد است که تکالیف و تعهدات طرفین را در مقابل یکدیگر مشخص می کند.

هر شرطی اثر خود را دارد و اگر آن شرط رعایت نشود نحوه مقابله با آن ممکن است به صورت الزام قانونی یا حق فسخ بروز کند.

در این زمینه برای اطلاع بیشتر درباره موضوع و کیس خود پیشنهاد می شود با وکیل متخصص در حوزه قراردادی از طریق سامانه وکیل تاپ مشورت کنید.

سوالات متداول

شروط ضمن عقد کدامند؟

 شروطی که طرفین در زمان عقد با یکدیگر بر سر آن به توافق می رسند که انواع مختلفی دارد و به آن اشاره شد.

ضمانت اجرای شروط ضمن عقد چیست؟

در این باره قانون حکم دارد ولی می توان در قرارداد آنچه دلخواه خودتان است را درج کنید برای مثال در شرط فعل حکم قانون الزام از طریق دادگاه است اما شما می توانید حق فسخ بدون رفتن به دادگاه را شرط کنید.

اهمیت شروط ضمن عقد چیست؟

 در این باره در بالا توضیح داده شد که شروط ضمن عقد آثار مهمی دارد هم در قراردادی های مالی و خرید و فروش هم در غیر مالی مانند ازدواج که تعهدات و نحوه برخورد آنان با عقد را مشخص می کند.