برای طرح دعوا چه دعوای حقوقی باشد چه دعوایی که ناشی از جرم و زیان های وارده ناشی از جرم است لازم است تشریفاتی رعایت شود. یکی از این تشریفات تقدیم دادخواست در امور حقوقی با شکوائیه در امور کیفری می باشد.
در شکوائیه که شکایت نامه است فرد مشخصات خود و نوع جرم و باقی مواردی را که در ماده ۶۸ قانون آیین دادرسی کیفری بیان شده درج می شود.
دادخواست در امور حقوقی فرم چاپی مخصوص است که بدون تکمیل آن دعوا برای رسیدگی استماع نمی شود.
شکوائیه هم فرم چاپی مخصوص است که در طرح دعوای کیفری به کار می رود اما اگر در فرم چاپی هم طرح نشود ایرادی نخواهد داشت و دعوای کیفری استماع می شود برخلاف امور حقوقی و مدنی.
شکوائیه چیست؟
شکوائیه برگه ای است که فرد، شکایت خود را در آن ثبت و مکتوب می کند و با تکمیل آن و تقدیم به دادسرا و یا دادگاه برای باقی مراحل مثل تعیین وقت و تحقیقات به نوبت انجام می شود.
در حال حاضر شکوائیه ها از طریق دفاتر خدمات قضایی تنظیم می شود و از این طریق به دادسرا و دادگاه فرستاده می شود.
شاکی در شکایت کیفری با ثبت شکایت خود در شکوائیه یا شکایت نامه که شامل مشخصاتی مثل نام و آدرس و موضوع دعواست اقدام به طرح شکایت می کند.
نحوه تنظیم شکوائیه
برای تنظیم شکوائیه هر چند در قانون آیین دادرسی کیفری پیش بینی شده است که در فرم مخصوصی باید تکمیل شود اما اگر در فرم چاپی مخصوص تکمیل نگردد ایرادی از جهت استماع شکایت نخواهد داشت و شکایت شنیده می شود. و در هر برگه ای که شکایت نامه مکتوب شود باید پذیرفته شود.
ماده ۶۸ قانون آیین دادرسی کیفری مواردی را که باید در شکوائیه مندرج گردد را ذکر کرده است.
مطابق این ماده: شاکی یا مدعی خصوصی میتواند شخصاً یا توسط وکیل شکایت کند.
در شکوائیه موارد زیر باید قید شود:
- الف – نام و نام خانوادگی، نام پدر، سن، شغل، میزان تحصیلات، وضعیت تأهل، تابعیت، مذهب، شماره شناسنامه، شماره ملی، نشانی دقیق و درصورت امکان نشانی پیام نگار (ایمیل)، شماره تلفن ثابت و همراه و کد پستی شاکی.
- ب – موضوع شکایت، تاریخ و محل وقوع جرم.
- پ – ضرر و زیان وارده به مدعی و مورد مطالبه وی.
- ت – ادله وقوع جرم، اسامی، مشخصات و نشانی شهود و مطلعان در صورت امکان.
- ث – مشخصات و نشانی مشتکی عنه یا مظنون در صورت امکان.
تبصره – قوه قضاییه مکلف است اوراق متحدالشکل مشتمل بر موارد فوق را تهیه کند و در اختیار مراجعان قرار دهد تا در تنظیم شکوائیه مورد استفاده قرار گیرد. عدم استفاده از اوراق مزبور مانع استماع شکایت نیست.
تفاوت دادخواست با شکوائیه
- دادخواست و شکوائیه در این که هر دو از مبنا ها و تشریفات شروع دادرسی هستند مشترک هستند.
- اما تفاوتی که میان این دو وجود دارد این است که دادخواست مربوط به دعاوی حقوقی و مدنی است و شکوائیه مربوط است به جرم و جنایات برای مثال اگر علیه هر کسی جرمی واقع شود مانند توهین، ضرب و جرح، سرقت، کلاهبرداری و… برای شکایت در دادگاه کیفری باید شکوائیه یا شکایت نامه تنظیم شود. از طرفی اگر کسی بخواهد مهریه یا نفقه یا جهیزیه خود را بخواهد؛ باید در دادگاه حقوقی دادخواست تنظیم کند.
- تفاوت دیگر بین دادخواست و شکوائیه این است که اگر چه هر دو فرم چاپی مخصوص هستند اما با این تفاوت که برای دعوای حقوقی لزوما باید در همین فرم چاپی مخصوص باشد در غیر این صورت طرح دعوا صحیحا انجام نگرفته است و شنیده نمی شود. اما در طرح شکایت کیفری چه در فرم چاپی مخصوص باشد چه در برگه ای دیگر شکایت باید پذیرفته شود.
- تفاوت دیگر در طرفین دعوا ست که در دادخواست، طرفین خواهان و خوانده نام دارند. اما در شکوائیه فرد شکایت کننده شاکی و طرف مقابل مشتکی عنه نامیده می شود.
- از دیگر تفاوت ها این است که در دادگاه کیفری می توان دادخواستی را که برای دعوای حقوقی است برای ضرر و زیان ناشی از جرم در همان دادگاه تقدیم کرد. اما در دادگاه حقوقی نمی توان شکوائیه کیفری تقدیم کرد.
نمونه فرم چاپی دادخواست
نمونه فرم چاپی شکوائیه
نتیجه گیری
شکوائیه یا شکایت نامه مقدمه طرح شکایت در دادگاه کیفری است. نحوه تنظیم آن در ماده ۶۸ قانون آیین دادرسی کیفری بیان شده است.
فرقی که شکوائیه با دادخواست دارد این است که دادخواست مربوط امور حقوقی است اما شکوائیه در شکایت های کیفری مطرح و تقدیم دادگاه کیفری می شود.
و این که اگر چه هر دو فرم چاپی مخصوص دارند اما دادخواست بر خلاف شکوائیه تنظیم آن در فرم چاپی مخصوص موضوعیت دارد بر خلاف شکوائیه.
گروه حقوقی سنا با متخصص ترین وکلا، اقدام به نگارش شکوائیه و دادخواست می کنند و تمام ملاحظات حقوقی را در نظر می گیرند. به ما اعتماد کنید.
سوالات متداول
شکوائیه چیست؟
شکوائیه یا شکایت نامه برگه یا فرم چاپی مخصوصی است که برای طرح شکایت در دادگاه باید تکمیل یا مکتوب بشود.
نحوه تنظیم شکوائیه چگونه است؟
شکوائیه نیز مانند دادخواست باید مشخصات و موضوع شکایت در آن درج شود. ماده ۶۸ قانون آیین دادرسی کیفری به این موارد اشاره کرده است.
تفاوت شکوائیه با دادخواست در چیست؟
شکوائیه مربوط به امور کیفری است اما دادخواست برای طرح در دعوای حقوقی به کار می رود. لزوم استفاده از فرم چاپی مخصوص نیز از دیگر تفاوت های موجود در این دو می باشد.