فرار از واقعیت در هیچ موضوعی راه حل خوب و منطقی ای نیست؛ به خصوص در مورد تصادفات رانندگی که پای جان در میان است و مهم ترین وظیفه شما کمک رسانی به مصدوم و حداقل تلاش برای نجات او می باشد
یکی از اتفاقات ناگوار و بعضا غیر قابل پیش بینی که شاید بسیار تا به حال با آن ناخواسته روبه رو شده ایم، بحث وقوع تصادف می باشد.
بسیاری از افراد جامعه به واسطه ی وقوع تصادفات رانندگی جان خود را از دست داده اند.
حال ممکن است افراد مقصر و مسبب وقوع حادثه و تصادف، به دلایلی مختلفی اقدام به ترک و فرار از صحنه ی جرم نمایند.
در این نوشتار قصد داریم مطابق با قوانین رایج به بررسی عنوان مجرمانه ی این عمل بپردازیم.
تصادفات رانندگی در قوانین ایران
مطابق با قوانین رایج کشور در ارتباط با تصادفات رانندگی، جدای از بحث جبران خسارات مالی و جانی وارده به افراد توسط راننده مقصر حادثه، قانون گذار حقوق کیفری نیز در مواردی برای رانندگان مقصر حادثه اقدام به تعیین عنوان مجرمانه و مجازات نموده است که در ادامه به آن پرداخت خواهد شد.
از دست دادن جان در تصادف رانندگی
مطابق ماده ۷۱۴ قانون مجازات اسلامی در خصوص از دست رفتن جان فرد در تصادفات رانندگی مقرر نموده است که:
هر گاه بی احتیاطی یا بی مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده (اعم از وسائل نقلیه زمینی یا آبی یا هوایی) یا متصدی وسیله موتوری منتهی به قتل غیر عمدی شود مرتکب به شش ماه تا سه سال حبس و نیز به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه اولیای دم محکوم میشود.
مجازات آسیب کمتر از مرگ در تصادف رانندگی
- صدمه و آسیب شدید:
اما اگر تصادف رانندگی منجر به ایجاد صدمه لاعلاج در فرد شود مطابق با ماده ۷۱۵ قانون مجازات اسلامی تعیین مجازات صورت می گیرد.
ماده ۷۱۵ قانون مجازات اسلامی:
هر گاه یکی از جهات مذکور در ماده ۷۱۴ (منظور بی احتیاطی وبی مبالاتی راننده) موجب مرض جسمی یا دماغی که غیر قابل علاج باشد و یا از بین رفتن یکی از حواس یا از کار افتادن عضوی از اعضاء بدن که یکی از وظایف ضروری زندگی انسان را انجام میدهد یا تغییر شکل دائمی عضو یا صورت شخص یا سقط جنین شود؛ مرتکب به حبس از دو ماه تا یک سال و به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم میشود.
- صدمه و آسیب با شدت متوسط:
حال چنانچه در اثر تصادفات رانندگی موجب ضعف دائمی یا نقصان منافع یا یکی از اعضا ی افراد شود مطابق با ماده ۷۱۶ قانون مجازات برای فرد اقدام به تعیین مجازات صورت خواهد گرفت.
ماده ۷۱۶ قانون مجازات مقرر می دارد که:
هر گاه یکی از جهات مذکور در ماده ۷۱۴ موجب صدمه بدنی شود که باعث نقصان یا ضعف دایم یکی از منافع یا یکی از اعضای بدن شود و یا باعث از بین رفتن قسمتی از عضو مصدوم گردد، بدون آن که عضو از کار بیفتد یا باعث وضع حمل زن قبل از موعد طبیعی شود مرتکب به حبس از یک ماه تا سه ماه و پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم خواهد شد. (مطابق با اصلاحیه ی صورت گرفته به موجب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری)
- صدمه و آسیب با شدت ضعیف:
و در نهایت به موجب ماده ۷۱۷ قانون مجازات اسلامی، وقوع حوادث رانندگی در صورتی که هیچ یک از موارد بیان شده را دربرنگیرد و صرفا موجب صدمه بدنی شود مطابق با ماده ۷۱۷ قانون مجازات اسلامی تعیین عنوان مجرمانه صورت می گیرد.
ماده ۷۱۷ قانون مجازات اسلامی مقرر می دارد که:
هر گاه یکی از جهات مذکور در ماده (۷۱۴) موجب صدمه بدنی شود مرتکب به حبس از پانزده روز تا هفتاد و پنج روز و پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم میشود.
این ماده نیز مطابق با قانون کاهش مجازات حبس تعزیری اصلاح شده است.
فرار از صحنه تصادف
پس از بررسی تصادفات رانندگی از منظر حقوق کیفری و چگونگی تعیین مجازات برای مرتکبین، همانطور که اشاره شد، بسیار شاهد این موضوع می باشیم که افراد مسبب و مقصر حادثه پس از وقوع تصادف، اقدام به فرار از صحنه تصادف می نمایند که قانون مجازات اسلامی برای این رفتار جدای از مجازات های در نظر گرفته شده به جهت بی احتیاطی و خسارات وارده به آسیب دیده مجازات تعیین کرده است.
در این باره ماده ۷۱۹ قانون مجازات اسلامی مقرر نموده است که:
هر گاه مصدوم احتیاج به کمک فوری داشته و راننده با وجود امکان رساندن مصدوم به مراکز درمانی و یا استمداد از مامورین انتظامی از این کار خودداری کند و یا به منظور فرار از تعقیب محل حادثه را ترک و مصدوم را رها کند حسب مورد به بیش از دو سوم حداکثر مجازات مذکور در مواد (۷۱۴) و (۷۱۵) و (۷۱۶) محکوم خواهد شد.
دادگاه نمیتواند در مورد این ماده اعمال کیفیت مخففه نماید.
تبصره ۱ – راننده در صورتی میتواند برای انجام تکالیف مذکور در این ماده وسیله نقلیه را از صحنه حادثه حرکت دهد که برای کمک رسانیدن به مصدوم توسل به طریق دیگر ممکن نباشد
تبصره ۲ – در تمام موارد مذکور هرگاه راننده مصدوم را به نقاطی برای معالجه و استراحت برساند و یا مامورین مربوطه را از واقعه آگاه کند و یا به هر نحوی موجبات معالجه و استراحت و تخفیف آلام مصدوم را فراهم کند دادگاه مقررات تخفیف را درباره او رعایت خواهد نمود.
خودداری از کمک به مصدومین مطابق با قانون خاص
به موجب قانون مجازات خودداری از کمک به مصدومین و رفع مخاطرات جانی که به صورت ماده واحده می باشد مقرر نموده است که:
هرکس شخص یا اشخاصی را در معرض خطر جانی مشاهده کند و بتواند با اقدام فوری خود یا کمک طلبیدن از دیگران یا اعلام فوری به مراجع یا مقامات صلاحیت دار از وقوع خطر یا تشدید نتیجه آن جلوگیری کند بدون اینکه با این اقدام خطری متوجه خود خود او یا دیگران شود و با وجود استمداد یا دلالت اوضاع و احوال بر ضرورت کمک از اقدام به این امر خودداری نماید. به حبس جنحهای تا یک سال و یا جزای نقدی تا پنجاه هزار ریال محکوم خواهد شد.
در این مورد اگر مرتکب از کسانی باشد که به اقتضای حرفه خود میتوانسته کمک مؤثری بنماید به حبس جنحهای از سه ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده هزار ریال تا یکصد هزار ریال محکوم خواهد شد.
مسئولان مراکز درمانی اعم از دولتی یا خصوصی که از پذیرفتن شخص آسیبدیده و اقدام به درمان او یا کمک های اولیه امتناع نمایند به حداکثر مجازات ذکر شده محکوم میشوند.
نحوه تأمین هزینه درمان این قبیل بیماران و سایر مسائل مربوط به موجب آیین نامهای است که به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
نتیجه گیری
مطابق با آمارهای رسمی، وقوع تصادفات در سالیان گذشته متاسفانه منجر به وقوع مرگ و صدمات بسیاری از بسیاری از افراد جامعه گشته است که منشا و منبع بسیاری از وقوع این تصادفات به واسطه ی بی احتیاطی و بی مبالاتی رانندگان وسایل نقلیه می باشد.
حال جدای از بحث تصادفات رانندگی، اقدام تاسف برانگیز که بسیار با آن نیز مواجه می باشیم، فرار راننده مقصر و مسبب حادثه از صحنه تصادف می باشد که قانون گذار این عمل را از موارد تشدید مجازات قانونی جرم ارتکابی مقرر نموده است.
در خصوص مشاوره و راهنمایی در اینباره و گرفتن راهنمایی از وکیل متبحر می توانید با شماره ۰۲۱۸۸۱۴۰۸۰۸ تماس حاصل نمایید.
سوالات متداول
آیا به صرف وقوع تصادف شخص از منظر حقوق کیفری مسئولیت خواهد داشت ؟
مطابق با قانون مجازات اسلامی، درصورت وقوع تصادف براثر بی احتیاطی بی مبالاتی عدم رعایت نظامات دولتی، ویا عدم مهارت راننده، که توسط کارشناسان رسمی احراز شود، بر اساس نوع آسیب وارده برای مقصر حادثه مجازات تعیین خواهد شد.
آیا فرار از صحنه تصادف جرم محسوب می شود؟
در صورتی که مصدوم احتیاج به کمک داشته باشد و راننده با امکان کمک به مصدوم از این عمل خودداری نماید، مطابق با قانون مجازات اسلامی مجازات وی تشدید و به بیش از دو سوم حداکثر مجازات محکوم خواهد شد.
آیا کمک به مصدوم در تصادفات رانندگی تاثیری در مجازات قانونی خواهد داشت؟
مطابق با قانون مجازات اسلامی؛ هرگاه راننده مصدوم را به نقاطی برای معالجه و استراحت برساند و یا مامورین مربوطه را از واقعه آگاه کند و یا به هر نحوی موجبات معالجه و استراحت و تخفیف آلام مصدوم را فراهم کند دادگاه مقررات تخفیف را درباره او رعایت خواهد نمود.