نمونه دادخواست تقسیم ترکه

اگر شخصی از بین نزدیکانتان فوت شده است و مال و ارثی به شما طبق طبقات ارث قرار است برسد؛ این امکان برای شما فراهم نیست که خود به خود، مال شخص فوت شده را بین خود تقسیم کنید بلکه باید روال قانونی خود را طی کند و مال مورد نظر انحصار وراثت شود؛ بعد از انحصار وراثت و تعیین سهم هریک از ورثه و پرداخت دیون و طلب میت، ترکه تقسیم می شود.

در مطلب زیر در خصوص نحوه و چگونگی تقسیم ترکه، شرایط و مدارک تقسیم ترکه و نمونه دادخواست تقسیم ترکه، صحبت شده است.

تقسیم ترکه شخص فوت شده

تقسیم ماترک یکی از مهم ترین مباحث حقوقی است که منجر به طرح دادخواست حقوقی در مراجع صالح می گردد.

بر طبق بند ۸ ماده ۳۷۵ قانون امور حسبی تقسیم ترکه دعوی غیر ترافعی است یعنی علی الاصول برای پیگیری نیاز به درگیری بین چند نفر نیست اما اگر در خصوص مالکیت ترکه بین ورثه و میزان سهم شان نزاع یا درگیری باشد؛ در اینجا دعوا از حالت غیر ترافعی خارج و به حالت ترافعی تبدیل می شود.

درخواست تقسیم ترکه و دستور فروش

الف: تقسیم با رضایت شرکا

بر اساس قسمت اول ماده ۵۹۱ قانون مدنی و ماده ۳۱۳ قانون امور حسبی، اگر همه ی وارثان حاضر باشند و غایب مفقود الاثر و محجور (مجنون یا غیر رشید یا صغیر وطفل) نباشند و همه وراث رشید و عاقل و بالغ باشند؛ هر شکلی که بخواهند می توانند ترکه (مال به جا مانده از میت) را بین خود تقسیم نمایند.

در واقع همه شرکا با رضایت خود نسبت به تقسیم مال، تصمیم گیری کرده اند و بعد از اینکه تقسیم صحیحا انجام شد؛ دیگر بدون اجازه سایر شرکا حق ندارند از تقسیم برگردند

این نوع تقسیم معمولا توسط خود شرکا یا به کمک اهل خبره و یا اینکه در دادگاه و توسط کارشناس رسمی انجام می گردد

ب: تقسیم با نبودن رضایت تمام شرکا

هرگاه شرکا نسبت به تقسیم مال مشترک با یکدیگر توافق نداشته باشند؛ در این حالت حاکم، طرفین را مجبور به تقسیم می کند.

در تقسیم به اجبار در صورتی که یکی از شرکا تقسیم مال مشترک را بخواهد و شرکا دیگر توافق بر این امر نکنند؛ شریکی که جدا شدن سهم خود را می خواهد می تواند از دادگاه تقسیم مال مشترک را بخواهد و حاکم در صورتی حکم به اجبار می دهد که این تقسیم مشتمل بر ضرری نباشد که در این صورت اجبار به تقسیم جایز نیست و تقسیم باید به تراضی و رضایت سایرین باشد.

شرایط طرح دعوی تقسیم ما ترک چیست؟

درخواست تقسیم ترکه همانند تمامی دعاوی باید با رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی و در برگه های چاپی مخصوص دادخواست انجام شود

در ستون خواسته باید عبارت تقاضای الزام به تقسیم ماترک درج شود و دادخواست باید به طرفیت همه ورثه و سایر افرادی که ترکه باید بین آنها تقسیم شود با تعیین میزان سهام هریک تنظیم شود (یعنی باید آنها را خوانده قرار داد)و اگر شخص درخواست کننده همه افراد را طرف دعوا قرار ندهد؛ درخواست وی از جانب مرجع صالح رد خواهد شد و قرار رد دادخواست تقسیم ترکه صادر خواهد شد.

افرادی که حق درخواست تقسیم ترکه را دارند

1. وراث متوفی: اشخاصی که طبق طبقه ارث، مال متوفی به ایشان می رسد.
2. وصی: در صورتی که متوفی وصی تعیین نموده باشد وصی منتخب حق درخواست تقسیم دارد
3. قیم:  در صورتی که در بین وراث محجوری باشد و تعیین قیم شود، قیم محجور حق درخواست تقسیم ترکه را دارد
4. امین: اگر در بین وراث جنینی باشد که وصی یا ولی نداشته باشد . برای اداره سهم الارثی او از سوی دادگاه، امین تعیین می شود، امین انتخابی علاوه بر اداره سهمی که به جنین می رسد، حق درخواست تقسیم ترکه متوفی را نیز دارد.
5. موصی له (شخصی که وصیت به نفع اوست): بر مبنای ماده ۳۰۱ قانون امور حسبی موصی له نیز حق درخواست تقسیم ترکه متوفی را دارد.

مدارک لازم جهت درخواست تقدیم ترکه

1. اخذ گواهی انحصار وراثت.
2. مهر و موم ترکه.
3. تحریر ماترک.
4. قبول یا رد ترکه.
5. تصفیه ما ترک.

پس از تصفیه ماترک نوبت به تقسیم ماترک می رسد و در صورت عدم تراضی، دادگاه اختلاف بین آنها را حل و فصل می نماید.

دادگاه صالح رسیدگی به تقسیم ترکه

بر اساس ماده ۲۰ قانون آیین دادرسی مدنی، دعاوی راجع به ترکه متوفی اگر چه خواسته دین و یا مربوط به وصایای متوفی باشد تا زمانی که ترکه تقسیم نشده، در دادگاه محلی اقامه می شود که آخرین اقامتگاه متوفی در ایران، آن محل بوده و اگر آخرین اقامتگاه متوفی معلوم نباشد، رسیدگی به دعاوی یاد شده در صلاحیت دادگاهی است که آخرین محل سکونت متوفی در ایران، در حوزه آن بوده است.

ابطال تقسیم ترکه

اصل بر این است که امکان ابطال تقسیم نامه وجود ندارد چون تقسیم ترکه با اراده و علم افراد انجام شده است و اما در صورتی اگر با دلایل مستحکمی اثبات شود که شخص در آن زمان بی اراده بوده و یا دچار اشتباه یا فریب شده است می تواند به دادگاه درخواست ابطال تقسیم نامه را بدهد و همچنین نیز در مواردی که یکی از ورثه معتقد باشد که حق او تضییع شده است.

در چنین حالتی نیز اگر تقسیم با سند عادی انجام شده باشد، فرد معترض می تواند ابطال تقسیم ترکه را از مرجع صالح تقاضا کند.

در صورت محرز شدن  اشتباه یا فریب در تقسیم مال میت، با استناد به ماده ۶۰۱ قانون مدنی، دادگاه صالح با توجه به اشتباهی که در تقسیم ترکه صورت گرفته، تقسیم نامه را باطل می کند.

نمونه دادخواست درخواست تقسیم ترکه

برگ دادخواست به دادگاه عمومی

نتیجه گیری

تقسیم ترکه یعنی تفکیک و مشخص کردن سهم  هر یک از شرکا مال ورثه ای از هم. وراث برای اینکه بتوانند سهم خود را از مال مشترک جدا کنند؛ ابتدا باید بدهی و دین متوفی را از ترکه خارج نموده و سپس آنچه را که باقی می ماند میان خود با تراضی یا به حکم دادگاه تقسیم نمایند.

برای طرح دادخواست تقسیم ترکه یا راهنمایی و مشاوره با وکلای مجرب و کارکشته ی گروه وکلای سنا در خصوص نحوه ی گرفتن ارث و انحصار ورثه متوفی، باطل شدن تقسیم اشتباه و سایر مشاوره های حقوقی در خصوص ارث و میراث می توانید با شماره های ۰۲۱۸۸۴۱۰۰۵۷ یا ۰۲۱۸۸۱۴۰۸۰۸ تماس بگیرید و توسط حرفه ای ترین وکلا راهنمایی شوید و از حقوق خود مطلع گردید.

سوالات متداول

در صورت تعدد وراث آیا می توانند هریک به صورت جداگانه از دادگاه درخواست تقسیم ترکه را بخواهند ؟

بر اساس ماده ۳۰۰ قانون امور حسبی در صورت تعدد ورثه هر یک از آنها می توانند به صورت جداگانه از دادگاه درخواست تقسیم سهم خود را از سهم سایر ورثه بخواهد.

مدت زمان تقسیم ترکه معمولا چقدر به طول می انجامد؟

برای تقسیم ترکه نمی توانیم بازه زمانی خاصی را در نظر بگیریم؛ اما می توان گفت حداقل زمان برای انجام شدن کارهای مربوط به تقسیم ترکه اصولا از زمان صدور گواهی انحصار وراثت تا زمان تقسیم ماترک و مطالبه سهم الارث از طریق دادگاه بین ۵ تا ۷ ماه می باشد.

برای تقسیم ترکه در صورتی که مال مشاع غیر قابل تقسیم باشد در این شرایط باید چه اقدامی نمود؟

در این شرایط دادگاه دستور فروش مال را صادر نموده و بعد از صدور دستور، ترکه به مزایده گذاشته می شود و سهم ورثه به طور جداگانه در صندوق دادگستری واریز می شود.