مسائل اقتصادی و شرایط سخت تهیه مسکن، از دلایلی هستند که اکثر جوانان برای ازدواج نکردن یا دیر ازدواج کردن مطرح میکنند. در همین راستا، مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۸۴ قانونی تحت عنوان «قانون تسهیل ازدواج» وضع کرد. در ادامه این مطلب به بررسی این قانون و دلایل اجرا نشدن آن میپردازیم.
شرایط اقتصادی کشور روز به روز درحال نامناسبتر و سختتر شدن است و در این شرایط، ازدواج کردن برای بیشتر جوانان، به امری غیرممکن بدل شده است. سن ازدواج بالا رفته و آسیب های زیادی نیز به دنبال این قضایا به وجود آمده است.
۱۵ سال پیش، قانون تسهیل ازدواج تصویب شد، اما هنوز وضعیت اجرایی برای آن تعیین نشده و در حد یک قانون باقی مانده است.
در بهمن ماه سال ۱۳۹۷، رهبر انقلاب در یکی از جلسات بررسی آسیبهای اجتماعی موضوع عدم اجرای قانون تسهیل ازدواج جوانان را مطرح کرده و دستور به پیگیری آن دادند.
- اما قانون تسهیل ازدواج جوانان چیست و چه مشکلاتی را حل میکند؟
هدف از تصویب قانون تسهیل ازدواج جوانان چه بود؟
قانون تسهیل ازدواج جوانان در قالب ۱۳ ماده وضع شد و هدف از تدوین این قانون، حمایت مالی از جوانان و ارائه تسهیلات لازم برای ازدواج آنها بود.
- مجلس هفتم این لایحه را ارائه کرده بود.
- اما حالا ۱۵ سال از تصویب آن گذشته و همچنان در مجلس مسکوت مانده است.
طبق این قانون، قرار بود جهت توانمندسازی زوجین و کمک به تسهیل ازدواج جوانان، صندوقی با نام اندوخته ازدواج جوانان تاسیس شود و بر اساس آن، به کسانی که شرایط وام ودیعه مسکن برای اجاره کردن خانه را دارند، این وام پرداخته شود.
همچنین بر اساس این مصوبه، در صورتی که یکی از زوجین جایی مشغول به کار نباشد، حداکثر به مدت دو سال پس از ازدواج، مبلغی جهت کمک هزینه زندگی به عنوان قرضالحسنه پرداخت شود.
از دیگر امکانات و تسهیلاتی که طبق این قانون ارائه میشود، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- طبق این قانون، دولت موظف است جهت سکونت زوجین، مسکنهایی تهیه کرده و اجاره منصفانهای از آنها دریافت کند.
- کلیه دستگاههای دولتی و شهرداریها نیز طبق این قانون موظف اند تا امکانات رفاهی خود را جهت تسهیل ازدواج جوانان مثل برگزاری مراسم جشن عروسی، در اختیار آنها قرار دهند.
- با اجرایی شدن این قانون، دسترسی به فرصتهای شغلی و دریافت وام ازدواج و وام مسکن برای افراد متاهل، باید در اولویت قرار گرفته شود و روند فعالیت آنها نیز سرعت بیشتری به خود بگیرد.
اعضای مجلس در این باره چه می گویند؟
علی کرد که یکی از اعضای عضو کمیسیون اجتماعی مجلس است، در گفتوگویی درباره اجرایی شدن این طرح گفته است:
«ازدواج آسان یکی از مسائل اجتماعی و ضروری جامعه اسلامی و ایرانی ما و حتی در جوامع دیگر است.
ما به دلیل اینکه کشور اسلامی و ایرانی و متمدنی هستیم به بنیان اصلی خانواده به عنوان یک بنیان اساسی و پایهای اعتقاد داریم.
به همین منظور لازم است که قوانین مربوط به آن کارشناسی عملی و اجرایی و با توجه به شرایط زندگی و بافتهای بومی و مذهبی و با رعایت فرهنگها و خرده فرهنگها تدوین و تمرین و مصوب شده و به دولت برای اجرا ابلاغ شوند.»
او در ادامه ذکر میکند:
«هنگامی میتوانیم کشوری پویا داشته باشیم که جوانانی پویا و خوشفکر داشته باشیم.
اگر به این مساله مهم توجه نکنیم بسیاری از سرمایههای علمی و انسانی ما که دانشجویان و جوانان هستند، تباه میشوند و اگر دست به دست هم دهیم و همه صاحبنظران، دانشگاهیان و قوای سهگانه و مردم به کمک اجرای آن بروند، به نظر میرسد بسیاری از مشکلات اجتماعی و روحی و روانی حل شوند.»
قانون تسهیل ازدواج جوانان کی اجرایی میشود؟
با گذشت ۱۵ سال از تصویب این قانون، همچنان از اجرایی شدن آن خبری نیست.
در اولین سال تصویب این قانون، در بودجه سال ۸۵، برای این صندوق در حدود ۳۲۰ میلیارد تومان، اعتبار در نظر گرفته شد که بعد از گذشت دو سال، این صندوق با صندوق جدیدی به نام مهر امام رضا، توسط هیئت وزیران و شورای عالی اداری ادغام شد.
به دنبال آن، پشتوانه مالی این صندوق از بین رفت و این طرح در انزوا ماند.