گاهی برای حفظ منافع و اطلاعات شرکت لازم است که هنگام همکاری با افراد با آنها قرارداد عدم رقابت بسته شود به این معنا که مدیر یا صاحب کار وقتی با کارگر یا کارمند خود همکاری را شروع می کند توافق می کند در قالب قرارداد که برای مدنی معین در زمان بعد از همکاری، با شرکتی دیگر همکاری نکند و یا اطلاعات حرفه ای این شرکت را در اختیار دیگران قرار ندهد و همچنین خود وی نتواند بعدا با همین اطلاعات به رقابت با شرکت بپردازد.
در ادامه بیشتر با مفهوم قرارداد یا توافق نامه عدم رقابت آشنا می شویم.
قرارداد عدم رقابت
یکی از مواردی که ممکن است برای کسب و کارها دغدغه به شمار بیاید مخصوصا کسب و کار های نوپا و نوین این است که افرادی که در حال همکاری هستند مثل کارآموزان، کارمندان، نمایندگان و… که در زمان همکاری و یا بعد از آن با شرکت رقابت نکنند و فعالیتی رقابت آمیز و مشابه با فعالیت شرکت را انجام ندهند.
زیرا این افراد در مدت همکاری به اطلاعات و اسرار تجاری آن کسب و کار به دست یافته اند. حال اگر این افراد بعد از خروج، سریعا بخواهند به همان کسب و کار بپردازند مشکلاتی را برای کارفرما یا صاحب کار ایجاد می کنند.
به همین خاطر کارفرما ها یا مدیران با کارمندان خود قرارداد عدم رقابت منعقد می کنند تا از این رقابت آنها جلوگیری کنند.
قرارداد عدم رقابت چیست؟
این قرارداد توافقی است که طبق آن، طرف همکار که ممکن است کارگر باشد یا کارمند و یا کارآموز و… برای مدت معین در محدوده و مکان خاصی متعهد می شود که فلان فعالیت خاص را انجام ندهد و نسبت به آن فعالیتی نداشته باشد؛ یعنی این که نباید فعالیتی داشته باشد که در تعارض با منافع کسب و کار مدیر یا کارفرما و یا اینکه متضمن رقابت با وی باشد.
فعالیت رقابت آمیز ممکن است به صورت راه اندازی کسل و کار با موضوع مشابه، پیوستن به شرکت رقیب و یا ارائه مشاوره به شرکت های رقیب و موارد دیگر باشد.
ویژگی قرارداد عدم رقابت
قرارداد عدم رقابت ممکن است به صورت شرط ضمن قرارداد بیاید یعنی ضمن همان قرارداد کار یا همکاری و یا ممکن است به صورت مستقل بسته شود.
نکته دیگر این که قرارداد عدم رقابت یک قرارداد غالبا تبعی است و تابع همان قرارداد همکاری ست که تعهداتی بیشتر را به کارمند یا شخص دیگر بار می کند.
نکات مهم قرارداد عدم رقابت
موارد زیر برخی از نکاتی می باشد که در قرارداد عدم رقابت باید مدنظر باشد.
- تعیین مدت معین
نکته مهم این است که کسی نمی تواند از خودش به صورت کامل حقوق مدنی خود را سلب کند. در اینجا هم اگر مدت عدم رقابت، ابدی و مادام العمر باشد باطل است و هیچ اثری ندارد.
اما می توان برای چند سال محدود فرد را از این حق محروم کرد که فعالیت رقابت آمیز و مشابه با شرکت انجام ندهد. پس مدت آن حتما باید مشخص شود.
- تعیین شهر و محل عدم رقابت
نکته دیگر که در قرارداد باید رعایت شود این است که برای اینکه متعهد در آن حوزه فعالیت مشابه انجام ندهد؛ باید یک قلمرو جغرافیایی تعیین شود با تصریح به این نکته فرد حق ندارد در آن محل تعیین شده یا شهر تعیین شده چنین فعالیتی را انجام دهد اما چه بسا می تواند در شهری دیگر چنین فعالیتی را انجام دهد.
- تعیین مصادیق رقابت
ماده ی مهم دیگری که باید در قرارداد تعیین شود تعیین مصادیق رقابت است. برای مثال در قرارداد نوشته شود مشاوره دادن، پیوستن و تشویق و ترغیب به چنین فعالیتی توسط این کارمند ممنوع است حال می تواند شمار این موارد را بیشتر یا کمتر کرد.
- تعیین وجه التزام
همچنین می توان برای خلف وعده فرد، وجه التزام (خسارت) تعیین کرد برای مثال درج شود در صورتی که فرد به چنین فعالیت هایی بپردازد؛ باید فلان مبلغ را به عنوان خسارت پرداخت کند.
- شرط منع افشا اطلاعات
تصریح به منع افشاء اطلاعات نیز در قرارداد می تواند تاثیر گذار باشد اگر چه این دو قراردادی جدا هستند؛ ولی می توان منع افشاء اطلاعات را نیز به صوت شرط ضمن این قرارداد درج کرد.
انحلال قرارداد عدم رقابت
این قرارداد مثل تمام قرارداد ها ممکن است به دلیل اقاله یا موارد دیگر به هم بخورد. اقاله همان توافق طرفین بر انحلال است.
اما اعمال فسخ با خیاراتی مثل خیار شرط با تدلیس (فریب) نیز امکان پذیر خواهد بود.
همچنین این قرارداد با فوت یکی از طرفین از بین خواهد رفت و منحل می شود.
البته ممکن است این قرارداد از ابتدا باطل و بی اثر باشد مثل اهلیت نداشتن فرد و موارد دیگر.
برای اطلاع از جزئیات بیشتر با وکلای متخصص در این زمینه در گروه وکلای سنا با شماره ۰۲۱۸۸۱۴۰۸۰۸ تماس بگیرید.
مشاوره برای تنظیم قرارداد عدم رقابت
با استفاده از تجربه وکلا و مشاوران گروه وکلای سنا می توانید برای تنظیم چنین قراردادی با لحاظ کردن تمام موارد از محکم بودن قرارداد اطمینان حاصل کنید.
پیش بینی موارد مختلف و تعیین ضمانت اجرا می تواند بهترین راه کار برای قرارداد مطمئن باشد.
گاهی تعیین نکردن مواردی که قانون آن را الزامی کرده باعث بطلان قرارداد می شود و فرد از آن زیان می بیند؛ زیرا وقتی قرارداد باطل باشد اثری ندارد و هر شخصی می تواند به فعالیت مشابه اقدام کند لذا مشورت گرفتن از کسانی که دانش این حوزه را دارند می تواند از ضرر های احتمالی جلوگیری کند.
برای تنظیم قرارداد عدم رقابت و یا مشاوره راجع به آن می توانید از طریق تماس با شماره های ۰۲۱۸۸۱۴۰۸۰۸ و ۰۲۱۸۸۴۱۰۰۵۷تماس بگیرید.
نتیجه گیری
قرارداد عدم رقابت قراردادی تبعی است یعنی فرد قرارداد کار یا امری دیگر برای فعالیت در شرکت را منعقد می کند اما یا در ضمن آن یا به صورت مستقل توافق می کنند که فرد کارمند یا کارگر یا کار آموز تا مدت معین حق راه‌اندازی چنین کسب و کاری را نخواهد داشت که جزئیات بیشتر آن در قرارداد تعیین می شود.
سوالات متداول
قرارداد عدم رقابت چیست؟
قراردادی که بین مدیر یا صاحب کار و یا کارفرما با کارمند بسته می شود مبنی بر عدم فعالیت مشابه و رقابت آمیز با شرکتی که در آن کار می کند برای حال و یا آینده.
آیا قرارداد عدم رقابت قابل انحلال است؟
در بالا در این باره توضیح دادیم و به مواردی نیز اشاره کردیم.
قرارداد عدم رقابت چگونه قراردادی ست؟
قراردادی تبعی است یعنی به این صورت که وقتی همکاری در کاری انجام می شود به تبع آن این توافق هم انجام می شود. و اینکه با فوت هر یک از طرفین توافق منحل می شود.