ماده ۲۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری

شما می‌توانید با به اشتراک گذاشتن دیدگاه و تجربیات خود در انتهای مقاله به گفتمان آنلاین با کارشناسان وینداد و دیگر کاربران بپردازید.

آنچه در این مقاله می آموزیم

قرار موقوفی تعقیب، قراری است که به موجب آن ادامه روند رسیدگی به پرونده در حین رسیدگی متوقف می شود. ولی نه به این دلیل که متهم تبرئه شده و مجرمیتش منتفی گشته بلکه بنا به دلایل خاصی مانند فوت متهم، گذشت شاکی، عفو و… این قرار صادر می شود.

اما این قرار که توسط بازپرس صادر می شود توسط طرفین قابل اعتراض است و در صورتی که اعتراض موجه تشخیص داده شود نقض می شود و بازپرس مکلف است به رسیدگی پرونده ادامه دهد.

اما موارد قرار موقوفی تعقیب کدامند؟ چگونه و در کدام مرجع می توان به این قرار اعتراض کرد؟ مهلت اعتراض چند روز است؟ در چه صورت این قرار نقض می شود؟

در این مقاله به بررسی این موارد می پردازیم.

قرار موقوفی تعقیب چیست و در چه مواردی صادر می شود؟

هنگامی که شخص به علت ارتکاب جرمی تحت تعقیب قرار می گیرد، پرونده وی برای انجام تحقیقات مقدماتی در دادسرا به جریان می افتد. ولی ممکن است در حین رسیدگی و انجام تحقیقات اتفاقاتی رخ دهد که ادامه تحقیقات را مختل نماید مانند فوت متهم یا گذشت شاکی.

در اینگونه موارد اگرچه هنوز نه مجرمیت متهم به طور دقیق اثبات شده و نه عدم مجرمیت وی، ولی به این دلیل که ادامه تحقیقات غیر ممکن می شود بازپرس مکلف است قراری تحت عنوان قرار موقوفی تعقیب صادر نماید.

قرار موقوفی تعقیب چیست و در چه مواردی صادر می شود؟

قرار موقوفی تعقیب به موجب ماده ۱۳ آیین دادرسی کیفری در موارد زیر صادر می شود:

  • فوت متهم یا محکومٌ علیه
  • گذشت شاکی یا مدعی خصوصی در جرایم قابل گذشت (منظور از جرایم قابل گذشت جرایمی است که شروع رسیدگی به آنها منوط به شکایت شاکی است و در صورت گذشت شاکی نیز، رسیدگی متوقف می شود مانند جرم توهین و فحاشی)
  • مشمول عفو واقع شدن متهم
  • نسخ مجازات قانونی: نسخ به این معناست که جرمی به موجب قانون جدید به طور صریح یا ضمنی جرم شناخته نشود.
  • شمول مرور زمان در موارد پیش‌بینی شده در قانون: مرور زمان مدت زمانی است که پس از گذشتن آن دیگر جرم قابل اجرا، تعقیب و یا صدور حکم نمی باشد که مختص جرایم تعزیری است.
  • توبه متهم در موارد پیش‌بینی شده در قانون
  • اعتبار امر مختوم: اعتبار امر مختوم به این معناست که وقتی راجع به موضوعی دادگاه حکم قطعی صادر کرد دیگر همان طرفین دعوا و راجع به همان موضوع و با همان اسباب نمی توانند طرح دعوا نمایند.
  • مجنون شدن متهم پس از ارتکاب جرم و پیش از صدور حکم قطعی: به موجب تبصره ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری، چنانچه متهم پس از ارتکاب جرم و پیش از صدور حکم قطعی، دچار جنون شود، قرار موقوفی تعقیب صادر می شود.
    با این وجود یک استثنا در این خصوص وجود دارد و در صورت وجود دو شرط علی رغم مجنون شدن متهم برای وی قرار موقوفی تعقیب صادر نمی شود و روند رسیدگی ادامه میابد.

این دو شرط به قرار زیر می باشند:

  • جرم از جرایم حق الناسی باشد
  • شرایط اثبات جرم به گونه ای باشد که فرد مجنون یا فاقد هوشیاری حتی در صورت داشتن سلامت هم نمی توانست از خود رفع اتهام کند در اینصورت به قیم یا ولی او اخطار داده می شود که برای او وکیل بگیرند و در صورت خودداری از گرفتن وکیل، مقام قضایی برای او وکیل تسخیری می گیرد.

در چه صورت قرار موقوفی تعقیب نقض می شود؟

در چه صورت قرار موقوفی تعقیب نقض می شود؟

گفتیم که چنانچه در حین رسیدگی به جرمی در دادسرا یکی از موارد ذکر شده در قسمت قبل رخ دهد، بازپرس قرار موقوفی تعقیب صادر می نماید.

اما وقتی این قرار صادر می شود ممکن است شاکی نسبت به این قرار اعتراض داشته باشد چرا که موجب توقف ادامه رسیدگی به پرونده می شود. در اینصورت می تواند به این اعتراض نماید.

دادگاه به این اعتراض رسیدگی می نماید و چنانچه اعتراض شاکی را وارد بداند قرار موقوفی تعقیبی که بازپرس صادر نموده را نقض می نماید و در اینصورت بازپرس مکلف است روند رسیدگی را صرف نظر از جهتی که علت نقض قرار موقوفی تعقیب است، ادامه دهد.

اما نحوه شکایت از قرار موقوفی تعقیب چگونه است و در چه مرجعی انجام می شود و مهلت آن چقدر است؟ در ادامه به این مساله خواهیم پرداخت.

مرجع اعتراض به قرار موقوفی تعقیب

دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به آن جرم را دارد در خصوص اعتراض به قرار موقوفی تعقیب اقدام به رسیدگی و صدور رأی می نماید. که در این خصوص باید با توجه به نوع جرم صلاحیت دادگاه را تعیین نمود. مثلا در صورتیکه موضوع اتهام، قتل باشد، دادگاه صالح، دادگاه کیفری یک حوزه قضایی دادسرا می باشد.

اما چنانچه دادگاه کیفری یک یا انقلاب در حوزه قضایی دادسرا تشکیل نشده باشد، دادگاه کیفری دو محل، رسیدگی می نماید.
اما تصمیمی که دادگاه در خصوص اعتراض به قرار موقوفی تعقیب می کند، اصولا قطعی است و قابل اعتراض نمی باشد مگر در خصوص جرایم خاصی که موضوع بند های الف، ب، پ و ت ماده ۳۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری می باشند.

این جرایم عبارت اند از:

  • جرایم موجب مجازات سلب حیات مانند قتل
  • جرایم موجب حبس ابد
  • جرایم موجب مجازات قطع عضو یا جنایت عمدی علیه تمامیت جسمانی اشخاص با میزان نصف دیه کامل یا بیشتر از آن
  • جرایم موجب مجازات تعزیری درجه سه و بالاتر (برای مشاهده طبقه بندی جرایم تعزیری به ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی مراجعه نمایید.)

بنابراین در صورتیکه یکی از این جرایم در دادسرا در حال رسیدگی باشد و یکی از موارد موقوفی تعقیب رخ دهد مثلا متهم فوت نماید، بازپرس قرار موقوفی تعقیب صادر می نماید که این قرار قابل اعتراض در دادگاه کیفری یک می باشد (جرایم ماده ۳۰۲ در صلاحیت دادگاه کیفری یک می باشند) و تصمیمی که دادگاه در این خصوص صادر می نماید نیز در این جرایم مجددا قابل اعتراض می باشد ولی در سایر جرایم قطعی و غیر قابل اعتراض است.

مهلت اعتراض به قرار موقوفی تعقیب

چنانچه قصد دارید به قرار موقوفی تعقیب صادره توسط بازپرس رسیدگی نمایید در صورتیکه در داخل کشور باشید ۱۰ روز از تاریخ صدور قرار و چنانچه در خارج از کشور باشید یک ماه فرصت اعتراض خود را مطرح نمایید.

مهلت اعتراض به قرار موقوفی تعقیب

نتیجه گیری

در پایان باید گفت قرار موقوفی تعقیب قراری است که موجب توقف ادامه رسیدگی به پرونده در دادسرا می باشد. این قرار قابل اعتراض است و در دادگاهی که برای رسیدگی به آن جرم صلاحیت دارد قابل رسیدگی است.

مهلت اعتراض نیز ده روز و یک ماه می باشد. در صورتی که دادگاه اعتراض را وارد بداند قرار موقوفی، نقض می شود و بازپرس مکلف به رسیدگی می گردد.

پرسش و پاسخ

  • قرار موقوفی تعقیب در چه مواردی صادر می شود؟

فوت متهم یا محکومٌ علیه، گذشت شاکی یا مدعی خصوصی در جرایم قابل مشمول عفو واقع شدن متهم، نسخ مجازات قانونی، شمول مرور زمان، توبه متهم در موارد پیش‌بینی شده در قانون، اعتبار امر مختوم.

  • آیا قرار موقوفی تعقیب قابل اعتراض است؟

بله.

  • به اعتراض به قرار موقوفی تعقیب چه مرجعی رسیدگی می کند؟

دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به جرم را دارد.

  • مهلت اعتراض به قرار موقوفی تعقیب چند روز است؟

برای اشخاص مقیم ایران ده روز و برای اشخاص مقیم خارج یک ماه.

  • در چه صورت قرار موقوفی تعقیب نقض می شود؟

در صورتی که دادگاه، اعتراض به آن را وارد تشخیص دهد.

مقالات دیگر

با ما در ارتباط باشید