خانه » مجازات رانندگی بدون گواهینامه برای بار اول و دوم

مجازات رانندگی بدون گواهینامه برای بار اول و دوم

رانندگی بدون گواهینامه بحثی است که همیشه در ذهن افراد، محل سوال بوده و گاها در عرف مرد به اشتباه تصوراتی درباره رانندگی بدون گواهینامه و تصادف وجود دارد؟

مسئله این است که اگر کسی گواهینامه نداشته باشد و رانندگی کند آیا جرم است؟

و اگر تصادفی رخ بدهد آیا وی به دلیل نداشتن گواهینامه مقصر خواهد بود یا خیر؟

در ادامه به ابن موضوعات خواهیم پرداخت.

مجازات رانندگی بدون گواهینامه

در حال حاضر طبق بند ۱ ماده قانون نحوه وصول برخی از درآمد های دولت و مصرف آن در موارد معین مجازات های مقرر در ماده ۷۲۳ قانون مجازات ملاک نیست و به جای آن جزای نقدی قرار گرفته است.

در قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات که مصوب سال ۱۳۷۵ می باشد رانندگی بدون گواهینامه مورد جرم انگاری قرار گرفته است.

در ماده ۷۲۳ مقرر شده است که:

ˈهرکس بدون گواهینامه رسمی اقدام به رانندگی و یا تصدی وسایل موتوری که مستلزم داشتن گواهینامه مخصوص است، بنماید و همچنین هرکس که به موجب حکم دادگاه از رانندگی وسایل نقلیه موتوری ممنوع باشد به رانندگی وسائل مزبور مبادرت ورزد، برای بار اول به حبس تعزیری تا دو ماه یا جزای نقدی تا یک میلیون ریال و یا هر دو مجازات و در صورت ارتکاب مجدد به دو ماه تا شش ماه حبس محکوم خواهد شد.

مجازات رانندگی بدون گواهینامه بار اول و دوم

طبق آنچه در ماده ۷۲۳ بیان شده در بار اول فرد ممکن است یا به جزای نقدی یا به حبس یا به هر دو محکوم می شود و با قاضی است که چه تصمیمی در این باره بگیرد.

اما اگر فرد برای بار دوم مرتکب این جرم شود؛ حبس در انتظار وی خواهد بود به مدت دو ماه تا ۶ ماه که در اینجا فرد حبس نمی شود و مشمول مجازات های جایگزین خواهد شد.

البته باید گفت همانطور که گفتیم مجازات رانندگی بدون وصف مذکور صرفا جزای نقدی دارد.

رانندگی با گواهینامه غیر مرتبط

در بالا و ماده ۷۲۳ به جرم رانندگی بدون گواهینامه اشاره شده است حالا سوالی که پیش می آید این است که اگر فرد با گواهینامه اتومبیل با موتور سیکلت رانندگی کند چه حکمی دارد؟

نظریه مشورتی در این باره چنین گفته است که:

رانندگی موتور سیکلت با گواهینامه اتومبیل در حکم نداشتن گواهینامه است و از مصادیق ماده ۷۲۳ می باشد.

جرم تمدید نکردن گواهینامه

نکته دیگر این که اگر فرد، گواهینامه خود را تمدید نکند به مثابه نداشتن گواهینامه نیست. زیرا گواهینامه مزبور با پرداخت جریمه مربوطه تمدید می شود و از فرد آزمون جدید به عمل نمی آید.

تصادف در رانندگی بدون گواهینامه

تصور غلطی که وجود دارد این است که اگر فردی بدون گواهینامه رانندگی کند و تصادف رخ بدهد وی حتما مقصر است در حالی که این گونه نیست و برای مقصر شناخته شدن باید بین خطای راننده و حادثه به وجود آمده رابطه علیت وجود داشته باشد تا بتوان فرد را مقصر شناخت.

جبران خسارات تصادف راننده بدون گواهینامه

در رانندگی بدون گواهینامه ممکن است به ثالث خسارت وارد شود؛ در این صورت اگر به ثالث خسارت بدنی وارد شود حتی اگر راننده مقصر گواهینامه نداشته باشد از ناحیه صندوق خسارات بدنی دیه ی ثالث قابل پرداخت می باشد و صندوق مزبور هم می تواند به راننده مقصر رجوع کند.

به عنوان قاعده کلی باید دانست به راننده مقصر و مسبب بدون گواهینامه چیزی تعلق نمی گیرد حتی اگر بیمه کرده باشد.

اما اگر طرف مقابل گواهینامه نداشته و مقصر نبوده است و به وی خسارت بدنی وارد شده است؛ بیمه خسارات وی را پرداخت می کند و گفتیم که حتی اگر راننده مقصر بیمه نکرده باشد صندوق خسارات بدنی دیه اشخاص ثالث را پرداخت می کند.

رانندگی بدون گواهینامه و تصادف منجر قتل غیر عمدی

طبق ماده ۷۱۴ اگر در اثر بی احتیاطی و عدم رعایت مقررات رانندگی منجر به قتل غیر عمد شود طبق فرد به ۶ ماه تا ۳ سال حبس محکوم می شود.

حال اگر فردی که این گونه بی احتیاطی کرده فاقد گواهینامه باشد حبس مذکور به بیش از دو سوم حداکثر مجازات مذکور محکوم می شود.

برای مثال حداکثر مجازات ۳ سال حبس است وقتی قانون می گوید به بیش از دو سوم حداکثر یعنی به بیش تر از ۲ سال محکوم خواهد شد حال ممکن است به دو سال و یک روز محکوم بشود.

رانندگی بدون گواهینامه منجر به سقط جنین و از کارافتادگی

حال به ماده ۷۱۵ دقت کنیم که چه مواردی را متذکر می شود در ماده یاد شده که عطف به ماده ۷۱۴ است که بی احتیاطی منجر به قتل نشود اما باعث سقط جنین شود یا باعث از بین رفتن یکی از حواس شود یا باعث از بین رفتن یکی از اعضا شود؛ به حبس ۲ ماه تا یک سال محکوم می شود.

حال اگر فردی که باعث این موارد شده گواهینامه نداشته باید بیشتر تنبیه شود مثل مورد قبل به استناد ماده ۷۱۸ که دو سوم حداکثر مجازات خواهد بود.

ماده ۷۱۵- هر گاه یکی از جهات مذکور در ماده (۷۱۴) موجب مرض جسمی یا دماغی که غیرقابل علاج باشد و یا از بین رفتن یکی از حواس یا از کار افتادن عضوی از اعضای بدن که یکی از وظایف ضروری زندگی انسان را انجام می‌ دهد یا تغییر شکل دایمی عضو یا صورت شخص یا سقط جنین شود مرتکب به حبس از دو ماه تا یک سال و به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم می‌شود.

در ماده ۷۱۸ این موارد را برای کسانی که گواهینامه ندارند به حداکثر دو سوم مجازات حبس تغییر می دهند‌.

رانندگی بدون گواهینامه منجر به وضع حمل زود هنگام و…

در ماده ۷۱۶ نوع دیگری گفته شده به طوری که باعث وضع حمل زود هنگام شود یا باعث ضعف یکی از اعضا یا حواس شود با این عبارت:

هر گاه یکی از جهات مذکور در ماده (۷۱۴) موجب صدمه بدنی شود که باعث نقصان یا ضعف دایم یکی از منافع یا یکی از اعضای بدن شود و یا باعث از بین رفتن قسمتی از عضو مصدوم گردد، بدون آن که عضو از کار بیفتد یا باعث وضع حمل زن قبل از موعد طبیعی شود؛ مرتکب به حبس از یک ماه تا ۳ ماه (طبق قانون کاهش مجازات تعزیری سال ۹۹) و پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم خواهد شد.

حال اگر فرد گواهینامه نداشته باشد ۳ ماه حبس که حداکثر می باشد طبق ۷۱۸ به دو سوم افزایش می یابد.

ماده ۷۱۸- در مورد مواد فوق هرگاه راننده یا متصدی وسایل موتوری در موقع وقوع جرم مست بوده یا پروانه نداشته یا زیادتر از سرعت مقرر حرکت می‌کرده است یا آن که دستگاه موتوری را با وجود نقص و عیب مکانیکی مؤثر در تصادف به کار انداخته یا در محل‌هایی که برای عبور پیاده‌رو علامت مخصوص گذارده شده است، مراعات لازم ننماید و یا از محل‌هایی که عبور از آن ممنوع گردیده است رانندگی نموده، به بیش از دو سوم حداکثر مجازات مذکور در مواد فوق محکوم خواهد شد.

دادگاه می‌ تواند علاوه بر مجازات فوق مرتکب را برای مدت یک تا پنج سال از حق رانندگی یا تصدی وسایل موتوری محروم نماید.

تبصره – اعمال مجازات موضوع مواد (۷۱۴) و (۷۱۸) این قانون از شمول بند (۱) مادهٔ (۳) قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب ۱۳۷۳/۱۲/۲۸ مجلس شورای اسلامی مستثنی می‌ باشد.

نتیجه گیری

مجازات رانندگی بدون گواهینامه در بار اول حبس یا جزای نقدی یا به صلاحدید قاضی هر دو مجازات است که میزان آن در مطالب بالا اشاره شده است ولی مجازات رانندگی بدون گواهی نامه حبس دو ماهه تا شش ماهه خواهد بود که امکان اعمال مجازات های جایگزین حبس در این خصوص وجود دارد.