تعریف مهریه:مهریه عبارت است از مالی که در زمان تشکیل عقد نکاح مرد ملزم به دادن آن می‌شود الزام مرد پرداخته مهریه ناشی از حکم قانون است و ریشه قراردادی که ناشی از قرارداد نکاح باشد نیست در همین راستا زمانی که عقد تشکیل می‌شود اگر طرفین سکوت کنند یا شرط کنند که زن مستحق مهریه نباشد نمی تواند تکلیف مرد را از بابت پرداخت مهریه از بین ببرند همین که زن و مرد با پیوند زناشویی موافقت کردند به ناچار باید آثار و نتایج آن را متحمل شوند بنابراین مهریه نوعی الزام قانونی است که در مرد تحمیل می‌شود و فقط زوجین می‌توانند هنگامی کردن نکاح بسته می‌شود یا پس از آن مقدار مهریه را به ترازوی معین سازند.
انسان همیشه صاحب حق یا مکلف به رعایت آن است و هیچگاه موضوع حق قرار نمی‌گیرد باید خاطرنشان کرد زن در مقابل مهریه خود را نمی‌فروشد با مرد پیمانی می‌بندد که اثر قهری آن الزام به دادن مهریه و تکلیف زن به تمکین از اوست.
اقسام مهریه در قانون مدنی:
زن و شوهر و خانواده‌های طرفین ضمن عقد نکاح در میزان و نوع مهریه با هم توافق می‌کنند.
مهری را که در ضمن عقد یا پس از آن به ترازی طرفین تعیین می‌شود در اصطلاح حقوق مهرالمسمی می نامند .
ولی در مواردی که زن و شوهر در این موضوع توافق ندارند یا توافق‌شان باطل است قانون مدنی زن را مستحق مهرالمثل و در بعضی از موارد مهرالمتعه می‌داند
با توجه به شرایطی که بیان شد مهریه در قانون ایران به سه دسته تقسیم می‌شود
- مهرالمسمی: عبارت از مال معینی است که به عنوان مهر با توافق زوجین تعیین می شود یا شخصی که زوجین انتخاب کرده اند معین می نماید
- مهر المثل: وقتی که مهر به موجب قرارداد تعیین نشده بلکه برحسب عرف و عادت و باتوجه به وضع زن از لحاظ سن زیبایی تحصیلات موقعیت خانوادگی و.. معین می گردد و درچهار مورد پرداخت می شود:
- هرگاه مهر در عقد تعیین نشده باشد و قبل از تراضی بر مهر معین بین زوجین نزدیکی واقع شود.
- هرگاه عدم مهر در عقد شرط شده باشد و قبل از تراضی زوجین بر مهر نزدیکی واقع شود.
- هرگاه توافق طرفین درباره مهرالمسمی به جهتی باطل باشد چنانکه مال تعیین شده مجهول باشد یا مالیت نداشته باشد.
- هرگاه نکاح باطل و زن جاهل به بطلان بوده و نزدیکی هم واقع شده باشد.
- مهرالمتعه: مالی است که شوهر در صورت وقوع طلاق قبل از نزدیکی و تعیین مهر به تناسب وضع اقتصادی خود به زن می دهد.
- مهر السنه: منظور از مهر السنه، مهریه حضرت زهرا (ع) است که ۵/۲۶۲ مثقال نقره مسکوک می باشد.
- مفوضه المهر: عبارت از این است که اختیار تعیین مهر ضمن عقد نکاح به یکی از زوجین یا شخص ثالث واگذار شده باشد.
ویژگی های مهریه در قانون
لازم به ذکر است که بر اساس قانون مهریه باید ویژگی‌هایی داشته باشد
۱- عین معین باشد :یعنی یک چیز مشخص و معلوم باشد و زمانی که بر مهریه توافق می‌شود وجود داشته باشد
۲- مالیت داشته باشد: یعنی یک چیز مشخص معلوم باشد زمانی که بر مهریه توافق می‌شود وجود داشته باشد. باید مالیت داشته باشد یعنی این مهریه‌ای که انتخاب می‌شود ارزش مالی داشته باشد و بین افراد و عموم جامعه قابل ارزش گذاری باشد پس نمی‌توان دست یا پا و از این قبیل موارد را به عنوان مهریه انتخاب نمود
۳-مرد باید قدرت بر تسلیم آن داشته باشد: یعنی نمی‌توان پایا دست شخص دیگر یا اموالی غیر ازجان اموال خود مرد را برای مهریه انتخاب کرد نکته قابل توجه نمی‌توان ماه یا ستاره یا سایر سیارات را مهر زن کرد
مهریه و قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی
هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا یکصد و ده سکّه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده(۲) قانون اجرای محکومیت‌های مالی است.
چنانچه مهریه، بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد، فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است. رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی است. قانون جدید میزان مهریه را محدود نکرده بلکه ضمانت اجرای مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه را کاهش داده است.
طبق ماده ۷ قانون جدید نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۵ مهرماه ۱۳۹۳:«در مواردی که وضعیت سابق مدیون دلالت بر ملائت (توانایی مالی) وی داشته یا مدیون در عوض دین، مالی دریافت کرده یا به هر نحو تحصیل مال کرده باشد اثبات اعسار بر عهده اوست؛ مگر اینکه ثابت کند آن مال تلف حقیقی یا حکمی شده است؛
در این صورت و نیز در مواردی که مدیون در عوض دین، مالی دریافت نکرده یا تحصیل نکرده باشد، هرگاه خوانده دعوای اعسار نتواند ملائت (توانایی مالی) فعلی یا سابق او را ثابت کند، یا ملائت (توانایی مالی) فعلی یا سابق او نزد قاضی محرز نباشد.ادعای اعسار با سوگند مدیون مطابق تشریفات مقرر در قانون آیین دادرسی مدنی پذیرفته می‌شود.»
با توجه به مفاد ماده ۷ قانون جدید نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۵ مهرماه ۱۳۹۳ که در آن به نوعی در مورد مطالبه مهریه اصل بر اعسار مرد قرار داده شده.
و به همین دلیل زن می باید اول، توانایی مالی زوج را اثبات و سپس تقاضای اعمال ماده ۳ قانون جدید نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب ۱۵ مهرماه ۱۳۹۳ را کند.
انواع مهریه
محاسبه مهریه وجه نقد
ماده واحده الحاقی به ماده ۱۰۸۲ق.م:
تبصره – چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند.
ماده۱۰۸۲ مربوط به مالکیت زن بر مهر به مجرد عقد است. قلمروی حاکمیت این تبصره از جهت زمان مشخص نیست.
نحوه محاسبه مهریه وجه رایج به این صورت است: متوسط شاخص بها در سال وقوع عقدضرب در مهریه مندرج در عقدنامه. در مواردی که مهریه زوجه باید از ترکه زوج متوفی پرداخت شود تاریخ فوت مبنای محاسبه مهریه خواهد بود.
در چه شرایطی مهریه به زن تعلق نمی گیرد؟
وقتی عقد نکاح بین زن و مرد باطل باشد و نزدیکی واقع نشده باشد زن حق مهریه ندارد. همچنین اگر نکاح فسخ شود و رابطه زناشویی واقع نشده باشد نیز زن حق مهریه ندارد.
استثنا این مورد هم فسخ به علت عنن مرد است که نصف مهریه به زن تعلق می گیرد و همچنین در صورتی که علت جدایی فوت باشد و نزدیکی صورت نگرفته باشد زم مستحق تمام مهریه می باشد حالا چه باکره باشد چه نباشد.
برای گرفتن مهریه چکار کنیم؟
صلاحیت دادگاه خانواده در قانون حمایت خانواده جدید عبارت است از:
- نامزدی و خسارات ناشی از برهم زدن آن
- نکاح دائم، موقت و اذن در نکاح
- شروط ضمن عقد
- ازدواج مجدد
- جهیزیه
- مهریه
- نفقه زوجه و اجرت المثل ایام زوجیت
- تمکین و نشوز
- طلاق، رجوع، فسخ و انفساخ، بذل مدت و انقضاء آن
- حضانت و ملاقات طفل
- نسب
- رشد، حجر و رفع آن
- ولایت قهری، قیمومت، امور مربوط به نظر و امین مال محجوران و وصایت
- نفقه اقارب
- امور راجع به غایب مفقودالاثر
- سرپرستی کودکان بی سرپرست
- اهداء جنین
- تغییر جنسیت.
زوجه می تواند در دادگاه و یا شورای حل اختلاف درصورتی که خواسته تا ۲۰ میلیون تومان باشد محل اقامت خوانده یا محل سکونت خود اقامه دعوا کند مگر درموردی که خواسته مطالبه مهریه غیرمنقول باشد. دادگاه صالح برای رسیدگی به مطالبه مهریه غیرمنقول برطبق قواعد عمومی دادگاه محل وقوع مال است.
شرایط و محاسبه مهریه
در صورتی که مهرالمسمی مجهول باشد یا مالیت نداشته باشد یا ملک غیر باشد درصورت اول و دوم زن مستحق مهر خواهد بود و در صورت سوم مستحق مثل یا قیمت آن خواهد بود مگر اینکه صاحب مال اجازه نماید.
شوهر ضامن مهر است و تا وقتی آن را به زن تسلیم نکرده مسئول عیب یا تلف آن است. هر گاه مهر عین معین باشد و معلوم گردد قبل از عقد معیوب بوده و یا بعد از عقد و قبل از تسلیم معیوب و یا تلف شود شوهر ضامن عیب و تلف است.
در مورد معیوب شدن مهر بعد از عقد و قبل از تسلیم؛ زن فقط می تواند ارش بگیرد زیرا اصل لزوم مالکیت زن نسبت به مهر است پس زن نمی تواند آن را پس دهد.
درصورت تلف مهر قبل از تسلیم مثل یا قیمت آن برعهده شوهر است و ضمان شوهر در این مورد مانند ضمان عاریه گیرنده در عاریه مضمونه است که اصطلاحاً آن را ضمان ید گویند.
قانون جدید مهریه ۱۱۴ سکه
بر اساس قانون جدیدی که در حال تصویب هست در صورتی میزان مهریه سکه تا مقدار ۱۴ عدد باشد زوجیت از حق الثبت معاف می باشند در صورتی که میزان مهریه از ۱۴تا۱۰۰ باشد میزان حق الثبت چهاردهم قیمت سکه ها خواهد بود.
در صورتی که این میزان ۱۰۰تا۲۰۰باشد میزان حق اثبت دو در صد خواهد بود و اگر میزان سکه ۲۰۰به بالا باشد میزان حق الثبت۱۵درصد می باشد که این میزان مالیات به میزان کل مهریه محاسبه خواهد شد.
مهریه تا چند سکه قابل اجراست
بر اساس قانون حمایت خانواده مهریه تا میزان ۱۱۰ سکه باشد این میزان قابل مطالبه است و در صورت عدم پرداخت زن می تواند درخواست حبس شوهرش را بخواهد.
ولی اگر این عدد بیش از ۱۱۰ باشد پرداخت این مقدار منوط به این است که مرد توانایی پرداخت داشته باشد.
بهترین راه فرار از پرداخت مهریه چیست
در صورتی که مرد توانایی پرداخت مهریه را نداشته باشد برای اینکه مرد بتواند از حکم حبس خلاص شود باید به دادگاه خانواده مراجعه نماید و درخواست اعسار از پرداخت مهریه بدهد و اگر قبل از اقدام زن به مطالبه مهریه اموال خودش را به دیگری منتقل نماید.
بخاطر فرار از دین نمی توان علیه مرد اقدام به شکایت کرد چون بر اساس قانون جدید برای اینکه اقدامات بدهکار فرار از دین محسوب شود باید طلب شخص طلبکار به موجب حکم قطعی اثبات شده باشد و بعد از این مرد اموال خودش را به دیگری منتقل نماید.
حق حبس مهریه
زن می‌تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر این که مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود. حق حبس مشروط به این است که مهر زن حال باشد و در مهریه موجل حق حبس نیست.
اگر زن قبل از اخذ مهر به اختیار خود به ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد قیام نمود دیگر نمی‌تواند از حکم ماده قبل استفاده کند‌معذلک حقی که برای مطالبه مهر دارد ساقط نخواهد شد.
آیا مهریه بالا ضامن خوشبختی و دوام زندگی است؟
متاسفانه در برخی خانواده ها مهریه بالا را ضامن دوام خانواده دانسته و معتقدند اگر مهریه را پایین قرار بدهیم ممکن است مرد خیلی پایبند زندگی نباشد و به خاطر مهریه پایین زود تمایل به طلاق داشته باشد.
متاسفانه تجربه ثابت نموده مهریه بالا نه تنها ضامن خوشبختی و دوام نبوده بلکه گاهاً باعث اختلاف بیشتر نیز شده است.
پیشنهاد ما به شما خانمها برای حفظ حقوق خود این است که حق تحصیل وکالت در طلاق و شرط تنصیف دارایی را در قباله نکاح بگیرید و در انتخاب خود دقت بیشتری نمایید.
و مهارتهای زندگی مشترک را بیاموزید وگرنه مهریه بالا هرگز نمی تواند ضامن خوشبختی و دوام زندگی شما باشد.
به علاوه هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا یکصد و ده سکّه تمام بهارآزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده(۲) قانون اجرای محکومیت‌های مالی است. چنانچه مهریه، بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد، فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است.
رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی است. قانون جدید میزان مهریه را محدود نکرده بلکه ضمانت اجرای مهریه مازاد بر۱۱۰سکه را کاهش داده است.
چند نکته در باب مهریه
- ازدواج سفیه بدون اذن ولی یا قیم صحیح است.لکن چون ازدواج دارای آثار مالی مانند نفقه و مهریه است نکاح بدون اذن ولی یا قیم غیرنافذ است.
- زوجه می تواند در محل اقامت خوانده یا محل سکونت خود اقامه دعوا کند مگر درموردی که خواسته مطالبه مهریه غیرمنقول باشد.
- دادگاه صالح برای رسیدگی به مطالبه مهریه غیرمنقول برطبق قواعد عمومی دادگاه محل وقوع مال است.
- مهر باید قابل تملک به وسیله زن باشد.
- هرگاه مهر عین معین باشد باید در زمان عقد موجود باشد.
- برخی معتقدند تعهد به عدم انجام کاری نمی تواند مهر قرار گیرد زیرا ارزش مالی ندارد منتها دکتر صفایی این تعهد را برای مهر درست می دانند.
- مالی که مهر قرار داده می شود باید ملک شوهر باشد.
- مهر باید بین طرفین تاحدی که رفع جهالت آنها بشود معلوم باشد.
- معلوم بودن مهر به این معناست که مقدار و جنس و وصف آن مشخص باشد.
- مهر باید معین باشد.
- مهر باید منفعت عقلایی مشروع داشته باشد.
- شوهر باید قدرت بر تسلیم مهر داشته باشد.
- تعیین مقدار مهر منوط به تراضی طرفین است.
- مهر سنت مهری است که پیامبر برای دخترش تعیین کرده است.
- مهر سنت ۵۰۰ درهم بوده است معادل۲۶۲ و نیم مثقال پول نقره مسکوک.
- هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا یکصد و ده سکّه تمام بهارآزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده(۲) قانون اجرای محکومیت‌های مالی است. چنانچه مهریه، بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد، فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است. رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی است.
دادگاه ضمن رأی خود با توجه به شروط ضمن عقد و مندرجات سند ازدواج، تکلیف جهیزیه، مهریه و نفقه زوجه، اطفال و حمل را معین و همچنین اجرت‌المثل ایام زوجیت طرفین مطابق تبصره ماده (۳۳۶) قانون مدنی تعیین و در مورد چگونگی حضانت و نگهداری اطفال و نحوه پرداخت هزینه‌های حضانت و نگهداری تصمیم مقتضی اتخاذ می کند.
همچنین دادگاه باید با توجه به وابستگی عاطفی و مصلحت طفل، ترتیب، زمان و مکان ملاقات وی با پدر و مادر و سایر بستگان را تعیین کند. ثبت طلاق موکول به تأدیه حقوق مالی زوجه است.
طلاق درصورت رضایت زوجه یا صدور حکم قطعی دایر بر اعسار زوج یا تقسیط محکومٌ به نیز ثبت می شود.
در هرحال، هرگاه زن بدون دریافت حقوق مذکور به ثبت طلاق رضایت دهد می تواند پس از ثبت طلاق برای دریافت این حقوق از طریق اجرای احکام دادگستری مطابق مقررات مربوط اقدام کند.
یک پاسخ
مهریه = حرام شدن زندگی بر مرد حال اگر این دستور خدا یا پیامبر یا امامان شیعه باشد ظلم خیلی بزرگی بر مرد است از وکلا به غیر از گرفتن پول های زیاد از مردها کار دیگری ساخته نیست