نمونه رای تصرف عدوانی کیفری

تصرف عدوانی به زبان ساده همان غصب است. کسی به صورت غیر قانونی و غیر مجاز در ملک دیگری تصرف می کند.

به عبارتی غصب در مال منقول و غیر منقول رخ می دهد؛ اما همین غصب در مال غیر منقول، تصرف عدوانی هم نامیده می شود.

شرایط تحقق تصرف عدوانی و احکام آن در قانون آیین دادرسی مدنی ذکر شده است اما در قانون مجازات در موردی هم برای آن مجازات کیفری پیش بینی شده است.

تصرف عدوانی کیفری و مجازات آن طبق قانون جدید

تصرف عدوانی همانطور که گفتیم هم جنبه مدنی دارد و هم در صورت تحقق شرایط مثل سوءنیت دارای وجهه ی کیفری خواهد بود.

تفاوتی که بین جنبه حقوقی و جنبه کیفری تصرف عدوانی وجود دارد این است که در بحث حقوقی و دعوای حقوقی مدعی فقط لازم است اثبات کند که قبل از تصرف فرد وی متصرف ملک بوده است حتی اگر مالک نباشد اما در جنبه کیفری زمانی تصرف عدوانی جرم خواهد بود که مدعی مالک باشد و سند مالکیت داشته باشد.

لذا اثبات سبق تصرف را نمی توان در تصرف عدوانی برای شکایت کیفری کافی دانست بله ملاک در این جا مالکیت است و نه تصرف سابقه.

در ماده ۶۹۰ قانون مجازات در متنی طولانی به جرم انگاری تصرف عدوانی پرداخته است که طبق آن:

هر کس …… یا‌ اقدام به هر گونه تجاوز و تصرف عدوانی یا ایجاد مزاحمت یا ممانعت از حق در موارد مذکور نماید به مجازات ۱۵ روز تا ۶ ماه (طبق قانون جدید کاهش مجازات حبس تعزیری سال ۹۹) حبس محکوم می‌ شود.

دادگاه موظف است حسب مورد رفع تصرف عدوانی یا رفع مزاحمت یا ممانعت از حق یا اعاده وضع به حال سابق نماید.

تبصره ۱ – رسیدگی به جرائم فوق‌الذکر خارج از نوبت به عمل می‌ آید و مقام قضایی با تنظیم صورت مجلس دستور متوقف ماندن عملیات متجاوز را تا صدور حکم قطعی خواهد داد.

تبصره ۲ – در صورتی که تعداد متهمان سه نفر یا بیشتر باشد و قرائن قوی بر ارتکاب جرم موجود باشد قرار بازداشت صادر خواهد شد، مدعی‌ می‌ تواند تقاضای خلع ید و قلع بنا و اشجار و رفع آثار تجاوز را بنماید.

نمونه رای تصرف عدوانی کیفری ۱

در نمونه رایی که در ادامه می آید؛ دادگاه کیفری با رسیدگی و بررسی ادله به این نتیجه می رسد که ادعای شاکی به حق نیست و رای بر بی گناهی و برائت متهم تصرف عدوانی کیفری صادر می شود. این رای در دادگاه تجدید نظر نیز تایید می شود.

شماره دادنامه: ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۴۲۰۰۱۴۶                مورخ: ۱۳۹۳/۰۲/۱۳

رای بدوی

در خصوص شکایت آقای م.ه. فرزند ع. علیه آقای ر.ی. دایر بر تصرف عدوانی و ممانعت از حق با توجه به اوراق و محتویات پرونده و شکوائیه اولیه شاکی که مدعی است سال ها قبل متهم نزد خانم ز.ع. به جهت انجام امور باغبانی به استخدام درآمده و مشغول به کار بوده است و اکنون که باغ مرا به وی سپرده بودند تصرف نموده و از تخلیه آن امتناع می نماید و حتی از پول فروش محصولات به وی پرداخت نکرده است و با عنایت به اظهارات شاکی و شهود وی در کلانتری و دادگاه و هرچند مدعی است که باغ را از آقای ب.ع. خریداری کرده است ولی ملاحظه می شود شاکی سبق تصرف بر ملک ندارد و آنچه محرز و مسلم است سبق تصرف متهم می باشد، فلذا مستنداً به ماده ۱۷۷ از قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری به لحاظ نداشتن سبق تصرف حکم بر برائت متهم صادر و اعلام می نماید و شاکی به جهت احقاق حق به طرح دادخواست حقوقی ارشاد می شود. رای صادره حضوری محسوب و ظرف مدت بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض و رسیدگی در محاکم محترم تجدید نظر استان تهران می باشد.

رئیس شعبه ۱۰۲ دادگاه عمومی جزایی بخش لواسانات – پیران نسب

نمونه رای تصرف عدوانی کیفری ۲

در نمونه رای بعدی که در همین باب از سامانه آرا قضایی اخذ شده است دادگاه برای طرح شکایت کیفری تصرف عدوانی، مالکیت شاکی را بر ملک شرط لازم می داند.

رأی دادگاه بدوی

در خصوص شکایت شاکی آقای ع.الف. فرزند س. علیه متهم آقای الف.ف. دایر بر تصرف عدوانی؛ دادگاه از توجه به مشروح اظهارات شاکی و دلایل تقدیمی از سوی ایشان که جملگی حکایت از تخلفات متهم از مفاد قرارداد مشارکت ادعایی شاکی و صرف نظر از این که از سوی شاکی دلایل مالکیت نسبت به محل تقدیم نگردیده و اصل سند به نام شخص متهم بوده و در پرونده های تصرف عدوانی از حیث کیفری وجود مالکیت شرط اصلی برای طرح شکایت می باشد که در فرض حاضر وجود نداشته، لذا با تلقی موضوع به حقوقی بودن مستنداً به بند الف از ماده ۱۷۷ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری، قرار منع تعقیب صادر و اعلام می گردد. قرار صادره پس از ابلاغ ظرف مهلت بیست روز قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم محترم تجدیدنظر استان تهران می باشد.

رئیس شعبه ۱۰۱ دادگاه عمومی جزایی بخش قرچک ـ بیتی

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

در خصوص تجدیدنظرخواهی آقای ع.الف. فرزند س. نسبت به دادنامه شماره ۹۲۰۱۳۴۹ مورخ ۱۲/۸/۱۳۹۲ صادره از شعبه ۱۰۱ دادگاه عمومی جزایی بخش قرچک که به موجب آن در مورد شکایت تجدید نظر خواه از تجدید نظر خوانده دایر بر تصرف عدوانی به لحاظ عدم وجود مالکیت شاکی قرار منع تعقیب وی صادر گردیده است؛ با بررسی جمیع اوراق و محتویات پرونده و با در نظر گرفتن مفاد لایحه اعتراضیه تجدید نظرخواه اعتراض مؤثری که موجبات نقض و بی اعتباری دادنامه تجدید نظر خواسته را فراهم نموده و اساس آن را مخدوش سازد و منطبق با شقوق مختلف ماده ۲۴۰ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری باشد به عمل نیامده است و از حیث رعایت تشریفات دادرسی نیز دادنامه مذکور اشکال مؤثری ندارد بنابراین ضمن رد تجدیدنظرخواهی دادنامه تجدید نظر خواسته مستنداً به بند الف ماده ۲۵۷ قانون مرقوم تأیید و استوار می گردد. این رأی قطعی است.

رئیس شعبه ۵۷ دادگاه تجدیدنظر استان تهران ـ مستشار دادگاه صلاحی ـ مؤذن

نتیجه گیری

تصرف عدوانی در جایی است که شخصی بدون اجازه و مجوز در مال غیر منقول که دیگری در آن تصرف دارد و یا مالک است دخل و تصرف می کند

در قانون آیین دادرسی مدنی احکام آن پیش بینی شده است و در قانون مجازات هم در ماده ۶۹۰ جرم انگاری شده است.

مجازات آن طبق قانون جدید ۱۵ روز تا ۶ ماه خواهد بود.

نکته دیگر این است که در طرح دعوای کیفری تصرف عدوانی فرد لازم است حتما مالک باشد و به استناد تصرف سابق تنها می توان اقدام حقوقی کرد نه کیفری

سوالات متداول

تصرف عدوانی تحت چه شرایطی محقق می شود؟

در جایی که فردی متصرف مال غیرمنقول است دیگری مال را از ید وی بدون اجازه خارج کند و در آن تصرف کند؛ متصرف عدوانی و غاصب به حساب می آید.

مجازات تصرف عدوانی طبق قانون جدید چیست؟

طبق قانون جدید و اصلاحات و الحاقات سال ۱۳۹۹ مجازات تصرف عدوانی حبس ۱۵ روز تا ۶ ماه خواهد بود.

شرط شکایت کیفری تصرف عدوانی چیست؟

در اینجا برخلاف دعوای حقوقی شرط است که فرد خواهان مالک باشد اگر چه در دعوای حقوقی تنها تصرف سابق می تواند ملاک طرح دعوا باشد.