وکالت اتفاقی چیست؟ و شرایط آن

زمانی که صحبت از وکلای دادگستری به میان می آید، اصولا وکلایی که دارای پروانه وکالت هستند به ذهن افراد خطور می کند. اما لازم است افراد جامعه بدانند که وکالت انواع مختلفی است که یکی از آن ها وکالت اتفاقی است.

وکالت اتفاقی جزء مواردی است که جامعه به طور عموم کمتر راجع به آن اطلاع دارد و صرفا وکلا را افرادی با پروانه وکالت تصور می کنند.

گاه برخی افراد به هر دلیلی نمی توانند از وکلای دارای پروانه استفاده کنند یا صرفا می خواهند یکی از معتمدین آن ها وکالت پرونده آن ها را بر عهده بگیرد، که در این صورت تدابیری برای این اشخاص در قانون در نظر گرفته شده، که یکی از آن ها وکیل اتفاقی است.

در این بخش درباره وکلای اتفاقی و شرایطشان مطالبی ارائه می گردد.

وکیل اتفاقی

وکلا به طور کلی به عنوان نمایندگان حقوقی از طرف اشخاص در دادگاه ها حاضر می شوند و امور کیفری و حقوقی موکلین خود را در مراجع قضایی پیگیری می نمایند.

اما همه ی این پیگیری ها صرفا مختص وکلای دارای پروانه وکالت نمی باشد.

برخی از افراد دیگر که شرایط مکتوب در قانون را داشته باشند که از مهم ترین آن دانش حقوقی است، می توانند بدون پروانه، وکالت اشخاص را بر عهده بگیرند.

لذا، لازم به ذکر است اشخاصی که وکالت در فروش یا وکالت بلاعزل در اموال کسی دارند وکیل اتفاقی محسوب نمی شوند. زیرا وکلای اتفاقی باید دارای دانش حقوقی باشند.

همچنین وکلای اتفاقی مجوز حضور در دادگاه برای دفاع در مراجع قضایی و پیگیری در مراجع غیر قضایی را دارند.

شرایط وکالت اتفاقی

درخواست اخذ جواز وکالت اتفاقی باید توسط شخص متقاضی به عمل آمده و در آن ضمن معرفی کامل خود و اعلام میزان تحصیلات و تجربیات و سایر جهات و دلایل احتمالی مؤثر در قضیه، مشخصات کامل و نشانی موکل یا موکلین مورد نظر و درجه قرابت آنان و نیز مشخصات موضوعی که متقاضی قرار است طرح نموده و یا عهده ‎دار دفاع از آن شود را اعلام و مدارک مورد استناد را پیوست کرده و پس از امضاء ذیل درخواست آن را در دفتر کانون وکلا ثبت نماید.

برای اینکه اشخاص بتوانند وکیل اتفاقی شوند لازم است دارای برخی شرایط باشند. این شرایط عبارتند از:

1. اطلاعات و دانش حقوقی کافی داشته باشد. و لیسانس حقوق داشته باشد.
2. وکیل دادگستری نبوده و پروانه وکالت نداشته باشد.
3. متقاضی وکالت اتفاقی می‌تواند فقط برای بستگان خود وکالت اتفاقی انجام دهد.
4. خواهان وکالت اتفاقی فقط سه بار در سال می‌ تواند این کار را انجام دهد.

نکته: وکیل اتفاقی تنها برای بستگان نسبی (بستگانی که با آنها پیوند خونی دارد) و سببی (بستگانی که از طریق ازدواج با آنها نسبت دارد) تا درجه‌ی دوم از طبقه سوم (از نزدیک‌ترین بستگان تا فرزندان عمو، دایی، خاله و عمه)، می‌ تواند وکالت اتفاقی انجام دهد.

مدارک مورد نیاز برای اخذ مجوز وکالت اتفاقی

به همراه درخواست صدور جواز وکالت اتفاقی، باید فتوکپی مصدق مدارک زیر نیز به کانون وکلا تسلیم شود:

• فتوکپی شناسنامه و آخرین مدرک تحصیلی و دو قطعه عکس.
• فتوکپی شناسنامه موکل یا موکلین و مدارک مثبته قرابت.
• اصل درخواست موکل بعنوان کانون وکلا (بشرح فرم تهیه شده) که امضاء موکل توسط کانون و یا یکی از دفاتر اسناد رسمی گواهی شده باشد.
• اخطاریه یا گواهی مرجع قضائی در مورد مشخصات پرونده و وقت رسیدگی آن نسبت به دعاوی طرح شده.
• فتوکپی کارت پایان خدمت یا معافیت دائم برای متقاضیانی که مشمول خدمت نظام وظیفه می‎ باشند.

نتیجه گیری

وکالت انواع مختلفی دارد که یکی از آن ها وکالت اتفاقی است. وکالت اتفاقی جزء مواردی است که جامعه به طور عموم کمتر راجع به آن اطلاع دارد و صرفا وکلا را افرادی با پروانه وکالت متصور می شوند.

گاه برخی افراد به هر دلیلی نمی توانند از وکلای دارای پروانه استفاده کنند یا صرفا می خواهند یکی از معتمدین آن ها وکالت پرونده آن ها را بر عهده بگیرد، که در این صورت تدابیری برای این اشخاص در قانون در نظر گرفته شده، که یکی از آن ها وکیل اتفاقی است.

برخی از افراد دیگر که دارای شرایط مکتوب در قانون را داشته باشند که از مهم ترین آن دانش حقوقی است، می توانند بدون پروانه، وکالت اقوام را بر عهده بگیرند.

برای وکالت اتفاقی لازم است از کانون وکلا طبق شرایط مذکور تقاضای مجوز وکالت اتفاقی نمود.

سوالات متداول

آیا برای هر مورد وکالت اتفاقی نیاز به درخواست جداگانه است؟ یا خیر؟

بله، برای هر مورد وکالت اتفاقی باید درخواست جداگانه با ضمائم کامل تهیه و تسلیم شود و این قاعده در مورد پرونده هائی که از دو یا چند دعوی مرتبط تشکیل شده باشد نیز رعایت خواهد شد مگر اینکه به تشخیص کانون وکلا تکرار اصل تقاضا یا مدارک و مستندات و اطلاعات ضروری نباشد.

وکیل معاضدت با وکیل اتفاقی فرق دارد؟

بله، وکیل معاضدت وکلای دادگستری دارای پروانه وکالت هستند که برای همه می توانند وکالت کنند، اما وکلای اتفاقی پروانه نداشته و فقط برای اقوام می توانند وکالت کنند.

وکیل اتفاقی در سال چند مرتبه می تواند وکالت کند؟

در سال سه مرتبه می تواند به عنوان وکیل اتفاقی کار کند.