با توجه به رشد فناوری در عصر کنونی به مراتب جرایم نو ظهوری نیز پدیدار می گردد که نه تنها عموم مردم به عنوان بزه دیده را درگیر می کند، زنگ خطری برای دستگاه قضایی کشور در جهت تربیت و آموزش قضات متخصص به صدا در می آورد تا در برخورد با این جرایم نوین، بتوانند حقوق از دست رفته مردم را بازستانند.
اما ضرورت بودن دستگاه قضایی مجرب که چند سالی است به دلیل حجم بالای چنین دعاویی منجر به تاسیس دادسرای ویژه رسیدگی به جرائم رایانه ای (دادسرای ناحیه ۳۱ تهران) شده است، بر کسی پوشیده نیست اما بزه دیدگان چنین جرایمی به دلیل پیچیدگی در اثبات جرایم رایانه ای و اینترنتی نیاز به فردی متخصص به فضای مجازی و قوانین دارند.
وکلای جرایم اینترنتی که از آنان به وکلای سایبری یاد می شود به صورت کاملاً تخصصی بر این جرایم متمرکز شده و تلاش می کنند تا حقوق از دست رفته موکلین خود را اعاده کنند ولی مردم برای شناخت ویژگی های یک وکیل سایبری نمی دانند باید چه نکاتی را مدنظر قرار دهند چون ممکن است با انتخاب غلط وکیل، و نداشتن تخصص لازم از سوی وکیل منجر به عدم موفقیت در پرونده و متحمل شدن زیان مضاعف بر موکل شود.
در این نوشتار تلاش می کنیم ابتدا تعدادی از جرایم شاخص رایانه ای و اینترنتی را بیان کنیم تا با این قسم جرایم آشنایی کلی پیدا کرده، سپس به برخی از ویژگی های یک وکیل جرایم رایانه ای و اینترنتی با دانش و متخصص اشاره می شود.
جرایم رایانه ای و اینترنتی
جرایم رایانه ای و اینترنتی به مانند ویروس های همه گیر می باشند به این دلیل که در ابتدا شناخت کافی از آنها وجود ندارد و پس از گذشت مدتی و بررسی های جامع متوجه می شویم با چه عاملی جرم زایی رو به رو هستیم چون رشد فناوری متوقف نمی شود.
برای مثال شخصی با استفاده از برنامه نویسی درگاه های اینترنتی بانکی، به صورت کاملاً متقلبانه رسیدی از واریز وجه از طریق سیستم شبا برای قربانیانی که فروشنده وسایلشان در سایت های فروش کالا بودند، ارسال می کرد، در صورتی که آن رسید صرفاً با برنامه نویسی پیچیده ای ایجاد شده بود. این خود نشان از پیچیدگی جرایم رایانه ای و اینترنتی دارد.
انواع جرائم رایانه ای و اینترنتی
الف- جرایم علیه محرمانگی داده ها:
مطمئناً شنیده اید که کسی اطلاعات حساسش مثل شماره کارت بانکی، مثل اطلاعات خصوصی شبکه اجتماعی و … هک شود، بله به این جرایم دسترسی غیرمجاز به داده ها و اطلاعات اشخاص که تحت تدابیر امنیتی می باشد گویند.
حتی هک وبسایت های سازمان ها و نهادهای دولتی، هک اطلاعات مالی شرکت ها را نیز می توان مشمول جرم علیه محرمانگی داده ها دانست که بخش اعظمی از شکایات مردم در این حوزه می باشد و روز به روز با شگردهای نوین به سیستم عامل های قربانیان خود نفوذ می کنند.
ب- سرقت و کلاهبرداری مرتبط با رایانه و اینترنت:
در عصر کنونی تعریف سرقت و کلاهبرداری اینترنتی نیز تغییر کرده است، دیگر دیواری نیست که سارق از آن بالا رود و یا کلاهبردار با نشان دادن فیزیکی کالایی معیوب یا شناخت نسبت به اینکه طرف مقابلش زود فریب می خورد، جرایم سرقت و کلاهبرداری تحقق یابد؛ سرقت اینترنتی ممکن است صرفاً با هک کردن اطلاعات بانکی قربانیان اتفاق بیفتد و دیواری نیز در کار نباشد.
برای مثال: بعضاً از رسانه های تلویزیونی یا مجازی دیده اید که هکرها به سیستم امنیتی بانکی نفوذ می کنند و اطلاعات مالی مشتریان آنها را به سرقت می برند یا اینکه اقدام به جا به جایی پول میان حساب ها می کنند و یا افرادی با ساختن اطلاعات هویتی مجعول یا وبسایت مجعول ابتدا برای قربانیان خود تور پهن می کنند و سپس با ارائه اطلاعات متقلبانه، ایشان را فریب داده و اقدام به برداشت پول از حسابهای بانکی شان می نمایند که نمونه بارز آن ارسال پیامک های برنده شدن در مسابقه بانک یا قرعه کشی است.
پ-جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی:
برخی از مجرمین جرایم رایانه ای و اینترنتی صرفاً به دنبال پول نیستند بلکه ممکن است با انتشار تصاویر و اطلاعات خصوصی اشخاص در فضای مجازی زمینه تحقق جرم را برای خود فراهم کنند که با وجود شبکه های مجازی از قبیل اینستاگرام، تلگرام، واتس اپ و … عملاً به جای استفاده بهینه از فناوری، افراد نابخرد را به سمت تحقق جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی سوق داده است و با این تصور که قابل شناسایی نیستند، این اقدامات را انجام می دهند.
برای مثال در میان جوانان جامعه کنونی به کرار پرونده هایی از قبیل افشای تصاویر خصوصی اشخاص در دادسرا و دادگاه ها مطرح است که دختر و پسری با سن ۱۹ سال در دوران دوستی بوده اند و پسر تصاویر مستهجنی از دختر جمع آوری کرده که اگر روزی بهش خیانت شد، بتواند ازش انتقام بگیرد، اقدام به انتشار آن تصاویر در فضای مجازی می کند و همین امر موجبات کیفری حبس و جزای نقدی را برای منتشر کننده تصاویر خصوصی به همراه خواهد داشت.
ت- نشر اکاذیب:
جرم نشر اکاذیب صرفاً شامل نوشتارهای مکتوب از قبیل روزنامه، کتاب، مجله و … نیست بلکه در عصر کنونی عموم اطلاعات و اخبار توسط فضای مجازی منتشر می شود از قبیل پیج های اینستاگرام، کانال های تلگرامی و وبسایت های اینترنتی؛ نشر اکاذیب علیه اشخاص خصوصاً مسئولین کشوری امری متداول شده و شکایاتی نیز از این دست مطرح و مرجع قضایی با توجه به وظیفه ذاتی خود به آن رسیدگی می کند.
ویژگی های وکیل رایانه ای و اینترنتی
البته که جرایم رایانه ای و اینترنتی صرفاً به چند مورد بالا محدود نمی شود اما این چند مورد از جمله مواردی است که عموم مردم و سایرین بیشتر با آن مواجه می شوند و نکته دیگر اینکه، جرایم رایانه ای در حال تکثیر به اشکال گوناگون هستند و شناخت این جرایم در وهله اول از جمله الزاماتی کاری یک وکیل جرایم رایانه ای و اینترنتی می باشد.
حال ما از کجا متوجه شویم که یک وکیل جدای از ادعایی که می کند، واقعاً وکیل جرایم اینترنتی و رایانه ای است؟
اولین ویژگی یک وکیل متخصص و آگاه نسبت به جرایم رایانه ای، سابقه کاری و حوزه مطالعاتی ایشان است.
بدون هر گونه اضطراب از وکیلی که قصد استخدام آن را دارید، بپرسید که مختصر در خصوص سوابق کاری خود در حوزه جرایم رایانه ای و اینترنتی توضیحی دهد؛ شاید با وکیلی تازه کار رو به رو باشید و سابقه آن چنان در خور توجهی نتواند ارائه نماید.
اما حوزه مطالعات وی ممکن است بر نداشتن سابقه کاری ایشان برتری جوید، چون تخصص در جرایم رایانه ای و اینترنتی، صرفاً به سوابق کاری بر نمی گردد و حوزه مطالعات و بروز بودن در این قسم جرایم که نیازمند آگاهی از آخرین تحولات در حوزه جرایم فضای مجازی است، از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد.
دومین ویژگی یک وکیل متخصص و آگاه در حوزه جرایم اینترنتی و رایانه ای، آگاهی نسبت ادله الکترونیکی اثبات جرایم است؛ می پرسند آیا اسکرین شات دلیل محسوب می شود؟ می پرسند آیا متن پیامک در واتس اپ دلیل محسوب می شود؟ می پرسند آیا رسید واریز وجه دلیل محسوب می شود؟
پاسخ به تمامی این پرسش ها بستگی به نوع جرم تحقق یافته دارد تا وکیل متخصص با بهره مندی از ادله الکترونیکی از قبیل داده ها اینترنتی مثل قراردادهای الکترونیکی که در خرید کالا پیش بینی شده، صدا و فیلم و حتی اسکرین شات (که با وجود امکانات پیام رسان های خارجی مخاطبین قادر به حذف پیام های خود هستند، استفاده می شود) و پرینت پیام هایی که در پیام رسان ها رد و بدل می شود، می تواند دلیل برای اثبات جرم مورد ادعا باشد.
در پرونده ای که تنها عنوان کلاهبرداری و بردن مال غیر مطرح شد، خانمی مدعی بود که پسری ۲۵ ساله با فریب و ارسال پیامک و چند دیدار ساده، ایشان را فریب داده تا وکالت بابت فروش ماشینش بدهد، خانم (شاکی) به متن پیامک ها به پیشنهاد وکیل متخصص استناد می کند و با همان پیامک ها ادعای خود را در دادسرا اثبات می کند که منتج به صدور قرار جلب دادرسی می شود.
سومین ویژگی یک وکیل متخصص و آگاه نسبت به جرایم اینترنتی و رایانه ای، ارائه مشورت و راهنمایی مناسب و ساده فهم به موکل خود است؛ ممکن است بخاطر وضعیت بد معیشتی کنونی، برخی از بزه دیدگان توان استخدام وکیل متخصص را نداشته باشند و تنها می خواهند با گرفتن مشاوره ای تخصصی خود مسیر را ادامه دهند.
وکیل متخصص نبایست بزه دیده را حتماً نسبت به گرفتن وکیل ترغیب کند بلکه برخی از افراد تنها با دانستن مسیر می تواند خود به مال برده شده، دست پیدا کنند. پس وکیل متخصص جرایم اینترنتی و رایانه ای بایست غم حل مشکل موکل را داشته باشد نه غم حل مشکلات مالی خود را.
با این توضیحات می توان شناختی اجمالی نسبت به وکیل متخصص دعاوی مرتبط با جرایم اینترنتی و رایانه ای پیدا کرد و پیشنهاد این بنده حقیر به عموم مردم این است که سعی کنید پیش از هر گونه اقدامی در جهت شکایت خود، حتماً حتماً با وکیل مربوطه مشورتی داشته باشید که اگر قصد استخدام وکیل نیز ندارید از مسیری که در پیش روی شما قرار دارد حداقل آگاه شوید.
9 پاسخ
سلام. وقت بخیر
برای تبیلغات پیچ کاری پول واریز کردم ولی الان نه تبلیغی انجام داده و نه جواب می دهد.از طریق اینستاگرام گزارش دادم ولی برای برگرداندان پولم چه کاری باید انجام دهم.سپاسگزارم
سلام شکایت کلاهبرداری مطرح کنید
سلام از طریق تلگرام ۱۰۰ دلارالکترونیک وبمانی فروختم ، خریدار معادل ریالی ئلارها رو پرداخت نکرد ، مستندات و اسکرین شات ها رو به پلیس فتا دادم و شکایت کردم با عنوان کلاهبرداری . دادگاه منع تعقیب براش صادره کرده ، من هم اعتراض به حکم زدم و فردا لایحه میزارم رو پرونده . دادگاه میگه خوانده گفته من اینکار رو انجام ندادم .چقدر مسخره هست
سلام.
ببخشید یک مشکلی برای من پیش آمده. چند روز پیش یک شرکتی آگهی جذب کارآموز زده بود و البته شرایطی را مطرح کرده بود که یک نیروی حرفه ای میخواست. یک پیج دیگر که خودش ۵۹ هزار تا فالور هم داره این آگهی را نقد کرده بود و گفته بود که راحت بگید از نیروی حرفه ای میخواهید بیگاری بکشید و استوری گذاشته بود. من هم اسکرین شات این آگهی استوری کردم و نظر سنجی از مخاطبین پیجم گذاشتم. و حواسم نبود اسم اون شرکت را قلم بگیرم .حالا رئیس اون شرکت اومده و تهدید کرده که اسکرین شات استوریتون را گرفتم و به دادگاه میکشونمتون. البته من یک استوری دیگر هم گذاشته بودم که یک نقد کلی به همه ی شرکت هایی بود که کارآموز میگیرند و بعد از دو سه ماه بیرونشون میکنند. و البته اسم خاصی نام نبرده بودم. از صاحب شرکت عذر خواهی کردم و گفتم منظور به شما نیست و به طور کلی عرض شده اما گویا نپذیرفتند و آدم کینه ای هستند. حالا تکلیف من چی میشه؟ یعنی واقعا ممکنه برای من دردسر ساز بشه؟
سلام ممکنه اصلا جرمی مرتکب نشده باشید بسته به محتوای رد وبدل شده داره تماس بگیرید. ۰۲۱۹۱۰۰۲۰۹۰
سلام وقتتون بخیر، ببخشید من تو پیجی که محتوی اموزش فارکس میفروخت دوره ش رو داشتم ،یکی کامنت گذاشته بود زیر پستاش منم بهش پیشنهاد دادم اگه میخوای بخری من گرفتم قبلا و باقیمت خیلی کمتری بهت میدم ، اونم به صاحب پیج گفت و اونم بهم فحاشی کرد و گفت ازت تو پلیس فتا شکایت میکنم و میارمت دادگاه و تو به اسم ما پول چند نفرم خوردی تاحالا! درحالی که من نه حتی شماره کارت به کسیم داده بودم و نه یک ریالم از کسی گرفته بودم، فقط همون پیام در حد پیشنهاد بود، این اقا اینطوری بمن گفت، میتونه اصلا شکایت کنه؟ ممکنه کسی قبلا اینکارو کرده باشه الان فکر کنن من بودم؟ من هیچکاری بجز اون پیام نکردم
سلام خیر نیاز به اثبات داره و شکایت ایشان با این شرایط منع تعقیب خواهد خورد
سلام وقت بخیر من در سال گذشته فریب شخصی رو خوردم که الان به اتهام کلاهبرداری و سرقت دادهای بانکی دستگیر شده و با توجه به این موضوع که اون فرد چندین ماه با من در ارتباط بوده بنده رو گرفتن و الان باسند بیرون هستم و تمامی مدارکی که از من دارن استناد شده به پیام های واتس اپ و تماس های تلفنی و حرف های متهم اصلی پرونده
با این اوصاف که الان به طور مختصر براتون شرح دادم ایا واقعآ به گرفتن وکیل برای تبرئه شدن خودم نیاز هست؟
بنده هم از وضعیت مالی خوبی برخوردار نیستم ممنون میشم اگه خیلی زود راهنماییم کنید چون ۱۰ روز دیگه وقت رسیدگی به پروند ما در دادگاه هستش.
سلام با توجه به فرمایشات جنابعالی اگر امکان گرفتن وکیل نیست حتما از وکیل مشورت بگیرید میتونید با شماره ۰۲۱۹۱۰۰۲۰۹۰ تماس بگیرید تا راهنمایی بشید