با توجه به حجم زیاد درخواست ها جهت احداث طرح های صنعتی دام و طیور از جانب علاقه مندان این حوزه و همچنین سرمایه گذاران و فارغ التحصیلان بخش کشاورزی در این مطلب به توضیح مختصری درباره این موضوع می پردازیم.
موضوعاتی از جمله مراحل تصمیم گیری و انتخاب زمین برای اجرای طرح صنعتی دام و طیور در این مطلب مورد بررسی قرار گرفته میشوند. ابتدا به توضیح دامداری صنعتی و مراحل تاسیس آن می پردازیم.
دامداری صنعتی چیست
دامداری صنعتی به یکی از انواع نگهداری و پرورش یکی از دام های اهلی با استفاده از شیوه های متداول و پیشرفته علم دامپروری می گویند که شامل واحدهای زیادی از جمله دامداری، مرغداری، کارخانه تهیه و تولید نهاده ها و کارخانه های تهیه و تولید فرآورده ها می شود.
مراحل تاسیس و اخذ مجوز دامداری
مرحله اول برای شروع یک پروژه پرورش دام و صنایع وابسته تهیه مکانی مناسب جهت احداث دامداری و پس از آن متقاضی باید در جهت دریافت تمامی مجوزهای لازم از سازمان های ذی ربط اقدامات لازم را به عمل آورد.
آن دسته از افرادی که قصد تاسیس دامداری یا احداث طرح های دامپروری را دارند، نیازمند اخذ مجوز هایی می باشند. صدور این نوع مجوزها شرایط و مراحل خاصی دارد که در ادامه این مطلب این شرایط و مراحل را بررسی می نماییم.
انواع مجوزها های دامداری
مجوزهایی که به عنوان اجازه اشتغال، جهت انجام فعالیت های متفاوت دام داری یا اداره کارخانه ها و کارگاه ها صادر می گردد.
به شرح زیر می باشد:
موافقت اصولی: متقاضیان امور کارخانه و دامداری و مرغداری جهت دریافت جواز تاسیس می بایست با در نظر گرفتن ضوابط و قوانین مرتبط با چارچوب دامپروری نسبت به دریافت موافقت نامه اصولی اقدام نمایند. مدت اعتبار این موافقت نامه ۶ ماه می باشد که امکان تمدید آن نیز برای شما وجود دارد.
نکته قابل توجه در این مورد این است که موافقت نامه اصولی و جواز تاسیس و پروانه بهره برداری حتما می بایست به نام یک شخصیت حقیقی یا حقوقی باشد. همچنین امکان فروش و انتقال موافقت اصولی وجود ندارد و در صورت انجام این کار پیگیری های قانونی انجام می گردد.
پروانه تأسیس: به مجوزی که هر متقاضی باید جهت احداث ساختمان‌ها و تأسیسات هر نوع واحد دامداری، کارخانه یا کارگاه دریافت نماید که ضوابط نظام را هم داشته باشد پروانه تأسیس می‌گویند.
مدت اعتبار پروانه تأسیس ۲ سال است و با نظر کمیسیون صدور پروانه استان به مدت یک سال دیگر قابلیت تمدید کردن را دارد و در صورتی که از پایان تمدید اعتبار پروانه تأسیس عملیات احداث واحد مدت زیادی نگذشته باشد با ارائه مدارک و دلایل مستند و موجه از طرف متقاضی پروانه تأسیس حداکثر برای مدت یک سال دیگر به صورت اضطراری تمدید خواهد شد.
همچنین صدور پروانه تأسیس نیز باید به نام یک نفر یا یک شرکت به ثبت رسیده باشد. چنانچه تعدادی از افراد حقیقی درخواست صدور مجوز کنند، لازم است که از پیش با ارائه وکالت بلاعوض به نام یکی از سهامداران، زمینه اجرای مقررات مزبور را فراهم نمایند.
به علاوه فروش و انتقال پروانه تأسیس به غیر با کمتر از ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی ساختمان‌ها و تأسیسات ممنوع می باشد و انجام این عمل منجر به ابطال پروانه میگردد. اما با پیشرفت فیزیکی بیشتر از ۵۰ درصد، در صورت انتقال کلیه اراضی، امکانات، تسهیلات، تعهدات و اختیارات به طور یک‌جا و با کسب اجازه از کمیسیون صدور پروانه استان، بلامانع می باشد.
دارندگان پروانه تأسیس می بایست به محض به پایان رساندن ساختمان‌ها و تأسیسات و قبل از انجام بهره‌برداری، مراتب را به طور ترتیبی به کمیسیون صدور پروانه استان اعلام کنند.
پروانه بهره برداری: به مجوزی که پس از تاسیس واحد صنعتی در زمان مشخصی و در چارچوب قوانین دریافت میگردد پروانه بهره برداری می گویند. پس از اتمام مراحل ساخت، دارنده جواز تاسیس می بایست از کمیسیون صدور پروانه درخواست نماید که حداکثر طی دو هفته از تاسیسات بازدید کند.
کمیسیون در صورت انطباق عملیات بر طرح پیش رفته باید حداکثر طی مدت یک هفته پروانه بهره برداری را صادر نماید. هنگامی که پروانه بهره برداری صادر گردد، جواز تاسیس باطل و در پرونده بایگانی میشود.
مجوز بهداشتی: مجوزی که سازمان دامپزشکی کشور برای رعایت مسائل بهداشتی و قرنطینه ای در بهره برداری از کارخانه ها و کارگاه های موضوع این نظام که مجوز تأسیس آن را از وزارت صنایع یا دیگر دستگاه ها صادر می کنند مجوز بهداشتی می باشد.
توجه به نکات زیر در مورد پروانه های صادره لازم می باشد
مشخصات واحد: قید شدن نحوه وقوع، چگونگی بهره برداری، ظرفیت، مساحت زمین و مساحت زیربنا، در تمامی پروانه ها الزامی می باشد. همچنین در خصوص پروانه های دامداری؛ ذکر نژاد و تعداد دام موجود بر حسب مورد لازم است.
تبصره۱: شیوه بهره برداری بر اساس جدول های تنظیم شده در دستورالعمل تعیین شماره پروانه منضم به (نظام) مشخص می شود.
تبصره۲: در مورد واحدهای موجود، محاسبه ظرفیت، بر اساس مبانی ذکر شده در (نظام) یا در زیر نقشه های تیپ یا الگویی و بر پایه تأسیسات موجود آن واحد می باشد.
مدت اعتبار: مدت اعتبار پروانه و مجوزهای بهره برداری ۵ سال است و بعد از سپری شدن مهلت اعتبار، در زیر همان پروانه به مدت ۵ سال دیگر قابلیت تمدید را دارد.
تبصره۱: تمدید واحدهایی که قبلاً پروانه دریافت داشته اند، بر روی فرم های جدید با ذکر شماره و تاریخ پروانه قبلی صورت می گیرد و در قسمت تمدید نوبت اول، مهر و امضاء خواهد شد.
در صورت عدم احداث هیچ گونه ساختمان و سازمانی در پایان مهلت اعتبار پروانه و یا عدم رفع نواقص و تکمیل عملیات اگر دارنده پروانه عذر موجهی برای این امر نداشته باشد، پروانه مربوطه بعد از طرح در کمیسیون، لغو میگردد و مراتب جهت قطع کلیه امتیازات به واحد ذیربط اعلام می گردد.
شرایط تشکیل زمین جهت پرورش دام
به منظور تصمیم گیری درباره انتخاب نوع و ظرفیت مکان شما باید بر اساس عوامل اقتصادی و اجتماعی خاصی اقدام نمایید.
عواملی اقتصادی و اجتماعی مثل:
۱-وجود امکان واگذاری طرح از طرف دولت: به منظور شروع کار باید به سازمان متولی مراجعه کرده و نسبت به هماهنگی با این سازمان اقدامات لازم را به عمل آورید و از امکان واگذاری طرح مورد نظر مطلع شود. پس از آن می توانید کارهای مطالعاتی و بررسی شرایط و ضوابط مربوطه را آغاز نمایید.
۲-عوامل اقتصادی و اجتماعی مناسب: کسب اطلاعات اولیه از شرایط پرورش در اجرای پروژه های دام و طیور مثل نحوه تأمین مواد اولیه، نحوه فروش، تعداد طرح های موجود در منطقه و وضعیت طرحهای مشابه موجود در موفقیت شما بسیار تاثیر گذار می باشد زیرا بررسی این عوامل تأثیرگذار در طرح های فعال موجود و علل موفقیت یا شکست آنها می تواند در تصمیم گیری برای انتخاب طرح و ظرفیت آن کمک زیادی در جهت تصمیم گیری های شما باشد.
۳-علاقه مندی متقاضی به این موضوع: یکی از عواملی که در انجام هر کاری تأثیر گذار می باشد میزان اشتیاق و علاقه شخص به آن فعالیت است. بنابراین در صورت عدم هیچگونه علاقه مندی و آمادگی حضور فیزیکی به عملیات کاری و پرورشی طرح خود در مرغداری و یا دامداری هیچ موفقیت و سودآوری نصیبتان نخواهد شد.
۴- وجود سرمایه کافی: در صورت وجود سرمایه شخصی کافی ضریب موفقیت طرح بسیار بالا میرود و متقاضی میتواند بر اساس مبالغی که در قالب طرح توجیهی برآورد می شود میزان سرمایه مورد نیاز را تأمین نماید.
۵- نحوه مالکیت و نحوه درخواست مجوز: صدور مجوز یا پروانه دامداری به نام یک نفر و یا یک شرکت به ثبت رسیده انجام می گردد. بدین صورت باید نخست در نحوه مدیریت پروژه تحقیق و بررسی لازم به عمل آورده شود.
اگر قرار بر اجرای طرح به صورت شرکتی شد، باید از طریق اداره ثبت اسناد و یا اداره تعاون مراحل قانونی شرکت مورد نظر را به ثبت رسانده و در قالب شرکت سهامی و یا شرکت تعاونی پروانه طرح درخواستی را اخذ نمایید.
مشخصات زمین مناسب برای احداث دامداری
زمینی که به منظور احداث این نوع ساختمان ها و تأسیسات، توسط متقاضی و برابر ضوابط نظام دامپروری تاسیس و ارائه می گردد، ممکن است به یکی از شکل های زیر باشد:
زمین سنددار
زمین استیجاری: از مدارک مورد نیاز در این مورد اجاره نامه رسمی غیرقابل فسخ به مدت حداقل ۲۰ سال است که بدین منظور تنظیم شده باشد.
زمین فاقد سند مالکیت: از مدارک مورد نیاز در این مورد میتوان به مستند تصرف و احراز مالکیت که به تایید مدیریت جهاد شهرستان یا اداره کل منابع طبیعی استان رسیده باشد و امضا و ارائه تعهد رسمی و ثبتی مبنی بر اینکه بعد از صدور پروانه در صورت اثبات عدم مالکیت، پروانه صادره فوراً لغو می گردد و متقاضی حق اعتراض ندارد و باید خسارت های وارده را هم جبران نماید.
زمین مشاع: از مدارک مورد نیاز در این مورد گواهی لازم به نام خود از مرجعی که توسط مدیریت جهاد شهرستان معرفی می گردد (مبنی بر تعیین مساحت زمین)، نقشه زمین مورد نظر (به منظور ایجاد تاسیسات با تایید و امضای کلیه مالکین زمین و یا عده ای از مالکین )
زمین اصلاحات ارضی مفروزالرعیه: از مدارک لازم در این مورد می توان به گواهی لازم مبنی بر مالکیت یا تصرف زمین و یا بلامعارض بودن آن، تاییدیه حدود و مشخصات و مساحت زمین از مدیریت کشاورزی محل و نقشه تفکیکی اراضی محل که زمین مورد نظر جهت احداث تاسیسات در آن مشخص شده باشد اشاره نمود.
زمین واگذاری: از طریق هیأتهای هفت نفره یا کمیسیون مواد ۳۱ یا ۳۲ قانون واگذاری زمین های مواتپ
شرایط جغرافیایی و اقلیمی مناسب برای دامداری
- محل تاسیسات در حد امکان می بایست به گونه ای انتخاب گردد که جهت وزش باد از سمت مناطق مسکونی به طرف دامداری باشد.
- محل تاسیسات در خصوص حیوانات پوستی غیر نشخوار کننده، به خصوص جوندگان، باید به طوری احداث گردد که از نظر عبور و مرور سایر حیوانات و جوندگان وحشی به داخل تاسیسات جلوگیری شود.
- عدم تاسیس مکان در مسیلهای شناخته شده
شرایط پرورش طیور
به منظور تعیین یک اقلیم مناسب از نظر آب و هوایی جهت پرورش مرغ با توجه به قابل کنترل بودن این شرایط می توان گفت پرورش این حیوان تقریبا در تمامی نقاط امکان‌پذیر است و مشکلی خاصی به وجود نمی آید و شما میتوانید در هر ناحیه ای که امکانات زیر بنائی مناسب مثل آب، برق، سیستم‌های ارتباطی وجود داشته باشد به پرورش این نوع دام بپردازید.
شرایط پرورش گاو
پرورش گاو می تواند با اهداف مختلفی صورت بگیرد و در هر کدام از این اهداف نژاد گاو می تواند اصیل یا بومی و یا آمیخته باشد.
این اهداف به صورت زیر می باشند:
- بهره برداری به صورت داشتی (اعم از نژاد شیری و گوشتی)
- تولید اسپرم (یا با هدف تلیسه آمیخته و اصیل یا به صورت پرواربندی گوساله)
مدارک مورد نیاز جهت اخذ مجوز دامداری
- کپی اسناد مربوطه به مالکیت زمین مثل سند یا استشهاد محلی برابر فرم موجود
- ارائه مدرک تحصیلی
- درخواست کتبی از جانب دامدار
- عکس سه در چهار
- کپی شناسنامه
- کپی کارت پایان خدمت
- تکمیل کردن فرم های موجود در امور دام توسط کارشناس
مدارک مورد نیاز جهت اخذ مجوز دامداری برای افراد حقوقی
- ثبت شرکت
- مدارک موسسین شرکت
- اساسنامه شرکت
- آگهی تاسیس یا آخرین تغییرات
مراحل کلی مورد نیاز جهت اخذ مجوز دامداری
- ارائه درخواست کتبی متقاضی به مدیر جهاد کشاورزی و مسئول امور دام
- بازدید از محل نوسازی و ترسیم کروکی در فرم کارشناسی توسط کارشناسان مربوطه
- تکمیل پرونده متقاضی با توجه به شرایط موجود
- صادر کردن مجوز نوسازی توسط شهرستان با امضای مدیر جهاد کشاورزی
- بعد از اتمام مهلت مجوز نوسازی در صورت تکمیل طرح فوق پرونده کامل جهت صدور مجوز بهره برداری به معاونت امور دام استان ارسال می گردد.
هزینه اخذ پروانه دامداری
هزینه اخذ پروانه دامداری به شرایط و عوامل مختلفی بستگی دارد و نمی توان به طور دقیق هزینه پروانه دامداری را محاسبه کرد.
تاسیسات و تجهیزات لازم
- قسمت معدوم کردن ضایعات
- بخش تصفیه فاضلاب
- لوازم و وسایل (مثل وسایل مخصوص ضدعفونی و سمپاشی و وسایل ایمنی مثل کلاه، لباس کار و چکمه)
