ثبت کردن مالکیت اموال از جهت اثبات مالکیت و اطمینان از عدم تعدی در افراد به حقوق مالکیت فرد بسیار حائز اهمیت است.
در حال حاضر بیشتر، ثبت اموال غیر منقول مد نظر است اما درباره ثبت اموال منقول نیز حرف هایی زده شده است. ثبت ملک به عنوان یک مال غیر منقول بیشتر از باقی موارد اهمیت دارد.
زیرا طبق ماده ۲۲، همین که طبق مقررات در دفتر املاک ملکی به ثبت رسید؛ دولت فقط کسی را به رسمیت می شناسد که ملک به وی منتقل شده و نام وی در دفتر املاک به ثبت رسیده است.
منظور از دولت به طور کلی حکومت و کل سازمان ها می باشد.
ثبت سند در دفتر املاک
سند مالکیت، سندی است که اداره ثبت مطابق ثبت دفتر املاک، تهیه و به مالک یا نماینده وی تسلیم می کند.
سند مالکیت در گذشته به صورت یک ورقه بود ولی به این دلیل که در اثر تا کردن و نگهداری مشکل دچار نقص می شد این ورقه به صورت کتابچه صادر شد با جلد با دوام که هم در اثر مرور زمان باقی بماند و هم بتوان در آن نقل و انتقال های مختلف و متعدد را در آن ثبت کرد در حالی که در ورقه زمان گذشته این امر مشکل تر بود.
مشخصاتی که لازم است در دفتر املاک ثبت شود عبارت اند از:
- شماره ملک.
- تاریخ ثبت ملک در دفتر املاک.
- نام و نام خانوادگی و شماره شناسنامه و محل صدور آن و محل اقامت و تابعیت مالک.
- نوع و مشخصات ملک و محل وقوع و اجزاء و متعلقات آن.
- حدود ملک.
- بهای ملک.
- حقوق عینی که اشخاص نسبت به آن ملک دارند.
در قبال اینکه سند ثبت بشود مبلغی باید پرداخت شود تحت عنوان حق الثبت، ملاک دریافت این حق الثبت، قیمت منطقه بندی است.
اثر ثبت ملک در دفتر املاک
وقتی که ملک مزبور به ثبت رسید؛ دیگر تحت هیچ عنوان دعوایی اعم از حقوقی و جزایی در ضمن جریان ثبت، مبنی تضییع حق پذیرفته نخواهد شد.
لذا ثبت ملک در دفتر املاک نشانه خاتمه جریان ثبتی است.
حال وقتی که ملک ثبت شد کلیه اسناد آن معاملاتی که مربوط به ملک مزبور است نیز باید به ثبت برسد. چنانچه به ثبت نرسند اعتبار دهی با آن ها با دشواری مواجه خواهد بود.
همانطور که گفتیم طبق قانون ثبت همین که ملک به نام کسی به ثبت رسیده یا از مالک رسمی به وی ارث رسیده یا اینکه به وی منتقل شده است دولت فقط وی را مالک خواهد شناخت.
لذا ثبت ملک به نام هرکس، مالکیت دیگران را سلب می کند و در این خصوص دیگر دعوایی شنیده نمی شود البته این قضیه هم اختلافی می باشد.
در ماده ۲۲ قانون ثبت اما استثنایی را در نظر گرفته از آن نظر که دعوایی شنیده نمی شود و آن اسناد مالکیت معارض می باشد.
نکته دیگر این که ثبت ملک طبق ماده ۲۳ قانون ثبت به حق کسانی که در آن ملک مجرای آب، چاه یا قنات دارند خللی وارد نخواهد کرد.
اثر مثبت و منفی ثبت ملک
از اثرات مثبت ثبت ملک می توان به این اشاره کرد که برای مالک اطمینان به وجود می آورد که به این راحتی کسی نمی تواند مدعی خلاف مالکیت وی شود و دولت هم از وی حمایت می کند.
نکته قابل اشاره اینکه پس از صدور سند مالکیت دیگر تصرف غیر از صاحب سند در آن ملک دلیل مالکیت به حساب نمی آید و استناد به تصرف مالکانه در اینجا دیگر جایگاهی ندارد و اماره و… منتفی خواهند بود.
رای داور هم نمی تواند بر خلاق مندرجات دفتر املاک یا سند مالکیت باشد.
لذا سلب مالکیت دیگران و عدم اعتبار رای داور و عدم استاد به اماره مالکیت اثر منفی ثبت ملک و اثبات مالکیت فرد اثر مثبت آن می باشد.
معامله و وصیّت نسبت به ملک ثبت نشده
اگر معامله ای رسمی یا وصیّت رسمی نسبت به ملک ثبت نشده انجام شود؛ خلاصه این موارد نیز مانند خلاصه راجع به املاک ثبت نشده باید به اداره ثبت ارسال شود ولیکن خلاصه مزبور در دفتر املاک به ثبت نخواهد رسید زیرا هنوز ملک در دفتر املاک به ثبت نرسیده که بخواهیم در آن نقل و انتقال را درج کنیم و نقل و انتقال مربوط به آن به ثبت برسد.
بلکه خلاصه مزبور به بایگانی مزبور ارسال می شود تا در پرونده ثبتی ملک مزبور ضبط گردد.
نتیجه گیری
در مواد ۲۱ تا ۴۵ قانون ثبت به آثار ثبت ملک در دفتر املاک اشاره شده است و طبق ماده ۲۲ آنچه مد نظر قانون گذار است حمایت مطلق از کسی است که ملک به نام وی به ثبت رسیده است به جز در استثنائاتی.
منظور از حمایت از این جهت که ذکر شده قانون گذار فقط کسی را به رسمیت می شناسد که نام وی در دفتر املاک ثبت شده است.
ماده ۲۴ هم مقرر می کند که پس از ثبت دیگر دعوایی از کسی پذیرفته نخواهد شد به هیچ عنوانی، در مطالب بالا گزیده ای از آثار ثبت ملک را ذکر کردیم.
سوالات متداول
آیا رای داور می تواند بر خلاف مفاد بند مالکیت باشد؟
خیر طبق تصریح قانون آیین دادرسی مدتی رای داور اگر برخلاف مفاد سند رسمی و مالکیت باشد؛ اعتباری نخواهد داشت.
اثر ثبت مالکیت چیست؟
یکی از آثار آن این است که با ثبت مزبور دیگر اماره و دلیل مالکیت که در قانون مدنی ذکر شده کاربردی نخواهد داشت.
مواد مرتبط با آثار ثبت مالکیت کدام است؟
در قانون ثبت مواد ۲۱ تا ۴۵ این قانون به آثار مالکیت اختصاص یافته که در بالا اشاراتی به آن داشتیم.
2 پاسخ
سلام وقت بخیر و با تشکر از توضیحات بسیار خوب شما در موارد گوناگون قوانین املاک و غیره .
ان شاء الله خداوند و چهارده معصوم (ع) از شما راضی و غاقبت بخیر شوید .
بینهایت از شما متشکرم. سید عباس فیض
سلام باتشکراز توضیح شما درابطه باثبت ملک انشالله عاقبت بخیر باشی ….بنده زمین مزروعی ۱۰هکتاری از ورثه خریدم وبعدازمبایعه نامه دردفتراملاک ودادن کل مبلغ خرید زمین بعداز گذشت۱۰ روزازکل ورثه وکالت تام برای نقل وانتقال گرفتم وبعداز گذشت یکماه سندرو بنام خودم زدم زمین درکل ۱۰هکتاراما سه تیکه هست وهریکی بادیگری فاصله دارد بعدازگذشت دوماه فهمیدم یک تیکه ۳هکتار از زمین فروخته شده چون نسبت فامیلی باهم داریم مجبور شدم ساکت بشم دوتیکه زمین موند وبعداز گذشت سه سال احدی ازورثه شکایتم کرد بعنوان تصرف عدوانی علیه من ویک شخص غیر از ورثه که مدعی شده بود طبق اوراق درپرونده وگذشت شاکی ودادن رضایت قرار موقوفی صادرشد بدون هیچ حضور دردادگاه وبعد یکماه کل ورثه علیه من وشخص مدعی شکایت کردن بعنوان تصرف عدوانی باحضوردردادگاه وطبق اوراق واسناد در پرونده واظهارات کل ورثه ومن قرارموقوفی صادر شد وذکر شده درقرار که زمین متعلق به من هست وفقط من بعنوان شاکی خصوصی وصاحب زمین هستم بازم احدی از ورثه اعتراض کرد ورفت دادگاه تجدیدنظر ونقص قرار صادر شد وبرگشت دادگاه بدوی وقرار اعدادی صادر کردن وکارشناس هم امد سرزمین ونظریه هم صادر کرد وقاضی میگه هنوز قضیه برام مبهمه وبازهم جلسه گذاشت بدامون شاکی ومتهمین وکارشناس باید حضور داشته باشیم به قاضی میگم دعوای تصرف عدوانی مسموع نیست وباید رد دعوا صادر بکنی چون سند بنام خودم هست ودرکل مدارک واراق که درپرونده هستن همشون دلیل برمالکیت خودم هست واین پرونده ازتاریخ برج ۱۰ سال ۹۹ تا به الان درحال اجرا هست وچندین جلسه حاضر شدیم وقبل از ۵۰ روز پیش شاکی که احدی از ورثه فوت کردن وقاضی هنوز دستور نداد ومیگه باید یکی از ورثه شاکی بیاد وهنوز ورثه شاکی نه حصروراثت ونه هیچ مدرکی ندارن ماهم بدبختی گیر قاضی هستیم بنطرتون حل این مشکل چیه باید چکار بکنم ممنون میشم اگر راهنمایم بکنید