ازدواج بنیان گذاری یک خانواده در جامعه است. خانواده مهم ترین نهاد یک جامعه محسوب می گردد. به همین علت است که در جوامع مختلف و با توجه به عوامل مختلفی همچون دین و فرهنگ و اعتقادات و تاریخ و برخی عوامل علمی و ژنتیکی، برای ازدواج قواعد خاصی وضع شده است.
بنابراین ازدواج با برخی از افراد ممنوع و غیر قانونی است. برای اینکه بدانیم ازدواج با چه کسانی ممنوع و غیر قانونی است باید به دین و اعتقادات و قانون رجوع کرد.
انواع ازدواج های ممنوع و غیرقانونی
همانگونه که ذکر شد، بنابر عوامل مختلفی همچون دین و فرهنگ و اعتقادات و تاریخ و برخی عوامل علمی و ژنتیکی برخی از ازدواج ها ممنوع و غیر قانونی است.
عمده این ممنوعیت ها در قانون ذکر شده است اما همین ممنوعیت های قانونی نیز ریشه در عوامل نام برده در بالا دارد. در ادامه تمام ازدواج هایی که به موجب قانون ممنوع است را نام برده و بررسی می نماییم.
ممنوعیت خویشاوندی
۱- ازدواج با خویشاوندان نسبی زیر ممنوع است:
- ازدواج با پدر و پدر بزرگ و جد و بالاتر و با مادر و مادر بزرگ هر قدر که بالا برود.
- ازدواج با فرزند و نوه و نتیجه و هر قدر که پایین برود.
- ازدواج با برادر و خواهر و فرزندان آنها تا هر قدر که پایین برود.
- ازدواج با عمه، خاله، دایی و عموی خود و عمه ها و عمو ها و خاله ها و دایی های پدر و مادر و پدر بزرگ و مادر بزرگ و هر قدر که بالا رود.
۲- خویشاوندی رضاعی (شیری) از نظر ممنوعیت ازدواج مانند خویشاوند نسبی است اگر شروط زیر را داشته باشد:
- اینکه نوزاد نامشروع نباشد.
- شیر مستقیماً از پستان مکیده شده باشد.
- نوزاد حداقل یک شبانهروز و یا ۱۵ دفعه متوالی شیر کامل خورده باشد، بدون این که در بین، غذای دیگر یا شیر زن دیگر را بخورد.
- شیر خوردن نوزاد قبل از تمام شدن دو سال باشد.
- مقدار شیری که نوزاد خورده است از یک زن و از یک شوهر باشد. بنابراین اگر نوزاد در شبانهروز مقداری از شیر یک زن و مقداری از شیر زن دیگر بخورد موجب ممنوعیت نمیشود اگرچه شوهر آن دو زن یکی باشد و همچنین اگر یک زن، یک دختر و یک پسر رضاعی داشته باشد که هر یک را از شیر متعلق به شوهر دیگر شیر داده باشد آن پسر و یا آن دختر برادر و خواهر رضاعی نبوده و ازدواج بین آنها از این جهت ممنوع نمیباشد.
۳- ازدواج با اشخاص ذیل هم با توجه خویشاوندی سببی( خویشاوندی که به سبب ازدواج باشد) ممنوع است:
- بین مرد و مادرزن و مادر بزرگ زن زن چه نسبی و چه رضاعی.
- بین مرد و زنی که سابقاً زن پدر و یا زن یکی از پدر بزرگ ها یا زن پسر یا زن یکی از نوه های او بوده است حتی اگر خویشاوندی رضاعی باشد.
- بین مرد با دختر از فرزندان زن حتی اگر رضاعی مشروط بر این که بین زن و شوهر زناشویی واقع شده باشد.
- ازدواج با دو خواهر ممنوع است اگر موقت باشد.
ممنوعیت های مشروط در امر ازدواج
- هیچ کس نمیتواند دختر برادر زن و یا دختر خواهر زن خود را بگیرد مگر با اجازهی زن خود.
- ازدواج دو خواهر به صورت همزمان ممنوع است.
- ازدواج با خواهر زاده یا برادر زاده ی زن بدون اذن زن جایز نیست.
- ازدواج با شخص کافر نیز ممنوع می یاشد مگر اینکه مسلمان شود.
ممنوعیت های ازدواج ابدی
- هر کس زن شوهردار را با علم به ممنوعیت ازدواج برای خود عقد کند عقد باطل است و آن زن مطلقاٌ بر آن شخص حرام ابدی میشود.
- عقد در حال احرام باطل است و با علم به حرمت موجب حرمت ابدی است.
- زنا با زن شوهردار موجب حرمت ابدی است.
- اگر کسی با پسری لواط کند نمیتواند با مادر یا خواهر یا دختر او را ازدواج کند.
- زنی که سه مرتبه متوالی زوجهی یک نفر بوده و مطلقه شده بر آن مرد حرام میشود.
ممنوعیت های دینی و ملیتی و سیاسی برای ازدواج
- ازدواج زن مسلمان با غیرمسلمان جایز نیست.
- ازدواج زن ایرانی با تبعهی خارجی در مواردی هم که مانع قانونی ندارد موکول به اجازهی مخصوص از طرف دولت است.
- دولت میتواند ازدواج بعضی از مستخدمین و مأمورین رسمی و محصلین دولتی را با زنی که تبعه خارجه باشد موکول به اجازهی مخصوص نماید.
نتیجه گیری مبحث ازدواج های ممنوع
همانگونه که مشاهده کردید، ممنوعیت های ازدواج علت های مختلفی داشتند. برخی از این علت ها به نظم جامعه مربوط بود و اینکه اگر این ممنوعیت ها وجود داشت در حقیقت موجب اختلاط نسل ها و از بین رفتن نظم عمومی اجتماع میشد.
بعضی از این ممنوعیت ها علت های دینی دارد که علم از توضیح آن ناتوان است. مثلا در ممنوعیت هایی که با خویشاوند شیری و رضاعی دیده میشود، علت دینی دارد و همچنین ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان نیز همین موضوع است.
برخی دیگر نیز علت علمی دارد تا از تولد افرادی که مشکل ژنتیکی دارند جلوگیری گردد.
سوالات رایج
- آیا میتوان پس از طلاق با خواهر زن ازدواج کرد؟ بله مانعی ندارد.
- آیا میتوان پس از فوت زن با مادر زن ازدواج کرد؟ خیر مادر زن پس از ازدواج محرم ابدی است
- آیا ازدواج با برادر ناتنی صحیح است؟ اگر نه پدر و نه مادر یکی نباشد مانعی ندارد، حتی اگر پدر و مادر نیز با هم ازدواج کرده باشند.
- آیا ازدواج با خواهر زاده ناتنی صحیح است؟ اگر خواهر نه از طرف پدر مشترک باشد و نه از طرف مادر مشکلی ندارد.
یک پاسخ
آیا میشود با عموی ناتنی ازدواج کرد که مادرش فقط میشه مادربزرگه من ولی پدرش غریبه هست؟