براساس قانون، مستاجر ملزم است تا در زمان مقرر در قرارداد، اجاره بها را به مالک بپردازد و چنانچه پس از اتمام مدت اجاره همچنان ملک را در تصرف داشته باشد می بایست اجرت المثل را به همان میزان اجاره در آخر هر ماه، ظرف مدت ١٠ روز به مالک پرداخت نماید. حال چنانچه مستاجر در موعد مقرر، اجاره بها را پرداخت نکند، مالک از طریق ارسال اظهارنامه و یا اخطاریه دفترخانه، به مستاجر مهلت ده روزه ای می دهد تا اجاره بهای عقب افتاده را پرداخت کند و چنانچه مستاجر اجاره بها را پرداخت نکرد، مالک میتواند دعوای تخلیه به دلیل عدم پرداخت اجاره بها را با بهره‌مندی از دانش یک وکیل سرقفلی مجرب طرح نماید.
تخلیه مغازه به علت عدم پرداخت اجاره بها
در صورتی که مستاجر در مهلت مقرر از پرداخت اجاره بها یا اجرت المثل مغازه خودداری نموده و با ابلاغ اخطار دفترخانه تنظیم کننده سند اجاره یا اظهارنامه ظرف ده روز قسط یا اقساط عقب افتاده را نپردازد، مالک می تواند تخلیه مستاجر را حسب مورد از اجرای ثبت یا دادگاه تقاضا نماید.
تخلیه سرقفلی با استفاده از اجاره نامه رسمی
چنانچه اجاره نامه، رسمی باشد مالک می تواند از طریق دفترخانه یا اجرای ثبت، صدور اجرائیه بر تخلیه وصول اجاره بها را تقاضا نماید.
تخلیه سرقفلی به موجب اجاره نامه عادی
چنانچه اجاره نامه عادی باشد یا سند اجاره تنظیم نشده باشد مالک می تواند برای تخلیه مغازه و مطالبه اجاره بها به دادگاه مراجعه نماید.
مهلت مستاجر برای پرداخت اجاره بها
چنانچه مستاجر در موعد مقرر، اجاره بها را پرداخت نکند، مالک از طریق ارسال اظهارنامه و یا اخطاریه دفترخانه، به مستاجر مهلت ده روزه ای می دهد تا اجاره بهای عقب افتاده را پرداخت کند و چنانچه مستاجر اجاره بها را پرداخت نکرد، مالک میتواند دعوای تخلیه به دلیل عدم پرداخت اجاره بها را طرح نماید.
پرداخت اجاره بها پس از صدور اجراییه
هر گاه پس از صدور اجرائیه، مستاجر اجاره بهای عقب افتاده را تودیع کند اجرای ثبت تخلیه را متوقف میکند ولی موجر می تواند به استناد تخلف مستاجر از پرداخت اجاره بها از دادگاه درخواست تخلیه عین مستاجره را بنماید.
پرداخت جریمه توسط مستاجر و اثر آن بر حکم تخلیه
هر گاه مستاجر قبل از صدور حکم دادکاه، علاوه بر اجاره بهای معوقه، بیست درصد آن را به نفع مالک در صندوق دادگستری تودیع نماید حکم به تخلیه صادر نمی گردد و مستاجر به پرداخت خسارات دادرسی محکوم و مبلغ تودیع شده نیز به مالک پرداخت می گردد ولی باید دانست که هر مستاجر فقط یک بار می تواند از این ارفاق استفاده نماید.
همچنین در صورتی که مستاجر، دو مرتبه ظرف یک سال، در اثر اخطار یا ارسال نامه این ماده اقدام به پرداخت اجاره بها کرده باشد و برای بار سوم، اجاره بها را در موعد مقرر به موجر نپردازد و یا در صندوق ثبت تودیع نکند، مالک میتواند با تقدیم دادخواست، مستقیما درخواست تخلیه عین مستاجره را بنماید و حکم دادگاه در این مورد قطعی است.
تخلیه بدون پرداخت حق کسب و پیشه
چنانچه مالک مغازه و املاک تجاری، تخلیه مستاجر را به علت عدم پرداخت اجاره به بخواهد، نیازی به پرداخت حق کسب و پیشه و تجارت نیست.
حق کسب و پیشه و تجارت، مبلغی است که در املاک تجاری مشمول قانون روابط موجر و مستاجر 56 وجود دارد و به سبب رونق بخشیدن به مغازه مالک باید درصورت تخلیه اصولا به مستاجر بپردازد مگر مواردی مانند تخلیه به علت عدم پردخت اجاره بها که در این حالت نیازی به پرداخت این مبلغ به مستاجر نمی باشد.