شرکت سهامی خاص چیست؟ / همه چیز در باب شرکت سهامی خاص

انواع شرکت های تجاری در ماده ۲۰ قانون تجارت هفت قسم هستند. شرکت سهامی،شرکت با مسئولیت محدود، شرکت تضامنی، شرکت نسبی، شرکت مختلط سهامی، شرکت مختلط غیر سهامی و شرکت های تعاونی، شرکت های نام برده شده در ماده ۲۰ قانون تجارت می باشند.

طبق ماده یک لایحه اصلاحی قانون تجارت، شرکت سهامی، شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام (مبلغ اسمی مبلغی است که در اساسنامه درج می‌گردد این مبلغ باید بین همه سهام‌ شرکت یکسان باشد) آنها است. بر اساس این تعریف از شرکت های سهامی دو ویژگی مختص به این شرکت ها این است که در این شرکت ها سرمایه به قطعات مساوی سهم تقسیم می شود یعنی می‌گوییم اگر شرکت یک میلیون تومان سرمایه دارد این یک میلیون تومان را به هزار هزار تومانی تقسیم می کنیم و ممکن است یک نفر دو قطعه سهم داشته باشد و شخص دیگری ۵۰۰ قطعه سهم داشته باشد، همچنین ویژگی دیگر این شرکت ها این است که مسئولیت هر سهامدار در این شرکت محدود به سرمایه، یعنی مبلغ اسمی سهام او می باشد. یعنی هر سهامدار وقتی وارد شرکت می شود سهامی را خریداری می کند مثلاً سهام شرکت ۱۰۰ تومان است و شخصی هزار سهم خریداری می‌کند، در صورتیکه شرکت دینی ۱۰۰ میلیاردی داشته باشد و اموال شرکت کفاف دوی این شرکت را ندهد در این مورد سهامداری که از آن نام بردیم صرفاً به مبلغ اسمی سهام خود یعنی به اندازه ۱۰۰ هزار تومان مسئولیت دارد که این ۱۰۰ هزار تومان را یا قبلا به حساب شرکت واریز کرده است که در این صورت مسئولیتی نخواهد داشت ولی اگر این ۱۰۰ هزار تومان را به حساب شرکت واریز نکرده است و صرفا مبلغی از آن را به حساب شرکت واریز کرده است اینک باید مابه تفاوتی را که نپرداخته به طلبکارانی که به او رجوع می‌کنند بپردازد. برخلاف سایر شرکت های تجاری که به شرکای شرکت، عنوان شریک اطلاق می گردد، در این نوع از شرکت ها به شرکا، سهامدار گفته می شود.

انواع شرکت سهامی

 در ماده ۴ لایحه اصلاحی قانون تجارت, بیان گردیده است که شرکت‌های سهامی دارای دو نوع هستند، شرکت سهامی می‌تواند به صورت شرکت سهامی عام و یا شرکت سهامی خاص تشکیل گردد.

شرکت سهامی عام، شرکت‌هایی هستند که موسسین آنها قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین می کنند و در مقابل شرکتهای سهامی خاص، شرکت‌هایی هستند که تمام سرمایه آنها در موقع تاسیس منحصرا توسط موسسین تامین می گردد.

در این نوشتار قصد داریم شما را با یکی از انواع شرکت های سهامی یعنی شرکت سهامی خاص آشنا نموده و معایب و مزایایی را که تاسیس این شرکت نسبت به تأسیس سایر شرکت‌های تجاری دارم می باشد را بیان نماییم.

تشکیل شرکت سهامی خاص

همانطور که پیش از این گفته شد شرکت سهامی خاص شرکت هایی هستند که تمام سرمایه آنها در موقع تاسیس منحصرا توسط موسسین تامین می گردد.

فرایند تأسیس شرکت سهامی خاص

برای تشکیل شرکت سهامی خاص و ثبت آن مثل شرکت سهامی عام باید اظهارنامه ثبت شرکت به عنوان شناسنامه شرکت به مرجع ثبت شرکت ها تسلیم شود. اساسنامه را هم کلیه موسسین تصویب و امضا می‌کنند. صورتجلسه ای هم تنظیم می شود که طی آن اولین مدیران و بازرسان شرکت انتخاب می‌شوند و قبول زحمت می‌کنند و اولین روزنامه کثیرالانتشار شرکت نیز تعیین می گردد. اظهارنامه ی (یعنی آن درخواستی که از اداره ثبت شرکتها به عمل می آید) ثبت شرکت باید چند ویژگی داشته باشد:

• باید به امضای کلیه سهامداران برسد
• گواهینامه بانک حاکی است تأدیه ى قسمت نقدی سرمایه که حداقل ۳۵ درصد است پیوست به اظهارنامه شود.
• صورت تقویم آورده های غیر نقد به تفکیک در آن قید شود.
• امتیازات و موجبات ایجاد سهام ممتاز که به برخی از سهامداران در نطر گرفته شده است، شرح داده شود و در آن قید گردد.

نکته حائز اهمیت در این قسمت این است که تاسیس شرکت منوط به ثبت آن نیست. این موضوع در تمامی شرکت‌های تجاری صدق می‌کند و مختص به شرکت سهامی خاص نمی باشد.

شخصیت حقوقی شرکت سهامی خاص

شرکت سهامی خاص مانند سایر شرکت های تجاری دارای شخصیت حقوقی مستقل می باشد. یعنی به صورت مستقل برای خود نام، اقامتگاه، تابعیت، سرمایه و … دارد. در این قسمت به بیان مواردی که مربوط به شخصیت حقوقی شرکت های سهامی است خواهیم پرداخت.

• نام شرکت: در شرکت های سهامی خاص عبارت “شرکت سهامی خاص” باید قبل یا بعد از نام شرکت و بدون فاصله نوشته شود و قید این عبارت ضروری می باشد ولی در قانون, برای عدم ذکر آن ضمانت اجرایی تعیین نگردیده و تنها شرکتی که بر اساس قانون عدم قید نام شرکت دارای ضمانت اجرا می باشد شرکتهای با مسئولیت محدود هستند که این امر سبب می گردد این شرکت شرکت تضامنی محسوب گردد.
• اقامتگاه شرکت: اقامتگاه مرکز اصلی یا مرکز اداره شرکت است و از آنجا که تغییرش تغییر در اساسنامه محسوب می شود مرجع تصمیم گیری در مورد آن مجمع عمومی فوق العاده می باشد. ماده ۵۹۲ قانون تجارت بیان نموده است که اقامتگاه هر شخص حقوقی اعم از شرکت سهامی خاص مرکز اداره شخص حقوقی می باشد و در همین خصوص ماده ۱۰۰۲ قانون مدنی اقامتگاه اشخاص حقوقی را مرکز عملیات شخص حقوقی می‌داند و طبق ماده ۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی اقامتگاه اشخاص حقوقی که شرکت سهامی خاص نیز یکی از آن موارد می‌باشد، مرکز اصلی شرکت شرکت است با وجود این سه ماده برخی اظهار وجود تعارض در این مواد را دارند و اعتقاد دارند که در خصوص اقامتگاه اشخاص حقوقی تعارض وجود دارد ولی باید گفت که در این مواد تعارضی نیست و صرفاً برای بیان اقامتگاه اشخاص حقوقی از تعابیر مختلفی استفاده شده است و راه حل جمع آنها به این شکل است که گفته شود سه عبارت “مرکز اداره” “مرکز عملیات” و “مرکز اصلی شرکت” مترادف هستند و اقامتگاه شرکت در حقیقت همان مرکز مهم امور است.

در صورتی که شرکت سهامی از جمله شرکت سهامی خاص قصد داشته باشد که اقامتگاه خود را به نقطه دیگری در داخل کشور تغییر دهد این امر مجاز می باشد ولی اگر شرکت سهامی خاص مانند سایر شرکت های تجاری به خواهد اقامتگاه خود را به خارج از کشور منتقل نماید جواز و یا عدم جواز تغییر اقامتگاه به خارج از کشور منوط به امکان یا عدم امکان تغییر تابعیت شرکت ها است چرا که تغییر اقامتگاه منجر به تغییر تابعیت خواهد شد بنابراین برای بررسی امکان یا عدم امکان تغییر اقامتگاه به خارج باید امکان یا عدم امکان تغییر تابعیت شرکت ها را بررسی نمود به عبارت دیگر امکانات تغییر اقامتگاه به خارج تابع امکان تغییر تابعیت است که در این خصوص باید گفت که تابعیت شرکت های سهامی از جمله شرکت سهامی خاص با جمع مواد ۹۴ لایحه اصلاحی و ۱۱۰ قانون تجارت و همچنین ۹۸۸ قانون مدنی غیر قابل تغییر می‌باشد.

• اهلیت شرکت: اشخاص حقوقی دارای حقوق و تکالیف مستقل از اعضای خود هستند به عبارتی دارای اهلیت هستند البته این اهلیت به صورت مطلق نمیباشد یعنی حقوق و تکالیفی که به طبیعت فقط انسان ممکن است داشته باشد را شرکت نمی تواند دارا باشد، اهلیت شرکت محدود به موضوع مندرج در اساسنامه است و اهلیت شرکت پس از انحلال و قبل از تسویه محدود به انجام اموری است که جهت تسویه ضروری می باشد.
• تابعیت: تابعیت شرکت های تجاری از جمله شرکت سهامی خاص همان محل اقامت گاه شرکت می باشد. فرض کنید اقامتگاه یک شرکت سهامی خاص در ایران است بنابراین آن شرکت ایرانی محسوب می گردد. سوالی که در این قسمت می توان مطرح نمود این است که آیا تابعیت شرکت سهامی خاص را میتوان تغییر داد؟ این سوال همواره مورد اختلاف حقوقدانان است یعنی عده‌ای عقیده دارند که تابعیت شرکت های سهامی از جمله شرکت سهامی خاص را میتوان تغییر داد و در مقابل عده‌ای معتقدند که تغییر تابعیت در این شرکت ها ممکن نیست با جمع مواد ۹۴ لایحه اصلاحی و ۱۱۰ قانون تجارت و ۹۸۸ قانون مدنی می‌توان گفت که توافق تمام شرکا فقط یکی از شرایط درخواست تغییر تابعیت از دولت است و نه تنها شرط آن و نهایتاً باید پذیرفت که تابعیت شرکت های سهامی را نمی توان تغییر داد و شرکت سهامی خاص نیز که یکی از انواع شرکت های سهامی می باشند مشمول همین حکم بوده و تابعیت آن غیر قابل تغییر است.
• تعداد شرکا: برای تشکیل شرکت سهامی بایستی حداقل تعداد شرکت‌های مورد نظر که در قانون ذکر گردیده است وجود داشته باشد. بر اساس ماده۳ لایحه اصلاحی قانون تجارت حداقل تعداد شرکا در این شرکت باید سه نفر باشد و در صورتی که این میزان تامین نگردد امکان تأسیس این شرکت وجود نخواهد داشت.
• میزان مسئولیت: همانطور که پیش از این نیز گفته شد مسئولیت هر یک از شرکا در این نوع شرکت محدود به مبلغ اسمی سهام آنها میباشد.
• سرمایه شرکت: قاعده این است که شرکت دارای مستقلی از دارایی اعضا دارد که این امر نتایجی را به دنبال دارد از جمله اینکه طلبکاران شخصی شریک حق مراجعه به شرکت را ندارند، طلبکار شرکت باید ابتدا به دارایی شرکت رجوع کند و در نهایت اگر ممکن نبود به خود شرکا رجوع کند، پس از انحلال شرکت دارایی ابتدا بین طلبکاران و سپس بین شرکا تقسیم می‌شود، بین طلب طلبکار شریک با طلب شرکت از طلبکار شریک تهاتر صورت نمی‌گیرد.

در ماده ۵ لایحه اصلاحی قانون تجارت ذکر گردیده است که برای تاسیس شرکت سهامی خاص نیازمند حداقل یک میلیون ریال سرمایه هستیم. تمامی سرمایه در شرکت سهامی خاص باید توسط موسس این تعهد شود و حداقل ۳۵ درصد از کل سرمایه پرداخت گردد و باقی مانده ی میزان تعهد شده را می‌توانند در طول شرکت پرداخت نمایند. آورده که شرکا در شرکت سهامی خاص می آورند می تواند به صورت نقد و یا به صورت غیر نقد باشد. آورده غیر نقد مانند مواردی مثل زمین خودرو و غیره این آورده باید قابل تقویم و تسلیم باشد و مالی باشد بنابراین مواردی مانند تخصص و هنر نمی‌تواند به عنوان آورده پذیرفته شود چرا که نه قابل تسلیم است و نه قابل تقویم. باید توجه نمود که آورده غیر نقد در همه شرکت ها تجاری باید در همان ابتدای کار تقویم و تسلیم شود بنابراین در آورده های غیر نقد تعهد به پرداخت نداریم. نکته دیگر در خصوص تقویم آورده غیر نقد این است که در شرکتهای سهامی اعم از شرکت سهام شرکت سهامی خاص تقویم آورده های غیر نقد توسط کارشناس رسمی دادگستری صورت می‌گیرد.

در صورتی که سرمایه شرکت سهامی بعد از تاسیس به هر علتی کمتر از حداقل میزان قانونی شود بایستی ظرف مدت یک سال نسبت به افزایش سرمایه تا حداقل میزان ای را که قانون تعیین نموده است اقدام نمود یا اینکه آن شرکت را به یک شرکت دیگر از انواع شرکتهای مذکور در ماده ۲۰ قانون تجارت تبدیل نمود. در صورتی که سرمایه شرکت از حداقل میزانی را که قانون تعیین نموده است کمتر شود ولی ظرف مدت یک سال آن شرکت افزایش سرمایه نداده و همچنین به نوع دیگری از شرکت‌های ماده ۲۰ قانون تجارت تغییر نیز نیابد در این صورت هر ذینفع می تواند از دادگاه صلاحیت‌دار انحلال آن را خواستار شود.

• موضوع فعالیت: مهمترین ویژگی در شرکتهای سهامی شرکت سهامی عام شرکت سهامی خاص این است که این شرکت‌ها بر خلاف سایر شرکت‌های تجاری حتی اگر موضوع فعالیتشان غیر تجاری باشد، همچنان شرکت تجاری تلقی می‌شوند و اصطلاحاً به این شرکت‌ها شرکت‌های شکلا تجاری گفته می‌شود این در حالی است که سایر شرکت‌های تجاری فقط باید به فعالیت های تجاری بپردازند.
• شعبه شرکت: شرکت سهامی خاص ممکن است شعبه یا شعباتی داشته باشد شعبه شرکت اگر در هنگام تاسیس شرکت ایجاد شده باشد، در اساسنامه قید می‌گردد، و اگر بعد از تاسیس شرکت ایجاد گردد تغییر در اساسنامه محسوب شده و باید به تصویب مجمع عمومی فوق‌العاده شرکت برسد و به مرجع ثبت شرکت‌ ها اعلام گردد تا پس از ثبت برای اطلاع عموم، آگهی گردد شعبه شرکت شخصیت مستقلی در حقوق تجارت ندارد هر چند در آیین دادرسی مدنی به موجب مواد ۲۱ و ۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی میتوان علیه آن طرح دعوا کرد ولی شرکت وابسته برخلاف شعبه شرکت شخصیت مستقلی داشته و شرکتی است که زیرمجموعه شرکت مادر است یعنی بیش از نصف سرمایه متعلق به شرکت مادر می باشد.

ثبت شرکت سهامی خاص

به موجب ماده ۱۷ لایحه اصلاح قانون تجارت اگرچه قبل از ثبت شرکت نیز شرکت سهامی به وجود می‌آید ولی قانونگذار برای عدم ثبت آثاری را پیش بینی نموده است. بر این اساس شرکت سهامی خاص از زمانی که مدیران و بازرسان این شرکت به صورت کتبی سمت خود را قبول می نمایند و پس از اینکه اساسنامه شرکت به امضای کلیه سهامداران رسید و موارد ماده ۲۰ لایحه اصلاح قانون تجارت رعایت گردید شرکت سهامی خاص تاسیس شده محسوب می‌گردد و تاسیس آن نیازمند ثبت نمی باشد یعنی قبل از ثبت شرکت نیز این شرکت با رعایت شرایط گفته شده تاسیس شده محسوب می شود ولی این شرکت باید ظرف مهلت شش ماه از زمان تشکیل شرکت به ثبت برسد.

نقل و انتقال سهام شرکت سهامی خاص

پیش از این گفتیم که شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه اش به قطعات مساوی به نام سهم تقسیم می شود. اوراق سهام نماینده تعداد سهامی است که سهامدار در شرکت دارد. تا زمانی که شرکت اوراق سهام را آماده نکرده است به سهامداران و ورقه گواهینامه موقت سهم داده می‌شود. چه گواهینامه و چه ورقه سهام وقتی قابل تحویل به شرکت هستند که شرکت ثبت شده باشد و قبل از ثبت شرکت نمی توان این موارد را به سهامداران داد.

سهام شرکت یا با نام است یا بی نام. سهم بی نام شرکت، سند در وجه حامل است و به قبض و اقباض منتقل می گردد یعنی سندی است که نام دارنده در آن قید نمی شود و به محض اینکه آن سند به دست شخص دیگری داده می شود، آن سند به آن شخص منتقل می‌گردد. سهم بی نام، ملک دارنده آن شناخته می شود مگر اینکه خلافش ثابت شود که این امر بسیار دشوار است. سهم با نام وقتی منتقل می‌شود که مراتب انتقال آن در دفتر ثبت سهام شرکت به ثبت رسیده باشد. برای ثبت انتقال صرف امضای انتقال دهنده کافی است مگر اینکه باقیمانده مبلغ اسمی پرداخت نشده باشد که در این صورت نشانی و نام انتقال گیرنده و امضای او نیز اخذ می‌شود.

بیشتر مطالعه کنید: مراحل ثبت برند و علامت تجاری شرکت

اگر انتقال سهام با نام در دفتر ثبت سهام قید نشود از نظر شرکت و اشخاص ثالث انتقالی رخ نداده است. بر این اساس شرکت همچنان انتقال دهنده را در مجامع عمومی صاحبان سهام راه می دهد و سود قابل تقسیم سالیانه را به انتقال دهنده می پردازد حال اگر انتقال گیرنده بخواهد در مجامع شرکت کند و سود را دریافت دارد باید الزام انتقال دهنده به ثبت مراحل انتقال در دفتر ثبت سهام شرکت را بخواهد.

مثلاً زوجه یکی از سهامداران که قبل از سهام خود را با صلح نامه عادی به غیر واگذار نموده است مهریه اش را مطالبه می کند و سهام شوهر را توقیف می‌نماید شخص ثالث با این ادعا که قبلاً سهام را خریده به این توقیف اعتراض ثالث اجرایی می‌نماید(مواد۱۴۶ و ۱۴۷) یعنی اعتراضی که شخص ثالث نسبت به اجرای حکم را دارد. قانون چون این انتقال در دفتر ثبت سهام شرکت در نگردیده است اعتراض رد می شود و مهریه وصول می گردد در شرکت سهامی خاص ممکن است در اساسنامه برای نقل و انتقال سهام تشریفات اضافه قائل شوند مثل اینکه انتقال سهام را به موافقت هیئت مدیره شرکت و یا مجامع عمومی صاحبان سهام منوط کنند این شروط قانون نافذ اند اما در شرکت های سهامی عام فاقد وجاهت قانونی هستند و نمی‌توان نقل و انتقال سرمایه را در این شرکت‌ها یعنی شرکت‌های سهامی عام محدود نمود. بنابراین اصل بر آزادی انتقال سهام است و توافق جهت عدم انتقال سهام در شرکت های سهامی ممکن است.

چه در سهام با نام و چه در سهام بی نام برای انتقال نیازی به تنظیم سند رسمی وجود ندارد.

جواز تبدیل شرکت سهامی خاص به سایر شرکتها

با عنایت به تصریح قانونی در خصوص تبدیل بعضی شرکت ها مانند تبدیل شرکت تضامنی به سهامی بر اساس ماده ۱۳۵ قانون تجارت، تبدیل شرکت سهامی خاص به شرکت سهامی عام مطابق با ماده ۲۷۸، تبدیل شرکت نسبی به سهامی ماده ۱۸۹ قانون تجارت، می‌توان گفت که قاعدتاً اگر کلیه شرکا تصمیم بگیرند که شرکتی را تبدیل کنند بدون آنکه شخصیت حقوقی جدیدی ایجاد شود، چون مخالف قانون نیست پس ممکن است و دارای اثر قانونی است البته برای تبدیل باید شرایطی رعایت گردد که آن شرایط از این قرار است:

• پس از تبدیل مقررات شرکت جدید رعایت شود.
• تبدیل به حقوق ثالث لطمه وارد نکند.

تبدیل شدن شرکت فوایدی را از جمله اینکه دیگر نیازی به پرداخت حق ثبت برای تاسیس شرکت جدید نمی باشد دارد.

موضوع ادغام شرکتهای تجاری نیز در نظام حقوقی کشورمان به موجب قوانین برنامه پنج سال توسعه اقتصادی اجتماعی پیش بینی و تجویز شده است.

ارکان شرکت سهامی خاص

شرکت سهامی خاص دارای سه رکن است. رکن تصمیم‌گیرنده، رکن اداره کننده و رکن نظارت کننده. مجمع عمومی صاحبان سهام و شرکت‌های سهامی عام و خاص از اجتماع تمامی سهامدارانی که حق حضور و رای دارند تشکیل می شود. شرکت سهامی خاص از جمله شرکت هایی است که توسط نهاد مجامع تصمیم گیری می نماید. رکن تصمیم گیرنده در شرکت های سهامی خاص شامل مجمع عمومی موسس (کلیه سهامداران)، مجمع عمومی فوق العاده و مجمع عمومی عادی میباشد.

رکن تصمیم گیرنده:

• مجمع عمومی موسس عمر موقتی دارد و حداکثر تا سه نوبت قابل دعوت است. بر خلاف شرکت سهامی عام باید توجه نمود که در شرکت سهامی خاص ما مجمع ای به نام مجمع عمومی موسس را نداریم و وظایف این مجمع را کلیه سهامداران انجام می دهند صلاحیت هایی مانند اینکه احراز کند کل سهام شرکت تعهد شده و مبالغ لازم پرداخت شده است، طرح اساسنامه را اصلاح کند و اولین مدیران و بازرسان را انتخاب نماید.
• مجمع عمومی عادی علی الاصول سال یکبار در زمانی که در اساسنامه مقرر شده است تشکیل می گردد و زمانی که شرکت باقی است تشکیل مجمع عمومی عادی سالیانه نیز الزامی است. صلاحیت این مجمع است و هرچه در صلاحیت دیگر مجامع نباشد در صلاحیت این مجمع قرار دارد. ممکن است برحسب ضرورت مجمع عمومی عادی در زمانی غیر از موعد مقرر سالانه تشکیل شود مثل این که موعد سالانه تیر ماه باشد و مدیران شرکت یک ماه پس از انتخاب همگی فوت کنند بدیهی است که شرکت نمی تواند ۱۱ ماه بدون مدیر بماند پس لازم است مجمع عمومی عادی به طور فوق‌العاده دعوت شود تا جانشینان مدیران فوت شده تعیین گردند. همانطور که گفته شد مجمع عمومی عادی باید حداقل سالی یک بار در موقعی که اساسنامه تعیین کرده است تشکیل شود در نوبت اول مانند مجمع عمومی فوق العاده باید دارندگان بیش از نصف سهام شرکت حاضر شوند تا جلسه رسمیت می‌یابد و در صورتی که این حد نصاب حاصل نشد در نوبت دوم مجمع عمومی عادی طبق ماده ۸۷ لایحه حضور هر وعده از سهامداران برای تشکیل مجمع کافی است. نحوه اتخاذ تصمیم در مجمع عمومی عادی باید اکثریت مطلق با آن تصمیم موافقت نمایند مگر اینکه تصمیم مورد نظر در خصوص انتخاب مدیران و بازرسان باشد که در این صورت نیازمند اکثریت نسبی هستیم و همچنین در صورتی که تصمیم در خصوص انتخاب رئیس هیئت مدیره به عنوان مدیرعامل است بایستی اکثریت آرای حاضر در مجمع عمومی موافق باشند.
• مجمع عمومی فوق العاده برای امور مهم تشکیل می شود مثل تغییر در اساسنامه شرکت و یا تصویب انحلال شرکت پیش از موعد. مجمع عمومی فوق العاده برای تشکیل نیازمند حدنصاب است که در دعوت اول حضور دارندگان بیش از نصف سهامی که حق رای دارند لازم است و اگر این حد نصاب حاصل نشد برای بار دوم حضور دارندگان بیش از یک سوم به سهامی که حق رای دارند باید حاضر شوند .اما به حد نصاب نرسیدن آن موجب انحلال شرکت نیست مگر اینکه مطابق با ماده ۱۴۱ لایحه اصلاح قانون تجارت که هزینه می‌تواند انحلال آن را از دادگاه صلاحیتدار بخواهد. در مجمع عمومی فوق العاده تصمیمات با اکثریت دو سوم آرای حاضر این اتخاذ می گردد.

به موجب ماده ۱۰۱ لایحه هر مجمع عمومی وقتی تشکیل می‌شود که هیئت رئیسه ای داشته باشد هیئت رئیسه چهار عضو دارد. یک رئیس و دو ناظر و یک منشی. منشی می تواند سهامدار شرکت نباشد اما رئیس و ناظران مجمع باید سهامدار هم باشند و طبق ماده ۱۰۵ لایحه کل اعضای هیئت رئیسه مجمع باید ذیل صورتجلسه مجمع را امضا کند پس تا حداقل سه سهامدار که باید یکی رئیس و دوتا ناظر مجمع باشد در جلسه مجمع حاضر نشوند مجمع قابل تشکیل نیست.

رکن اداره کننده:

هر شرکت توسط هیئت مدیره و مدیر عامل اداره می گردد تعداد اعضای لازم جهت هیئت مدیره در شرکت سهامی خاص حداقل سه نفر است که این سه نفر از ابتدا توسط کلیه سهامداران و به اتفاق آرا مشخص می گردند و انتخاب های بعدی این ها توسط مجمع عمومی عادی صورت می گیرد. مدت مدیریت اعضای هیئت مدیره نباید متجاوز از دو سال باشد. لازم به ذکر است که هر یک از مدیران شرکت باید دارای سهام باشند و این سهام برای تضمین خسارات فردی یا خسارات مشترک ناشی از تقصیر مدیران است که با نام و غیرقابل انتقال بوده و به عنوان وثیقه در صندوق شرکت باقی می ماند به همین دلیل است که نام این سهام، سهام وثیقه میباشد.

هیئت مدیره وظیفه دارند که مجامع را دعوت نمایند و این وظیفه بر عهده رئیس هیئت مدیره است هرگاه رئیس هیئت مدیره موقتاً نتواند وظیفه خود را انجام دهد این وظیفه را نایب رئیس هیئت مدیره انجام داده و دعوت می کند و در هر حال عده ای از مدیران که اقلاً یک سوم اعضای هیئت مدیره را تشکیل می دهند می توانند در صورتی که از تاریخ تشکیل آخرین جلسه حداقل یک ماه گذشته باشد هیئت مدیره را دعوت نمایند. نصاب تشکیل هیئت مدیره حضور بیش از نصف اعضای هیئت مدیره است و اتخاذ تصمیم با اکثریت آراء حاضر ای می باشد.

یکی دیگر از اجزای رکن اداره کننده مدیرعامل می باشد مدیر عامل توسط هیئت مدیره انتخاب می شود و حداقل یک نفر است و حتماً شخص حقیقی می باشد که می تواند عضو هیئت مدیره باشد و یا نباشد همچنین او می تواند از سهامداران نباشد لازم به ذکر است که مدیرعامل محدوده اختیارات خود را از هیئت مدیره کسب می‌کند.

رکن نظارت کننده:

بر اساس قانون وجود بازرس در شرکت های سهامی از جمله شرکت سهامی خاص ضروری است و حداقل باید یک بازرس وجود داشته باشد این بازرس می‌تواند غیر از سهامداران شرکت و شرکا باشد همچنین در شرکت های سهامی خاص باید شخصی به عنوان بازرس علی البدل نیز تعیین گردد. انتخاب اولیه بازرس در شرکت سهامی خاص توسط کلیه سهامداران صورت می‌گیرد و انتخابهای بعدی آن توسط مجمع عمومی عادی است. مدت ماموریت بازرس در شرکت های سهامی خاص یک سال است و البته می‌توان مجدد او را به سمت بازرسی انتخاب کرد. در صورتی که شرکت سهامی خاص فاقد بازرس باشد تصویب صورت دارایی و ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت بدون دریافت گزارش از بازرس قانونی اثر قانونی نداشته و فاقد اعتبار است و این موضوعی است که در ماده ۱۵۲ لایحه اصلاح به آن تصریح شده است. در شرکت های سهامی خاص مجمع عمومی عادی هر وقت که بخواهد می تواند بازرس را از کند به شرط آنکه جانشین وی را تعیین نماید.

معایب و مزایای شرکت سهامی خاص

با توجه به آنچه گفته شد اینک به بررسی مزایا و معایب شرکت سهامی خاص توجه نمایید:

مزایای شرکت سهامی خاص:

• همانطور که در قسمت‌های بالا بیان گردید در این شرکت محدودیت خاصی برای فعالیت وجود ندارد و این شرکت می‌تواند هر فعالیتی را که بخواهد انجام دهد حتی اگر آن فعالیت از دسته اعمال تجاری نباشد که در این صورت نیز شرکت، شرکت تجاری محسوب می شود. همچنین یکی از مزایای شرکت سهامی خاص این است که با جمع آوری سرمایه های کوچک که هر فرد به صورت خاص دارا می باشد میتوان انجام فعالیت های تجاری از طریق تاسیس شرکت سهامی خاص، پرداخت.
• در این شرکت نقل و انتقال سهام به سادگی امکان پذیر است چراکه سرمایه سهامداران در شرکت‌های سهامی ازجمله شرکت سهامی خاص به قطعات کوچکی به نام سهام تقسیم می شود و اغلب این سهام، سهام بی نام هستند که برای نقل و انتقال این سهام نیازمند ثبت در دفتر ثبت شرکت نیستیم صرفاً می‌توان با قبض و اقباض این سهام را به شخص دیگری منتقل نمود بنابراین نقل و انتقال آن دارای سهولت ویژه می باشد.
• از جمله مواردی که می‌توان به عنوان مزیت برای شرکت سهامی خاص بیان نمود وجود هیئت مدیره در این نوع شرکت است چرا که برای اتخاذ تصمیمات برای اداره شرکت نیازمند توافق کلیه شرکت ها نیستیم.
• مسئولیتی که سهامداران در این شرکت دارند به صورت محدود است و آنها مسئولیتی محدود به مبلغ اسمی سهام خود را دارند و مسئولیت زائد بر آن بر سهامداران این شرکت بار نمی شود.

معایب شرکت سهامی خاص:

• شرکت سهامی خاص برخلاف سایر شرکت های تجاری از جمله شرکت تضامنی و شرکت نسبی در قانون دارای مقررات بیشتری می باشد و همین تعدد مقررات سبب پیچیدگی بیشتر این نوع شرکت شده است.
• در شرکتهای سهامی خاص مالیات بر درآمد وجود دارد و دلیل آن هم اعمال کنترل های قانونی بر اساس قواعد و قوانین مالیاتهای مستقیم است.