به علت تعدد قوانین و تعدد مراجع رسیدگی کننده ای که وجود دارند طبیعی است که تمام شکایات و دادرسی ها در دادگاه عمومی که ما بیشتر با آن آشنا هستیم انجام نمی شود.
بله برخی دعاوی در صلاحیت مراجع رسیدگی کننده اداری هستند و برخی دیگر در مراجع خاصی که قانون پیش بینی کرده است انجام خواهد شد.
مثلا اموری را قانون پیش بینی کرده است که در صلاحیت شهرداری است که امور مربوط به خود شهرداری می باشد.
اموری هم در صلاحیت دیوان عدالت اداری است.
دیوان عدالت اداری به شکایات مردم از دولت و سازمان های دولتی رسیدگی می کند همانطور که دادگاه عمومی به شکایات مردم بین خود رسیدگی خواهد کرد.
در اینجا قصد داریم بررسی کنیم که اگر شخص از دانشگاه خود در امری شکایتی داشته باشد مرجعی که باید به این شکایت رسیدگی کند در مواردی دیوان عدالت اداری است که درباره آن به تفصیل سخن خواهیم گفت.
شکایت از دانشگاه
دانشگاه ها مخصوصا دانشگاه هایی که از نامشان پیداست که دولتی هستند اگر شخص از این دانشگاه شکایتی داشته باشد باید شکایت خود را در دیوان عدالت اداری طرح کند.
دیوان عدالت اداری به مواردی خاص رسیدگی می کند که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.
-
درباره دیوان عدالت اداری
همان گونه که مختصرا اشاره کردیم در بالا، دیوان عدالت اداری به شکایات مرد علیه دولت رسیدگی می کند.
به عبارتی اگر مردم از دولت و یا مامورین دولت یا آیین نامه های دولتی که خلاف قانون یا شرع یا خارج از اختیارات مقام تصویب کننده است باید شکایت خود را به دیوان عدالت اداری تسلیم کنند.
دیوان عدالت اداری در تهران مستقر است.
اما در هر یک از مراکز استان ها دفاتر دیوان وجود دارند که دسترسی مردم راحت تر بشود.
در دفاتر دیوان عدالت اداری مردم راهنمایی و ارشاد می شوند و دادخواست ها و شکایت های به منظور ارسال به مرجع اصلی ثبت و پذیرش می شوند.
بیشتر بخوانید: بهترین وکیل دیوان عدالت اداری در تهران و هزینه آن
-
صلاحیت دیوان عدالت اداری
در بند الف ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری آمده است که این مرجع، مرجع رسیدگی به شکایات و تظلمات و اعتراضات شخص حقیقی یا حقوقی از:
الف – تصمیمات و اقدامات واحدهای دولتی اعم از وزارتخانهها و سازمانها و مؤسسات و شرکتهای دولتی و شهرداریها و سازمان تأمین اجتماعی و تشکیلات و نهادهای انقلابی و مؤسسات وابسته به آنها.
ب – تصمیمات و اقدامات مأموران واحدهای مذکور در بند «الف» در امور راجع به وظایف آنها.
شکایت از دانشگاه دولتی
همانطور که در بند الف ماده ۱۰ گفته شده است شکایت از واحد های دولتی و نهاد های انقلابی در صلاحیت دیوان است، لذا با وجود این امر که دانشگاه های دولتی واحد دولتی محسوب می شوند اگر شخص از دانشگاه دولتی شکایت دارد باید به دیوان عدالت اداری مراجعه کند.
برای مثال ممکن است که شما دانشجو باشید و آیین نامه ای را که دانشگاه درباره نحوه پوشش، تغذیه، کلاس ها، انتخاب واحد و… تصویب کرده را خلاف شرع یا قانون بدانید در اینجا برای بی اثر کردن این آیین نامه می توانید به دیوان عدالت اداری شکایت کنید.
باید دقت شود که اگر فرد کارمند دانشگاه یا دانشجو از یکی از مدیران دانشگاه شکایت شخصی دارد باید به دادگاه مراجعه کند زیرا این خصومت شخصی محسوب می شود.
با توجه بند ب ماده ۱۰ ق.د.ا.ع اگر آن شخص در مقام وظیفه کاری را انجام دهد دیگر خصومت شخصی نیست و می توان به دیوان عدالت اداری مراجعه کرد.
نکته ای دیگر این که اگر فرد با دانشگاه قراردادی دارد مثل مقاطعه کاری و حقوق خود را مطالبه می کند این شکایت در صلاحیت دادگاه عمومی است نه دیوان عدالت اداری، در کل هر جا بحث قرارداد در میان باشد دادگاه صالح است نه دیوان عدالت اداری.
شکایت از دانشگاه آزاد
شکایت از دانشگاه آزاد به این دلیل که طبق ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری واحد و نهاد دولتی به حساب نمی آید در صلاحیت دیوان عدالت اداری نیست.
در سال ۱۳۹۲ نیز در پی شکایتی از به طرفیت دانشگاه آزاد انجام شد دیوان عدالت اداری به همین دلیل رای به رد شکایت داد:
دانشگاه آزاد اسلامی واحد دولتی به شمار نرفته و دعاوی علیه این دانشگاه قابل رسیدگی در دیوان عدالت اداری نیست.
شماره دادنامه: ۹۲۰۹۹۷۰۹۰۳۱۰۰۲۹۴ مورخ ۱۳۹۲/۲/۷
شکایت کارکنان دانشگاه آزاد از دانشگاه
در اینجا هم به دلیل این که کارکنان دانشگاه آزاد مشمول قانون کار نیستند اگر یکی از کارکنان از دانشگاه شکایتی داشته باشد در صلاحیت دیوان عدالت اداری نیست.
رای شماره ۱۵۵ هیات عمومی دیوان عدالت اداری
در این باره صادر شده است که خواندن آن جالب به نظر می رسد:
رأی هیأت عمومی
اولاً: تعارض در آراء محرز است.
ثانیاً: با توجه به این که مطابق مصوبه سیصد و پنجاه و هفتمین جلسه مورخ ۱۳۷۴,۵,۳۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی، موضوع الحاق یک بند به بند ح ماده ۱۲ اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی، اعضای هیأت علمی و کارکنان اداری دانشگاه مذکور مشمول قانون کار شناخته نشده اند و از طرفی به موجب بند ح ماده ۱۲ اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی ابلاغی شماره ۸۹,۶۲۶, دش- ۱۳۸۹,۷,۲۸ شورای عالی انقلاب فرهنگی، تصویب مقررات مربوط به اعضای هیأت علمی و کارکنان اداری دانشگاه و تعرفه حقوق و دستمزد و مزایا به عهده هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی محول شده است و به موجب بند ۶ سومین صورت جلسه کمیسیون دایمی هیأت امنای دانشگاه مصوب آذر ماه ۱۳۹۲، اعضای هیأت علمی و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی صرفاً تابع آیین نامه های خاص اداری استخدامی مصوب هیأت امناء اعلام شده است و در ماده ۱۸۸ قانون کار، اشخاص مشمول مقررات خاص استخدامی مشمول قانون کار شناخته نشده اند، بنابراین رأی شماره ۱۹۸۰- ۱۳۸۹,۵,۲۴ شعبه ۲۰ دیوان عدالت اداری که بر رد شکایت شاکی صادر شده است و قانون کار را بر روابط کارکنان دانشگاه آزاد با دانشگاه حاکم ندانسته است و مآلاً آراء هیأتهای موضوع ماده ۱۵۷ قانون کار مبنی بر عدم صلاحیت آنها در رسیدگی به اختلافات کارکنان دانشگاه آزاد با دانشگاه را تأیید کرده است صحیح و موافق مقررات تشخیص می شود. این رأی به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری – محمدجعفر منتظری
شکایت از دانشگاه پیام نور
دانشگاه پیام نور دانشگاه دولتی محسوب می شود و اگر از این دانشگاه شکایتی وجود داشته باشد باید به دیوان عدالت اداری مراجعه شود.
در اینجا برای آشنایی کاربردی تر یکی از این شکایات را توضیح خواهیم داد.
طبق شکایت یکی از دانشجویان که از دانشگاه پیام نور به عمل آمده بود برای ابطال بند ۱ دستور العمل تطبیق واحد دوره های کاردانی و کارشناسی دانشگاه پیام نور، طبق این بند پذیرفته شده جدید دانشگاه پیام نور تا حداکثر دومین نیم سال تحصیلی بعد از پذیرش موظف به ارائه ریز نمرات خود برای تطبیق واحد است و بعد از آن امکان تطبیق واحد وجود ندارد.
بر همین اساس در پی شکایت از این بند در دیوان عدالت اداری در دادنامه ۱۳۱۶ این بند ابطال شد.
نتیجه گیری
دانشگاه و شکایت از دانشگاه دارای مرجع خاصی است که در برخی موارد این مرجع دیوان عدالت اداری است، اگر شما از دانشگاه دولتی شکایت دارید باید در دیوان عدالت اداری طرح شکایت کنید و همچنین است دانشگاه پیام نور.
اما اگر دانشگاه آزاد و علمی کاربردی باشد دیگر دیوان عدالت اداری صالح نمی باشد و باید گفت اصل بر صلاحیت دادگاه های عمومی است.
به این دلیل که دیوان عدالت رسیدگی کننده به شکایات مردم علیه نهاد های دولتی هستند و دانشگاه آزاد و علمی کاربردی دولتی نیستند.
نکته ای دیگر که قابل ذکر می باشد این است که دیوان عدالت به شکایات نهاد های دولتی علیه اشخاص رسیدگی نخواهد کرد.
در امور و دعوایی که قرارداد در میان است دادگاه صالح خواهد بود نه دیوان عدالت اداری.
سوالات متداول
شکایت از دانشگاه علمی کاربردی در صلاحیت دیوان عدالت اداری است؟
مرجع شکایت از دانشگاه علمی کاربردی مثل دانشگاه آزاد، دیوان عدالت اداری نمی باشد.
شکایت واحد های دولتی از دیگران در کجا رسیدگی می شود؟
باید دقت کرد دیوان عدالت به شکایات مردم علیه واحدهای دولتی رسیدگی می کند و اگر خود این واحد های دولتی شکایتی داشته باشند از هر کسی باید در دادگاه رسیدگی شود.
شکایت از دانشگاه های دولتی و پیام نور در کجا باید طرح شود؟
این شکایات با توجه به دولتی بودن هر دو باید در دیوان عدالت اداری طرح شود.
آیا شکایت از دانشگاه آزاد در صلاحیت دیوان عدالت اداری است؟
خیر زیرا دانشگاه آزاد دولتی محسوب نمی شود.
شکایت دانشگاه آزاد از نهاد های دولتی مثل شهرداری در صلاحیت کجاست؟
درست است که در دیوان عدالت اداری نمی توان از دانشگاه آزاد شکایت کرد اما خود دانشگاه آزاد چون غیر دولتی است اگر شکایتی داشته باشد از نهاد دولتی و یا عمومی غیر دولتی مثل شهرداری باید در دیوان عدالت اداری طرح شکایت کند.
3 پاسخ
با سلام
بنده از طرف دانشگاه با شکایت استاد راهنما محکوم به جریمه مالی و یک ترم تعلیق شدم.
حکم در تاریخ ۲۶ آبان صادر شده است.
بنده به حکم اعتراض زدم.
نتیجه تجدیدنظر مورخ ۱۳ دیماه صادر شده است.
چقدر برای شکایت از دانشگاه نسبت به این حکم، به دیوان عدالت اداری فرصت دارم؟
با تشکر
درود_ موسسه های آموزش عالی غیرانتفاعی غیر دولتی اگر مقررات آموزش عالی را رعایت نکنن ، دانشجو به کجا شکایت کند ؟
اعضای شورای انضباطی بدوی و تجدید نظر موسسه های آموزشی غیر انتفاعی غیر دولتی بجز یک نفرشون مابقیه شون مخدوم همان موسسه هستند ، آیا اصل رد دادرس در قانون بر این اعضا بار نمی شود ؟ مخدوم که ی می تواند اصل بی طرفی را در قضاوت رعایت کند