طرح هادی عبارت است از طرحی که در آن برای گسترش آینده و آتی شهر و نحوه استفاده از زمین های شهری، برای عملکرد های مختلف به منظور حل مشکلات حاد و فوری شهر و ارائه راه حل های کوتاه مدت و مناسب تهیه می شود آن هم برای شهرهایی که دارای طرح جامع نمی باشند.
طرح هادی به جای طرح جامع و جایگزین آن می باشد در شهر هایی که کمتر از ۵۰ هزار نفر جمعیت دارد.
طرح هادی چیست؟
این طرح به دلیل نقش و عملکرد وسیعی که در توسعه فیزیکی و کالبدی و ساماندهی شهر ها دارد یک الگوی رایج در طرح های توسعه شهری به شمار می رود و جایگاه ویژه ای دارد.
طرح مزبور با مباشرت و نظارت وزارت کشور تدوین می شود و همچنین اجرا می شود.
اگر بخواهیم به زبانی ساده تر بگوییم باید گفت که طرح هادی مبنای برنامه ریزی ها و اقدامات عمرانی شهرهایی است که جمعیتی کمتر از ۵۰ هزار نفر دارند.
همچنان که گفتیم طرح هادی شهری برای تنظیم توسعه آینده یک شهر در دوره ۱۰ ساله است و در آن برای مثال منطقه بندی شهر و تجزیه و تفکیک مناطق مسکونی و صنعتی و تجاری و… مشخص می شود.
همچنین کیفیت مسیل ها و نحوه دفع آب های سطحی و محل قرار گرفتن تاسیسات آب و فاضلاب در آن تعیین می شود.
قانونی که در آن به طرح هادی اشاره شده است قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی و تعیین وظایف آن می باشد.
در ماده یک و بند ۴ آن با این عبارت:
“طرح هادی عبارت از طرحی است که در آن جهت گسترش آتی شهر و نحوه استفاده از زمین های شهری برای عملکردهای مختلف به منظور حل مشکلات حاد و فوری شهر و ارائه راه حل های کوتاه مدت و مناسب برای شهرهایی که دارای طرح جامع نمی باشند تهیه میشود.”
طرح هادی در حقیقت تعیین کننده اصول کلی توسعه شهر هاست.
یا به عبارتی از طرح هادی می توان به عنوان برنامه راهنمای توسعه شهر نیز نام برد.
محتوای طرح هادی شهری
در محتوای طرح های هادی شهر اطلاعاتی وجود دارند که این اطلاعات برخی به صورت نقشه و برخی دیگر به صورت گزارش، تدوین می شود و می توان گفت محتوایی که این طرح ها دارند به ۲ قسمت تقسیم می شود.
اولین بخش به شناخت و بررسی حوزه مستقیم نفوذ خود شهرها می پردازد که این اطلاعات پس از تجزیه و تحلیل شدن و به دست آمدن الگوی نهایی در بخش دوم بررسی می شود.
در مرحله دوم آن نتایج و داده های به دست آمده از مطالعات و بررسی هایی که در مرحله اول انجام شد را به منظور توجیه طرح توسعه شهری به صورت خلاصه ارائه می دهند و با توجه به معیارهای طراحی مورد نظر، چگونگی شکل گیری بافت پیشنهاد می شود.
در این مرحله مشخص می شود که در شهر وضعیت شبکه های ارتباطی به چه شکل باشد و اینکه کاربری های گوناگون اراضی و میزان آن ها باید چگونه باشد و همچنین نحوه توزیع خدمات و تسهیلات لازم و… در دوره ۱۰ ساله آینده شهر در این مرحله مشخص می شود.
اهداف طرح هادی شهری
یکی از اهدافی که در طرح های هادی دنبال می شود؛ مشخص کردن و پیش بینی جهات رشد و توسعه شهرهای کوچک و بزرگ در آینده و جلوگیری از رشد بی رویه و کنترل نشده شهر ها، استفاده متناسب و منطقی از زمین های شهری، جلوگیری از بی نظمی در کاربری اراضی، تعیین و توزیع خدمات مختلف شهری در مناطق متفاوت شهر و موارد دیگر می باشد.
نحوه تصویب طرح های هادی شهری
طبق آیین نامه نحوه بررسی و تصویب طرح های توسعه و عمران محلی، ناحیهای، منطقهای و ملی و مقررات … و ماده ۷ آن طرح های هادی شهری پس از بررسی در کمیته فنی استان به تصویب شورای استان خواهند رسید.
حضور نمایندگان وزارت کشور در بررسی و تصویب طرح های هادی شهری و تغییرات آنها در کمیته های فنی و شورای استان الزامی است.
حضور نمایندگان وزارت کشور در بررسی و تصویب طرح های هادی شهری و تغییرات آنها در کمیتههای فنی و شورای استان الزامی است
ماده ۷ـ طرحهای هادی شهری و همچنین طرحهای ساماندهی فضا و سکونت گاههای روستایی پس از بررسی در کمیته فنی استان به تصویب شورای استان خواهند رسید.
حضور نمایندگان وزارت کشور در بررسی و تصویب طرحهای هادی شهری و تغییرات آنها در کمیتههای فنی و شورای استان الزامی است
تبصره ۱- تغییرات بعدی طرحهای هادی شهری در کمیته فنی استان بررسی و تصویب خواهند شد. تغییرات مذکور در صورتی که در اساس طرح های هادی مؤثر باشد، به تصویب شورای استان خواهد رسید.
تعریف تغییرات اساسی طرحهای هادی شهری به طور مشترک توسط وزارتخانههای کشور و مسکن و شهرسازی تهیه و به مورد اجرا گذاشته خواهد شد.
سابقه تاریخی طرح های هادی
در دوره رضاخان اصلاحات و تغییراتی که در شهرها وجود داشت بیشتر غلبه بر تغییرات فیزیکی بود از این جهت که بدون آنکه فکر و اندیشه اقتصادی و اجتماعی پشتوانه آن باشد این تغییرات انجام می گرفت یعنی بدون برنامه از قبل پیش بینی شده این اقدامات را انجام می دادند.
اقدامات رضا خان با وقوع جنگ جهانی دوم دچار رکود می شود اما با روی کار آمدن محمد رضا شاه این تغییرات ادامه یافت اما با این تفاوت که تغییرات با برنامه های عمرانی همراه بود و به شکل منسجم تر و قانونی تر انجام گرفت.
در سال ۱۳۴۱ دو مهندس شهر ساز آلمانی به عنوان مشاور در ایران استخدام می شوند و به این ترتیب در اداره کل امور شهرداری های وزارت کشور یک واحد سازمانی به تام شهرسازی ایجاد می شود.
پس از مدتی برای چند شهر مثل اصفهان، طرح های گذربندی توسط شهرسازان آلمانی تهیه می شود پس از آن با ورود کارشناسان و مشاوران آمریکایی در زمینه شهر سازی، طرح های گذربندی سابق به طرح های هادی تبدیل گردید.
از سال ۱۳۵۳ با تصویب قانون تغییر نام وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی این طرح ها به صورت قانونی شکل پیدا می کنند.
طرح های هادی در ابتدا توسط وزارت خانه کشور تهیه می شد اما بعد از انقلاب اسلامی سازمان های مختلفی طرح ها را برعهده گرفتند:
وزارت کشور تهیه طرح های هادی شهرهای کوچک با کمتر از ۵۰ هزار نفر را به عهده گرفت.
وزارت مسکن و شهر سازی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تهیه طرح های هادی روستایی را بر عهده گرفتند.
نتیجه گیری
طرح هادی شهری مبنای برنامه ریزی و اقدامات عمرانی شهرهایی است که کمتر از ۵۰ هزار نفر جمعیت دارند. البته غالبا طرح هادی برای روستا ها به کار می رود.
اهداف طرح مزبور را در بالا به صورت مختصر اشاره کردیم و سپس به بیان پیشینه تاریخی آن پرداختیم.
طرح هادی بر مبنای قرارداد تیپ ۱۲ از سال ۵۳ توسط وزارت کشور تهیه می شود و پس از تاسیس دفاتر فنی در استانداری های سراسر کشور توسط این دفاتر تهیه و از سال ۱۳۶۰ توسط دفتر و مشاورین تهیه می شود.
از سال ۶۵ به بعد هم با تشکیل سازمان های همیاری شهرداری ها در استان ها این سازمان ها نیز در تهیه طرح هادی دخالت دارند.
سوالات متداول
پیشینه طرح هادی به چه شکل بوده است؟
از سال ۱۳۳۲ طی برنامه دوم عمرانی این طرح ها به صورت طرح های گذر بندی در وزارت کشور توسط کارشناسان آلمانی و آمریکایی آغاز شد. از سال ۵۳ همچنان که گفتیم جنبه قانونی یافت.
متولی طرح هادی شهری و تهیه کننده چه نهادی است؟
طرح هادی شهری وزارت کشور است و تهیه کننده آن دفاتر فنی استانداری ها، مشاور شهرسازی ، سازمان همیاری شهرداری ها و اجرا به عهده خود شهرداری خواهد بود.
تعریف طرح هادی طبق قانون چیست؟
طرح هادی عبارت از طرحی است که در آن، جهت گسترش آتی شهر و نحوه استفاده از زمینهای شهری، برای عملکردهای مختلف به منظور حل مشکلات حاد و فوری شهر و ارایه راه حلهای کوتاه مدت و مناسب برای شهرهایی که دارای طرح جامع نمی باشد، تهیه می شود.
یک پاسخ
با سلام
برای تفکیک زمین در طرح هادی شهرداری ، شهرداری چند درصد عوارض دریافت می کند؟