پلمب به معنای تعطیل کردن و جلوگیری از فعالیت یک مکان می باشد و فک پلمب هم به این معنا است که پلمب و بسته شدن مکانی که به علت قانونی غیر فعال شده دوباره باز شود و فعالیت خود را از سر بگیرد.
فک پلمب واحد های صنفی پس از گذشتن یک هفته از تاریخ پلمب در صورت تشکیل پرونده در اتحادیه و ارائه مدارک مربوط توسط متقاضی به اتحادیه توسط نیروی انتظامی انجام می شود.
اگر مکانی که پلمب شده رستوران و محل های عرضه کننده مواد غذایی به علت عدم رعایت مقررات و اصول و موازین بهداشتی باشد؛ فک پلمب زمانی ممکن است که تعهد محضری مبنی بر التزام بر رعایت مقررات داده شود.
نکته ی دیگر اینکه اگر مرجع و نهادی که آن مکان را پلمب کرده از فک آن بعد از انجام امور مقتضی خودداری کند؛ می توان آن نهاد را در دادگاه خوانده قرار داد و از وی شکایت کرد.
مواردی که یک واحد صنفی پلمب می شود
- اگر یک واحد صنفی به شغلی غیر از آنچه برای آن پروانه اخذ کرده مشغول شود.
- اگر یک واحد صنفی به دلیل بدون دلیل بیش از ۱۵ روز تعطیل باشد و این تعطیلی، مصرف کننده را به دردسر بیاندازد.
- اگر واحد صنفی، حق عضویت خود را به اتحادیه پرداخت نکند.
- اگر تکالیفی را که قانون نظام صنفی مقرر کرده را رعایت نکند.
در این صورت یعنی موارد بالا، آن واحد به مدت ۱ تا ۶ هفته پلمب می شود و در صورت تمام شدن آن مدتی که در متن حکم پلمب آمده است از آن رفع پلمب می شود.
قبل از آنکه پلمب به عمل آید به فرد ۱۰ تا ۲۰ روز فرصت داده می شود برای آنکه آنجا را تخلیه کند. فرد مزبور می تواند در صورت تعطیلی صنف خود به کمیسیون نظارت شکایت کند.
اگر ادله این شکایت موجه باشد اتحادیه ملزم به جبران خسارت خواهد بود.
مدارک لازم برای رفع پلمب
- مراجعه به اتحادیه ذیربط و تشکیل پرونده و ارائه مدارک لازم.
- ارائه گواهی ماده ۱۸۶ قانون مالیات های مستقیم.
- ارائه گواهی عدم سوء پیشینه.
- گواهی صلاحیت بهداشت محیط و کارت سلامت بهداشت فردی برای صنوف مشمول.
ارائه مدارک فوق و تقاضای مکتوب رفع پلمب یا جلوگیری از پلمب به اتحادیه ذی ربط لازم است.
پلمب اماکن توسط شهرداری
شهرداری هم ممکن است به واسطه ماده ۱۰۰ و جلوگیری از ساخت و ساز های غیر مجاز برای جلوگیری نسبت به پلمب آن مکان ها اقدام کند.
لذا باید گفت زمانی پلمب توسط شهرداری قانونی است که توسط کمیسیون ماده ۱۰۰ صادر شده باشد.
حال اگر که انجام شده است بدون حکم یا بدون مجوز از طریق سازمان و نهاد صالح انجام شده باشد؛ اگر کسی آن را فک پلمب کند دیگر جرمی مرتکب نشده است زیرا از همان ابتدا این پلمب کردن موافق قانون نبوده که فک آن توسط یک نفر مخالفت با قانون تلقی شود.
مرجع صالح برای پلمب ساختمان
در صورتی که در امور ساختمانی تخلف صورت گرفته باشد ماموران شهرداری نمی توانند سرخود آن را پلمب کنند و باید مراتب مزبور را برای رسیدگی به کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری ارجاع دهند و صرفا در صورت رای بر پلمب از ناحیه این کمیسیون می توان مکان مزبور را پلمب کرد در غیر این صورت خود عمل پلمب غیر قانونی است.
اگر ملک شخصی که برای کسب و کار در نظر گرفته شده با وجود داشتن پروانه کسب از سوی شهرداری پلمب شود.
در اینجا می توان از کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری که این رای را صادر کرده است به دیوان عدالت اداری شکایت کرد.
زیرا به موجب قانون آرای کمیسیون ماده ۱۰۰ از زمان ابلاغ به مدت ۳ ماه قابل اعتراض در دیوان عدالت اداری است.
آیا فک پلمپ شهرداری جرم است؟
در قانون مجازات اسلامی برای کسانی که بدون اجازه پلمب مکان پلمب شده را باز می کنند مجازات تعیین کرده است.
در ماده ۵۴۳ این قانون در بخش تعزیرات به این امر اشاره شده است:
ماده ۵۴۳: هر گاه محلی یا چیزی بر حسب امر مقامات صالح رسمی مهر یا پلمب شده باشد و کسی عالماً و عامداً آن‌ها را بشکند یا محو نماید یا عملی مرتکب شود که در حکم محو یا شکستن پلمب تلقی شود مرتکب به حبس از سه ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
در صورتی که مستحفظ آن مرتکب شده باشد به حبس از یک تا دو سال محکوم می شود و اگر ارتکاب به واسطه اهمال مستحفظ واقع گردد مجازات مستحفظ یک تا شش ماه حبس یا حداکثر (۷۴) ضرب شلاق خواهد بود.
قوانین مرتبط با پلمب
- ماده ۵ آیین نامه اجرایی ماده ۲۸ قانون نظام صنفی: «هریک از اعضای اتحادیه که نسبت به پرداخت حق عضویت سالانه برابر مفاد آیین نامه مربوط اقدام ننماید ظرف مدت زمان پانزده روز با ابلاغ کتبی از طرف اتحادیه مربوط مکلف به پرداخت خواهد شد چنانچه در خاتمه مهلت تعیین شده در اخطار کماکان حق عضویت را نپردازد بمدت یک ماه محل کسب عضو متخلف تعطیل و در خاتمه مدت مزبور در صورت عدم پرداخت حق عضویت موجب تعطیل محل کسب بمدت ۲ ماه می گردد»
- ماده ۲۸ قانون نظام صنفی: « واحد صنفی تنها در موارد زیر به طور موقت از یک هفته تا شش ماه تعطیل می گردد
الف)- اشتغال به شغل یا مشاغل دیگر در محل کسب غیر از آنچه در پروانه کسب قید گردیده یا کمیسیون نظارت آن را مجاز شمرده است
ب)- تعطیل محل کسب بدون دلیل موجه بمدت پانزده روز برای آن دسته از صنوفی که به تشخیص هیات عالی نظارت موجب عسر و حرج برای مصرف کننده می شود
تبصره: تشخیص موجه بودن دلیل با مجمع امور صنفی می باشد
ج)- عدم پرداخت حق عضویت به اتحادیه بر اساس ضوابطی است که در آیین نامه مصوب کمیسیون نظارت تعیین شده است»
- ماده ۲۷ قانون نظام صنفی: «محل دایر شده بوسیله هر شخص حقیقی یا حقوقی که پروانه کسب دائم یا موقت برای آن صادر نشده باشد با اعلام اتحادیه راساٌ از طریق نیروی انتظامی پلمب می گردد
تبصره یک: قبل از پلمب محل دایر شده از ۲ تا ۲۰ روز به دایر کننده مهلت داده می شود تا کالای موجود در محل را تخلیه کند.
تبصره دو: کسانی که پلمب و یا لاک و مهر محلهای تعطیل شده در اجرای این قانون را بشکنند و محلهای مزبور را بنحوی از انحاء برای کسب مورد استفاده قرار دهند به مجازاتهای مقرر قانون مجازات اسلامی محکوم خواهند شد»
- ماده ۵ آیین نامه اجرایی ماده ۲۸ قانون نظام صنفی: «هریک از اعضای اتحادیه که نسبت به پرداخت حق عضویت سالانه برابر مفاد آیین نامه مربوط اقدام ننماید ظرف مدت زمان پانزده روز با ابلاغ کتبی از طرف اتحادیه مربوط مکلف به پرداخت خواهد شد چنانچه در خاتمه مهلت تعیین شده در اخطار کماکان حق عضویت را نپردازد بمدت یک ماه محل کسب عضو متخلف تعطیل و در خاتمه مدت مزبور در صورت عدم پرداخت حق عضویت موجب تعطیل محل کسب بمدت ۲ ماه می گردد»
نتیجه گیری
پلمب در معنای ساده به معنای تعطیل کردن و بستن یک مغازه یا واحد صنفی است و فک پلمب در واقع باز کردن و اتمام این تعطیلی به حکم قانون می باشد.
پلمب یک مکان یا یک مغازه ممکن است در صورت عدم رعایت مقررات به عمل آید. فک پلمب بدون اجازه قانون و مرجع صالح جرم به حساب می آید و در قانون مجازات هم در ماده ۶۴۳ به آن اشاره شده است.
لذا اگر کسی به عمد این پلمب را بردارد و محو کند به مجازات مقرر در ماده ۵۴۳ محکوم می شود.
پلمب یک مکان تنها توسط مقام صالح صورت می گیرد که برای مثال ممکن است شهرداری باشد به وسیله کمیسیون ماده ۱۰۰ به عمل می آید لذا اگر مامور شهرداری بدون رای کمیسیون اقدام به پلمب کند عمل وی غیر قانونی خواهد بود.
رای کمیسیون مزبور در باب پلمب هم قابل اعتراض در دیوان عدالت اداری است.
سوالات متداول
فک پلمب چیست؟
فک به معنی باز کردن پلمب و اجازه فعالیت دوباره به مغازه یا مکانی است که از فعالیت وی جلوگیری شده است.
آیا فک پلمب توسط اشخاص جرم است؟
بله؛ این عمل جرم می باشد و در ماده ۵۴۳ جرم انگاری شده است که طبق آن اگر خود صاحب آن واحد این عمل را انجام دهد؛ مجازات وی یک تا دو سال خواهد بود و اگر شخصی دیگر به این فعل اقدام کند سه ماه تا ۲ سال حبس خواهد شد.
فک پلمب توسط شهرداری به چه شکلی است؟
اگر شهرداری به خاطر تخلفات ساختمانی بخواهد جایی را پلمب کند فقط با رای کمیسیون ماده ۱۰۰ این امر ممکن است و رای این کمیسیون نیز قابل اعتراض در دیوان عدالت اداری می باشد.