ماده ۲۶۵ قانون آیین دادرسی کیفری مربوط به موردی است که به عنوان مثال: شما به جرم توهین و یا سرقت یا کلاهبرداری و… از کسی شکایت کنید و بر اساس نظر بازپرسی جرم مورد نظر مشخص و نسبت به فرد مورد نظر ثابت شد در این موارد بازپرسی اقدام به جلب به دارسی می دهد.
باید بدانید اگر شکایت کیفری بود، یعنی جرمی در کار بود؛ بر خلاف دادخواست ها که سریعا به دادگاه می رود، ابتدا دادسرا وارد کار می شود و دادسرا طبق ماده ۲۶۵ آیین دادرسی کیفری تحقیق و تعقیب درباره جرم را انجام می دهند و در صورت تحقق جرم قرار جلب به دادرسی را انجام می دهد.
در زمان تحقیق، بازپرس با دو راه مواجه می شود یا به این نتیجه می رسد که شکایت درست بوده و پرونده برای صدور کیفرخواست به دادستان می فرستد یا اینکه به این نتیجه می رسد که متهم جرمی را انجام نداده که در این صورت قرار منع تعقیب صادر میکند.
ماده ۲۶۵ قانون آیین دادرسی کیفری در خصوص تشخیص جرم بودن یا نبودن عملی است که مرتکب انجام می دهد.
ماده ۲۶۵ و قرار جلب به دادرسی
قرار جلب به دادرسی موضوع ماده ۲۶۵ آیین دادرسی کیفری یعنی که بازپرس دادسرا، در تحقیقات خود به این نتیجه رسیده که متهم، مجرم است و چون خودش نمی تواند حکم صادر کند باید به دادگاه بفرستد تا حکم بدهد لذا قراری صادر می کند به نام قرار جلب به دادرسی که به معنای دادگاهی شدن متهم و ارسال پرونده به دادگاه است البته بعد از تایید دادستان.
در ماده ۲۶۵ هم اشاره شده است که “ بازپرس در صورت جرم بودن عمل ارتکابی و وجود ادله کافی برای نسبت دادن جرم به متهم قرار جلب به دادرسی صادر می کند.
برای مثال شکایتی نسبت به جرم ضرب و شتم و یا سرقت شده و بازپرس با دیدن دوربین ها و یا با پرسش از مطلعان به این نتیجه می رسد که جرم توسط متهم انجام شده لذا تحقیقات را انجام داده و پرونده را به همراه متهم به دادگاه می فرستد تا تعیین تکلیف شود.
البته ممکن است در دادگاه متهم تبرئه شود و این به معنای مجرم بودن متهم نیست.
ماده ۲۶۵ و قرار منع تعقیب
ماده ۲۶۵ دارای ۲ قسمت است قسمت اول که بیان شد، بازپرس به این نتیجه می رسد که متهم جرم را انجام داده و پرونده را توسط دادستانی به دادگاه ارسال می کند؛ اما در قسمت دوم برخلاف قسمت اول، بازپرس به این نتیجه می رسد.
که اصلا متهم این جرم را انجام نداده و یا ادله کافی برای این کار و این که متهم آن را انجام داده وجود ندارد و یا اینکه اصلا کاری که انجام شده جرم نیست در اینجا قراری که بازپرس صادر می کند “منع تعقیب ” خواهد بود.
منع تعقیب به این معناست که دیگر متهم قابل تعقیب نیست اما اعتبار این قرار بسته به تایید دادستان خواهد بود یعنی بازپرس آن را صادر می کند اما دادستان باید تایید کند تا معتبر باشد.
چه تفاوتی بین منع تعقیب و حکم برائت یا تبرئه وجود دارد؟
حکم برائت همیشه توسط دادگاه صادر می شود؛ یعنی ابتدا دادسرا تحقیق کرده و وی را مجرم قلمداد کرده است و سپس پرونده به دادگاه فرستاده می شود اما دادگاه به این نتیجه می رسد که وی بی گناه است و حکم برائت صادر می شود و به عبارت دیگر تبرئه می شود.
اما در منع تعقیب را خود دادسرا قبل از اینکه پرونده به دادگاه برود به این نتیجه می رسد که متهم، مجرم نیست و دلایل علیه وی وجود ندارد.
نقش دادستان در قرار منع تعقیب و جلب دادرسی
قرار منع تعقیب و جلب به دادرسی در دو مورد قبل گفته شده یعنی قرار منع تعقیب و یا جلب به دادرسی را بازپرس باید برای اظهار نظر به دادستان بفرستد و دادستان ظرف ۳ روز فرصت دارد تا در این باره نظر خود را اعلام کند.
اگر دادستان، تحقیقات بازپرس را کامل نداند صرفا مواردی را که برای کشف حقیقت لازم است به جزئیات به بازپرس اعلام می کند و بازپرس در این مورد مکلف به تبعیت از دادستان خواهد بود.
- موافقت دادستان
اگر دادستان با قرار منع تعقیب موافق باشد بازپرس آن را به طرفین ابلاغ می کند.
اگر دادستان با قرار جلب به دادرسی موافق باشد؛ خود وی ظرف دو روز کیفر خواست صادر می کند و از طریق بازپرس به دادگاه می فرستد.
- مخالفت دادستان
اگر دادستان مخالف باشد و بازپرس حرفی نداشته باشد و نظر خود را مطابق نظر دادستان منطبق کند همان ملاک خواهد بود. اما اگر دادستان مخالف باشد و بازپرس روی نظر خود اصرار کند این دادگاه خواهد بود که نظر اصلی را خواهد داد و بین این دو حل اختلاف می کند.
اعتراض به قرار منع تعقیب
اعتراض به قرار منع تعقیب به این صورت که اگر شما از کسی شکایت کردید و دادسرا و بازپرس با تایید دادستان آن فرد را مجرم نشناخت و قرار منع تعقیب صادر کرد یعنی شکایت شما را وارد ندانست یا ادله ای وجود نداشت؛ می توان به این قرار ظرف مدت ۱۰ روز اعتراض کرد و رسیدگی به اعتراض شما در دادگاه کیفری دو همان دادگاه خواهد بود.
بهتر است برای نحوه اعتراض و نوشتن لایحه با وکیل کیفری در این زمینه مشورت کنید چون در صورت عدم آشنایی با مسائل حقوقی ممکن هست هم زمان بیشتری برای رسیدن به نتیجه صرف کنید و یا اینکه به نتیجه دلخواه خودتان نرسید پس بهتر است یا به وکیل متخصص کارتان را بسپارید و یا اینکه قبل از هرگونه اقدام با وکیل متخصص امور کیفری مشاوره نمایید که گروه وکلای سنا با صدها وکیل متخصص کیفری بصورت انلاین پاسخگوی شما خواهند بود.
برای مثال متن زیر یک نمونه اعتراض به قرار منع تعقیب است:
نمونه اعتراض به قرار منع تعقیب
ریاست محترم دادگاه عمومی و انقلاب تهران
با سلام
احتراما در خصوص قرار منع تعقیب پرونده کلاسه …………. مطروحه در شعبه ۱ دادیاری دادسرای ناحیه ۱۸ تهران با عنوان روابط نامشروع نکاتی را که در مرحله تحقیق به آن توجهی نشده را به استحضار می رسانم:
۱- روابط متهمین بنابر اظهارات و اقاریر آقای ….. (یکی از متهمین) در حد فراتر از مکالمات تلفنی بوده و شهادت بر این اقرار نیز توسط مقام تحقیق استماع شده و فایل صوتی اقرار نیز ارائه گردید ولی دادیار محترم بدون توجه به ادله ابرازی، به راحتی از کنار آنها گذشتند.
۲- اینجانب به عنوان وکیل شاکی بارها درخواست پرینت تماس های تلفن متهمین را از دادیار محترم نمودم تا مساله روابط نامشروع طرفین تا حدودی به عنوان اماره برای مقام تعقیب روشن گردد چون تماس های مکرر ۲ نفر می تواند از قراین روابط خارج از عرف و شرع یک مرد و زن نامحرم باشد.
که متاسفانه به این درخواست هم وقعی نهاده نشد و خانم …… با مظلوم نمایی و طرح اتهامات متعدد در بازجویی ها علیه موکل اینجانب سعی در تبرئه خود از جرم ارتکابی و انحراف جریان بازجویی نمود.
۳- موکل اینجانب کارمند یک اداره دولتی است و با تعرض یک مرد غریبه در حریم زندگی خصوصی اش دچار مشکلات حیثیتی در بین اطرافیان خود گردیده و برای اعاده حیثیت خود به عنوان آخرین راه حل مجبور به طرح دعوای کیفری علیه همسرش شد.
با این ادله روشن و اعترافات و شهود قضیه با صدور قرار منع تعقیب دچار سرخوردگی و تنزیل جایگاه اجتماعی بین اطرافیان خود شده است.
کم نیستند افرادی که در مواجهه با چنین شرایطی اقدام به ارتکاب چنایت می کنند. آمار جنایت های بی شماری که در مسائل ناموسی اتفاق می افتد نشان از عقلایی بودن عمل موکل محترم در طرح شکایت کیفری علیه متهمین دارد.
چرا که دستگاه قضایی را به عنوان نماینده جامعه در مجازات افرادی که به حریم مقدس خانواده تعرض می کنند، صالح دانسته و انتظاری جز برخورد جدی با مرتکبین اعمال منافی عفت و اخلاق اسلامی را ندارد.
صدور قرار منع تعقیب موجب تجری مرتکب و دیگران در ارتکاب اعمال این چنینی شده و متهمین را در کارشان مصمم تر می نماید و همگی این مسائل نتیجتا از اقتدار دستگاه قضایی در جامعه می کاهد.
در پایان از حضرتعالی تقاضای بررسی و صدور دستور شایسته جهت اجرای عدالت و مجازات متهمین را خواستارم.
اعتراض به قرار جلب به دادرسی یا مجرمیت
در اینجا بر خلاف مورد قبل که باز هم گفته شد بازپرس با تایید دادستان به این نتیجه می رسد که متهم باید راهی دادگاه بشود و دادستان هم کیفرخواست می نویسد حال متهم برای این قرار راه اعتراضی ندارد و باید خود را آماده دفاع در دادگاه کند.
وکیل برای اعتراض به قرار منع تعقیب
برای شکوائیه و لایحه در اعتراض به قرار منع تعقیب می توانید از کمک وکلای کیفری مجرب استفاده کنید برای این کار از هر جای ایران می توانید درخواست معرفی وکیل را از گروه وکلای سنا تقاضا کنید همچنین می توانید در لحظه به صورت حضوری و یا تلفنی از مشاوره این وکلا استفاده کنید.
شماره تلفن های گروه وکلای سنا: ۰۲۱۸۸۱۴۰۸۰۸ و۰۲۱۸۸۴۱۰۰۵۷
نتیجه گیری
ماده ۲۶۵ آیین دادرسی کیفریدرباره موضوعی است که دادسرا درباره تحقیقات خود و متهم نظر می دهد؛ وقتی که شخص را متهم تشخیص داد با قرار جلب به دادرسی متهم را بهمراه پرونده به دادگاه ارسال می کند و اگر جرم را به متهم نسبت نداد در این صورت قرار منع تعقیب صادر می کند که این قرار ظرف مدت ۱۰ روز در دادگاه کیفری دو همان دادگستری قابل اعتراض می باشد.
سوالات متداول
ماده ۲۶۵ آیین دادرسی درباره چه موضوعی ست؟
تصمیمات دادسرا بعد از انجام تحقیقات در قالب قرارهایی است مثل قرار جلب به دادرسی و یا قرار منع تعقیب که این قرارها در ماده ۲۶۵ بدان اشاره شده است.
قرار منع تعقیب قابل اعتراض است؟
بله؛ این قرار قابل اعتراض است و دادگاه کیفری ۲ به آن رسیدگی می کند. نمونه دفاعیه برای این قرار در بالا درج شده است.
قرار جلب به دادرسی قطعی است؟
بله باتوجه به قانون آیین دادرسی کیفری این قرار صادر شده توسط بازپرس قابل اعتراض نیست و با صدور این قرار متهم به همراه متهم به دادگاه ارسال می شود.
