شاید کمی این تیتر شکایت از پدر نامعمول به نظر برسد اما در واقع میدانیم که نسبت به والدین نیز مثل باقی افراد جامعه می تواند به دادگاه دادخواست و یا شکوائیه داد.
اما برخی از احکام قانونی هستند که حکم آن نسبت به پدر فرد تفاوت دارد یعنی اگر فلان قضیه باشد در مورد پدر با باقی افراد جامعه تفاوت خواهد داشت.
برای مثال در قتل همه میدانیم که مجازات قتل عمدی قصاص است اما اگر همین قتل را پدر فرد مرتکب بشود؛ حکم قصاص از وی برداشته خواهد شد و موردی مانند سرقت حدی، نفقه، هبه و مصادیق دیگری که در ادامه این فرصت مختصر به آن خواهیم پرداخت.
آنچه قابل ذکر است قبل از آغاز سخن اینکه در تمام موارد مثل باقی افراد جامعه می توان از پدر شکایت کرد مگر مواردی خاص که به آن اشاره خواهیم داشت آن هم با احکام خاص خود.
ضرب و شتم توسط پدر / تنبیه توسط پدر
در ماده ۱۵۸ قانون مجازات اسلامی در فصل موانع مسئولیت کیفری از اعمالی نام برده که اگر چه جرم است اما قابل مجازات نیستند پس این اعمال جرم محسوب می شوند اما برای رعایت اموری از مجازات معاف هستند.
یکی از این موارد که در بند ت ماده ۱۵۸ قانون مجازات اسلامی به آن اشاره شده است.
تنبیه به منظور تربیت کودکان توسط والدین است.
لذا پدر اگر به منظور تربیت و تادیب با حفاظت کودک خود را تنبیه کند در حدود شرعی قابل مجازات نخواهد مشروط به این که در حد متعارف باشد.
یقینا در حدود شرعی منظور ضرب و شتم نیست و در حدی منظور است که منجر به پدیدار شدن آثار آن نشود لذا اگر پدر فرزند خود را ضرب و شتم کند می توان از وی شکایت کرد و به مجازات رسانید زیرا در صورت ضرب و شتم دیگر شامل معافیت از مجازات نخواهد شد.
بند ت ماده ۱۵۸ اینگونه بیان حکم می کند:
ت- اقدامات والدین و اولیای قانونی و سرپرستان صغار و مجانین که به منظور تأدیب یا حفاظت آنها انجام می شود، مشروط بر اینکه اقدامات مذکور در حد متعارف و حدود شرعی تأدیب و محافظت باشد.
ث- عملیات ورزشی و حوادث ناشی از آن، مشروط بر اینکه سبب حوادث، نقض مقررات مربوط به آن ورزش نباشد و این مقررات هم مغایر موازین شرعی نباشد.
نکته قابل ذکر این است که تنبیه متعارف فقط برای والدین مجاز است. لذا اگر سرپرست مهد کودک یا معلم کودک وی را حتی جزئی تنبیه بدنی کند جرم و قابل مجازات است.
شکایت از پدر بخاطر نفقه
همانطور که میدانیم پرداخت نفقه وظیفه مرد خانواده است بر همسر خویش و اگر بچه دار هم بشوند به عنوان پدر وظیفه پرداخت نفقه فرزندان را خواهد داشت.
فرقی نمی کند که دختر باشد یا پسر اما در محدوده آن تفاوتی وجود خواهد داشت، نفقه فرزند دختر را تا زمانی که شوهر نکرده یا زمانی که شاغل نشده پدر وظیفه دارد نفقه بدهد.
حتی اگر سن وی بالا هم به نظر برسد. در فرزند پسر با توجه به عرف تا زمانی که پسر خود می تواند هزینه های خود را در بیاورد؛ پدر مکلف به پرداخت نفقه است.
که با توجه به اینکه این فرد بعد از خدمت سربازی است یا قبل از آن یا اینکه تحصیلات دانشگاهی رفته است یا خیر متفاوت است.
لذا چون پرداخت نفقه فرزند بر عهده پدر است؛ در صورت امتناع پدر از پرداخت می توان علیه وی دادخواست داد و دادگاه با تعیین میزان آن حکم به پرداخت نفقه بدهد.
البته در شرایطی وظیفه فرزندان است که نفقه والدین خود را بدهند که در فرصتی دیگر به آن خواهیم پرداخت.
شکایت از پدر به دلیل قتل فرزند
مجازاتی که برای قتل عمدی نه غیر عمدی وجود دارد، قصاص است برای تمام افراد مگر این که وراث یا ولی دم فرد مقتول یا کشته شده رضایت بدهند اما این مورد درباره پدر صدق نمی کند با این توضیح که اگر پدری فرزند خود را چه دختر و چه پسر بکشد حکم وی قصاص نخواهد بود و به خاطر جزای این عملش به مجازات تعزیری محکوم خواهد شد یعنی حبس از ۳ تا ۱۰ سال و البته محکوم به پرداخت دیه هم خواهد شد.
نکته ای دیگر که باید مد نظر داشت این است که شخص باید پدر واقعی مقتول باشد تا از قصاص معاف شود و حتی اگر در اصطلاح و در عرف به وی پدر بگویند کافی نیست و حتی اگر تمام عمر وی را بزرگ کرده باشد بازهم پدر نیست و حتی اگر پدر خوانده باشد در صورت قتل فرزند قصاص خواهد شد.
نکته دیگر این که این حکم در رابطه با مادر وجود ندارد یعنی این که مادر با کشتن فرزند خود قصاص خواهد شد.
البته مجازات برای پدر به گونه ای باید شدید تر شود که متاسفانه در جامعه نمونه های قتل های اسفناکی مخابره شده که قلب انسان ها به درد می آید.
سرقت حدی توسط پدر/سرقت از فرزند
سرقت طبق تعریف قانونی عبارت از ربودن مالی که متعلق به غیر است.
معروف است که گفته می شود مجازات سارق قطع شدن دست است اما در واقع هر سرقتی که مجازات آن قطع دست نیست بلکه به اصطلاح مجازات قطع عضو در سرقت برای مواقعی است که یک سری شرایط با هم جمع باشند تا آن وقت صدق کند.
برای سرقت حدی و جاری شدن سرقت حدی، شرایط سرقت حدی در ماده ۲۶۸ قانون مجازات آمده است که با وجود این شرایط سرقت حدی و مجازات حدی آن قابل اجرا است.
نکته ای که باید به آن اشاره کرد این است که اگر هر یک از شرایط ماده ۲۶۸ نباشد دیگر سرقت حدی نیست و مجازات آن قطع عضو نیست پس مجازات آن امر دیگری می شود مثل حبس که مجازات تعزیری نامیده می شود.
اما نکته ای که قابل ذکر است این است که اگر فرد سارق پدر یا جد پدری باشد که از فرزند خود سرقت کرده باشد در سرقت حدی نخواهد بود و شامل یکی از سرقت های تعزیری خواهد شد. انواع سرقت های تعزیری در ماده۶۵۱ به بعد قانون مجازات بخش تعزیرات آمده است.
پس نتیجتا این که اگر پدری از فرزند خود سرقت کند این سرقت حدی نخواهد بود و شامل مجازات سرقت حدی که قطع چهار انگشت دست راست برای بار اول است (۲۷۸ قانون مجازات) نخواهد شد.
هبه کردن به پدر یا والدین و فرزندان
در بحث هبه هم بین پدر و والدین با باقی افراد احکام متفاوتی وجود دارد. هبه عقدی جایز است که فردی مالی را به رایگان به تملیک دیگری در می آورد.
در اینجا تا وقتی که مال تلف نشده یا تا زمانی که مال فروخته نشده، فرد واهب یا هبه کننده حق رجوع و انصراف دارد و حق دارد که از هبه خود برگشت کند.
اما اگر فردی که به او هبه شده یا متهب پدر یا مادر یا فرزندان وی یعنی شخص واهب باشد، حق رجوعی وجود ندارد و هبه لازم می شود.
لازم به این معنا که قابل به هم زدن نیست و دیگر حق انصراف و برگشتی در کار نیست. لذا اگر به پدر مالی را هبه کنید دیگر قابل مطالبه نیست و نمی توانید از دادگاه مطالبه و رجوع از آن را بخواهید.
نتیجه گیری
شکایت از پدر در تمام موارد مانند باقی افراد جامعه وجود دارد منتها در برخی موارد قانون گذار حکم خاصی را برای پدر مقرر کرده است یعنی همانطور که اگر کسی فردی را به عمو به قتل برساند مستحق قصاص خواهد بود اما اگر همین قتل عمدی را پدر مقتول مرتکب شود وی قصاص نخواهد شد و مجازات دیگری برای وی در نظر گرفته خواهد شد.
مورد دیگر که بالا توضیح دادیم بحث سرقت حدی و تنبیه بدنی کودکان، مطالبه نفقه از پدر و هبه بود که می توانید آن را مفصل تر بخوانید.
لذا نتیجه این که دد احکام حقوقی جز در برخی موارد پدر تفاوتی با افراد دیگر جامعه ندارد و از کی هم می توان از طرق قانونی حق خود را مطالبه کرد.
سوالات متداول
مجازات پدر در قتل فرزند چیست؟
به جز پرداخت دیه که مکلف به آن است کی محکوم به ۳ تا ۱۰ سال حبس خواهد شد.
سرقت حدی توسط پدر چگونه بررسی می شود؟
اگر سرقت حدی با تمام شرایط انجام شود اما توسط پدر باشد سرقت حدی صدق نخواهد کرد و پدر حسب مورد به یکی از انواع مجازات های در نظر گرفته شده برای سرقت های تعزیری محکوم می شود.
تنبیه بدنی توسط پدر از نظر قانون چگونه است؟
این امر به منظور تادیب و تربیت تا جایی که منجر به خروج تر حد متعارف نشود جایز است ولی اگر از حدود شرعی خارج شود می توان از وی شکایت کرد.
9 پاسخ
پرونده شکایت از والدین ستم گر و ظالم
با سلام من یه پسر ۱۵ ساله هستم والدین ظالم من همیشه من رو تهدید می‌کنند و مقابل ضرب و شتم قرار می دهند ، منو رو مورد تمسخره و کنایه قرار می دهند، هیچ هزینه ای برای من نمی کنند و نمی گذارد درس بخوانم، همیشه من رو با توهین هاشون و داد و بیداد های شدید اذیت می‌کردند اصلاً به هیچ وجه به حریم شخصی من احترام نمی گذارند، سر هر چیز کوچکی من را کتک می زنند و مورد توهین قرار می‌دهند. از نظر روحی روانی مریض شدم، و هیچ هزینه ای برای من انجام نمی دهند، (هیچ چیزی حتی یک غذای کوچک) ، خواب هم برایم نذاشتن ، همش مورد آزار و اذیتم ، و دائم من را از خانه بیرون میکند، جلوی همه تحقیر می کنند آبروی من را بردند جلوی هرچی آدمه آبروی من را برده اند و دیگر آبروی ندارم ،،،،، و از همه بد تر (تهمت) به من میزنند جگر مرا خون کردند با این تهمت های شدیدی که به من می زنند. نمی دانید چقدر تهمت آزار دهند است . یک کاری رو انجام ندادی اما خودشان همه کار بد انجام داده اند و به تو اون حرفا رو میزنند ، تمام مغز و اعصابو روح و روان من نابود شده است ، یک پوست و یک استخان مانده از من ، کلاس دهم هستم اندازه یک کلاس اولی قدم چهرم مثل یک پیر مرد ، درونم نابود شده از دست این پدر و مادر ظالم (ظالم،ظالم) و مریض
سلام: می توانید از طریق دادسرا و دادستانی اقدام به شکایت علیه خانواده خودتان نمایید.
با سلام.من ترنس هستم و درحال گذراندن مراحل قانونی تطبیق جنسیتم هستم.پدر من با این موضوع مخالف هست و آشوب های بسیاری ایجاد میکند و ضرر های فراوانی به من میزند.تهدید های بسیاری درباره قتل و یاقطع عضو میکند.بنده ۱۹ سال سن دارم و پدرم با ۴۶ سال سن به بیماری اعتیاد شدید دچار هستند و خرج خانواده را هم نمیدهند.من چه اقدامی میتوانم بکنم.از طرفی میترسم با مراجعه به دادگاه به دلیل تمام نشدن پرونده تغییر جنسیتم پرونده خدمت سربازی ام باز شود که کلا مبحث جدایی هست لطفا من را راهنمایی کنید
سلام: می توانید از پدر خودتان شکایت نمایید و از طریق دادستانی اقدام به انجام اقدامات خودتان نمایید.
چطوری از پدر و مادر خود شکایت کنم من ۱۵ سالمه و آنها خیلی ب بنده تهمت میزنن من را مسخره میکنن ب من تیکه هایی میندازن ک نگو و می‌گویند پسرعمم از بنده باغیرت تر هست میش همه این هارا ب من می‌گوید و پسر عمم شوهر عمم هم ب بنده تیکه میندازند حاظرم بمیرم ولی اینطوری از پدرم تیکه نشنوم آنها بزور ب من می‌گویند برو سرکار ولی من نمی‌توانم حاظر هستم بروم بهزیستی ولی پیش پدر مادرم نمونم انقد با بنده بد رفتاری می‌کنند خواهش میکنم راهنمایی کنید من را
سلام: می توانید از طریق دادستانی محل اقامت اقدام نمایید.
سلام من پسری ۱۷ ساله هستم ک توسط پدرم بسیار اذیت میشم از بچگی منو مورد ضرب و شتم قرار میداد الانم با تیکه ها و طعنه هاش منو آزار میده و فحاشی می‌کنه علاوه بر اینها من نفقه ای ازش دریافت نمیکنم میخاستم ببینم میتونم با شکایت کاری کنم ک بتونم دیگه توی خونش زندگی نکنم؟
سلام: می توانید بر اساس دادستانی اقدام به شکایت از پدرتان نمایید و درخواست رسیدگی نمایید.
سلام. من دختری ۳۳ ساله هستم. هنوز مجردم و در خانه ی پدرم ساکن.
اما هیچ استقلالی از خودم ندارم. حتی برای نوع پوشش هم تصمیم می‌گیرند. روابطم رو محدود کردن. و اجازه بیرون رفتن از خونه رو بهم نمیدن. حتی برای تفریح.
اگر هم اعتراض کنم یا به خواستشون عمل نکنم. تهدید میکنن و نیش و کنایه میزنن که تو باعث آبروی ما شدی و از این قبیل حرفها
میخوام بدونم راهی هست برای جلوگیری از رفتارهاشون….
والدینم حتی به کوچیک ترین حقوق من هم احترام نمی‌ذارن.