وکالت مانند سایر حرفه ها یک حرفه تخصصی می باشد که نیازمند داشتن مهارت و دانش کافی است. اصولا انجام امور مربوط به حرفه وکالت و مداخله در پرونده های حقوقی نیازمند داشتن پروانه وکالت غیر معلق می باشد.
با این حال گاهی دیده می شود که اشخاصی بدون داشتن پروانه وکالت و یا با پروانه وکالت معلق، و با معرفی نمودن خود به عنوان وکیل دادگستری اقدام به انجام امور مربوط به وکلا و مداخله در پرونده ها نموده اند.
در اینگونه موارد قانونگذار علاوه بر اینکه اقدامات این افراد را بی اعتبار می داند مجازاتی نیز برایشان تعیین کرده که ماده ۵۵ قانون وکالت به آن پرداخته است.
- اما شرایط تحقق این جرم چیست؟
- آیا صرف معرفی خلاف واقع خود به عنوان وکیل دادگستری باعث تحقق این جرم است؟
- تفاوت این جرم با جرم کلاهبرداری چیست؟
- مجازات این جرم چیست؟
در این مقاله به پاسخ این سوالات و سایر سوالات پیرامون این جرم می پردازیم.
آیا تظاهر به وکالت و معرفی خلاف واقع خود به عنوان وکیل جرم است؟
بله، همانطور که در مقدمه اشاره شد، به موجب ماده ۵۵ قانون وکالت:
«وکلای معلق و اشخاص ممنوع الوکاله و به طور کلی هر شخصی که دارای پروانه وکالت نباشد از هرگونه تظاهر و مداخله در عمل وکالت ممنوع می باشد، اعم از اینکه عناوین تدلیس از قبیل مشاور حقوقی و غیره اختیار کند و یا به وسیله شرکت و سایر عقود یا عضویت در موسسات، خود را اصیل دعوی قلمداد کند.»
شرایط تحقق جرم تظاهر و مداخله در وکالت چیست؟
به موجب ماده ۵۵ قانون وکالت برای اینکه این جرم محقق شود چند شرط لازم است.
این شرایط عبارت اند از:
ارتکاب این جرم نه تنها توسط اشخاصی ممکن است که پروانه وکالت ندارند؛ بلکه کلیه اشخاصی که به هر دلیلی ممنوع از انجام عمل وکالت می باشند موضوع این جرم اند.
از جمله وکلایی که به دلیل انجام تخلفات انتظامی، مجوز وکالتشان به طور موقت معلق شده است و یا به طور دائم از اشتغال به وکالت دادگستری ممنوع شده اند.
برای تحقق این جرم، دو عمل تظاهر و مداخله در امر وکالت باید انجام شود. به عبارت دیگر شخصی که خود را به عنوان وکیل دادگستری معرفی می نماید از این طریق می بایست مداخلات حقوقی در پرونده ای به عنوان وکیل انجام داده باشد.
بیشتر بخوانید: نمونه شکواییه ها
مانند اینکه لایحه ای ثبت کرده باشد.
صرف معرفی خود به عنوان وکیل دادگستری برای تحقق این جرم کافی نیست؛ بلکه شخص می بایست اموری را نیز که مستلزم داشتن پروانه وکالت است انجام داده باشد.
برای اینکه شخص، تحت این ماده قابل مجازات باشد نیازی نیست به سبب این عملش ضرر و زیانی به کسی وارد شود به بیان حقوقی این جرم یک جرم مطلق است و نیازی به حاصل شدن نتیجه از آن نیست.
اگرچه ورود زیان سبب می شود که شخص زیان دیده، خسارات خود را نیز علاوه بر تعقیب مرتکب درخواست کند.
تفاوت جرم معرفی به عنوان وکیل با جرم کلاهبرداری چیست؟
کلاهبرداری عبارت است از اینکه فرد از طریق توسل به وسایل متقلبانه مال دیگری را ببرد.
حال شخصی که می خواهد تظاهر به وکالت کند ممکن است مرتکب جعل عنوان یا جعل پروانه وکالت نیز بشود و در نهایت از این طریق مالی به دست آورد.
این شخص مرتکب جرم کلاهبرداری شده است چه از این طریق در امور وکالت و پرونده ها مداخله بکند یا نکند.
بنابراین صرف معرفی خود به عنوان وکیل دادگستری از طریق جعل پروانه وکالت و به دست آوردن مال دیگری باعث تحقق جرم کلاهبرداری می گردد.
در حالیکه برای تحقق جرم تظاهر به وکالت، شخص می بایست علاوه بر معرفی خود به عنوان وکیل، امور وکالتی نیز انجام دهد و در پرونده ها مداخله حقوقی نماید.
مجازات جرم تظاهر و مداخله در وکالت:
به موجب ماده ۵۵ قانون وکالت که بیان می دارد:
« وکلای معلق و اشخاص ممنوع الوکاله و به طور کلی هر شخص که دارای پروانه وکالت نباشد از هرگونه تظاهر و مداخله در عمل وکالت ممنوع است اعم از اینکه عناوین تدلیس از قبیل مشاور حقوقی و غیره اختیار کند یا این که به وسیله شرکت و سایر عقود یا عضویت در موسسات، خود را اصیل دعوی قلمداد نماید متخلف از یک الی شش ماه به حبس تادیبی محکوم خواهد شد.»
نحوه شکایت از وکیل متظاهر
چنانچه در دام اشخاصی افتادید که علی رغم داشتن اجازه وکالت، اقدام به چنین امری نمودند می توانید به شرح زیر از وی شکایت نمایید:
برای طرح شکایت از دو طریق می توان اقدام نمود:
- مراجعه به دادسرا و تقدیم دادخواست و یا اعلام شفاهی جرم.
- مراجعه به دفتر خدمات قضایی و ثبت شکواییه به صورت الکترونیکی.
بیشتر بخوانید: دانلود انواع نمونه دادخواست
اما برای تنظیم شکواییه باید نکات زیر را در آن درج نمایید:
شکایات در برگی تنظیم می‌شوند که «شکواییه» نام دارد.
نیازی نیست شکواییه در برگه‌های مخصوصی که توسط قوه‌ی قضاییه تنظیم شده است نوشته شود، (برخلاف دادخواست حقوقی) بلکه می‌توان شکواییه را در برگه‌های معمولی نیز تنظیم کرد.
اما طبق قانون، نوشتن موارد ذیل الزامی است:
- نام و نام خانوادگی
- نام پدر
- سن
- میزان تحصیلات
- شغل
- وضعیت تاهل
- مذهب
- تابعیت
- شماره‌ی شناسنامه
- شماره‌ی ملی
- نشانی دقیق
- در صورت لزوم آدرس ایمیل
- شماره‌ی تلفن ثابت و همراه
- کد پستی شاکی
- موضوع شکایت
- تاریخ و محل وقوع جرم
- میزان خسارت وارده به مدعی و مورد مطالبه‌ی وی
- دلایل وقوع جرم از شهادت شهود
- مشخصات و نشانی شخص متظاهر یا مظنون در صورت امکان
نتیجه گیری
بنابراین به موجب ماده ۵۵ قانون وکالت برای انجام امور وکالت، شخص باید دارای پروانه باشد و چنانچه بدون داشتن پروانه و یا در حالت تعلیق و ممنوع بودن از وکالت با تظاهر به وکالت اقدام به مداخله و انجام امور حقوقی نماید مجرم می باشد و به حبس محکوم خواهد شد.
پرسش و پاسخ:
آیا تظاهر به وکالت و مداخله در امور وکالت بدون داشتن پروانه جرم است؟
بله طبق ماده ۵۵ قانون وکالت حبس نیز دارد.
آیا کلاهبرداری و تظاهر به وکالت و مداخله در آن دو جرم مجزا هستند؟
بله این دو جرم هر کدام دارای عناصر و ارکان خود می باشند و با هم تفاوت دارند.
مجازات جرم تظاهر و مداخله در وکالت چیست؟
یک الی شش ماه حبس.
عنصر قانونی جرم مداخله و تظاهر به وکالت کدام است؟
ماده ۵۵ قانون وکالت.
