تابحال پیش آمده است که دادخواستی را پر کنید؟ اگر این کار را انجام داده باشید، حتما عنوان خواهان را در برگه های دادخواست دیده اید. وقتی شما می خواهید دادخواستی را پر کنید به این معنی است که از دادگاه می خواهید تا به پرونده ی شما در دعوایی رسیدگی کند و رای صادر نماید. شما خواهان دعوا هستید.
اما باید بدانید که نوشتن دادخواست باید دارای یکسری مشخصات و محتوای مشخصی باشد.
همچنین کسی که دادخواستی را تقدیم دادگاه می کند باید دارای برخی خصوصیات باشد که لازمه ی اصلی تقدیم دادخواست به دادگاه ها است.
ما در این به شما در خصوص مفهوم خواهان و شرایطی که باید داشته باشد، مطالبی را اراده خواهیم داد.
خواهان کیست؟
وقتی شما شخصی هستید که تقاضای رسیدگی به دعوایی را در دادگاه دارید؛ خواهان نام می گیرید. خواهان به معنای کسی است که خواستار و متقاضی امری است. در دعوای کیفری این شخص، شاکی هم نام دارد.
زیرا شاکی هم کسی است که در خصوص امری شکایت دارد و از دادگاه می خواهد تا به شکایت او رسیدگی شود.
خواهان به عنوان کسی که طرح دعوا می کند حتما باید ذینفع بوده و دارای برخی از خصوصیات باشد.
در یک دعوا ممکن است بیش از یک خواهان وجود داشته باشد و این منعی برای ارائه دادخواست با چند خواهان ایجاد نمی کند.
شرایط خواهان چیست؟
- خواهان باید اهلیت داشته باشد. یعنی عاقل، بالغ و رشید باشد.
- خواهان نباید صغیر (کودک) و مجنون باشد.
- صغیر نباید ممنوعیت در تصرف اموالش داشته باشد. مثل فرد ورشکسته
- اگر کودکی در دعوایی ذینفع باشد؛ سرپرست (ولی) او می تواند به جای او اقامه دعوی کند.
- هرکسی که به جای خواهان، اقامه دعوا می کند باید سمتش مشخص باشد. مثل وکیل، قیم، ولی، سرپرست.
- خواهان باید ذینفع باشد. یعنی از این دعوا نفعی برای او حاصل شود. این نفع هم مالی و هم غیرمالی می تواند باشد.
نکته: در خصوص سن خواهان باید عنوان کرد که فردی که به سن بلوغ رسیده باشد، پسر ۱۵ سال و دختر ۹ سال می تواند اقامه دعوا کند.
در غیر این صورت ولی وی از سمت او اقامه دعوا می کند.
نمایندگان خواهان
اگر دادخواست توسط ولی، قیم، وکیل و یا نماینده قانونی خواهان تقدیم شود، رونوشت سندی که مُثبِت سِمَت دادخواست دهنده است، به پیوست دادخواست تسلیم دادگاه می‌گردد. پس در صورتی که یکی از افراد مذکور به جای ذینفع، دادخواست دهد باید حتما به دادگاه ثابت کند که نماینده خواهان است و سندی که این ادعا را تصدیق کند وجود داشت باشد.
لازم به ذکر است اگر کسی که به عنوان نمایندگی، اقامه دعوا کرده از قبیل وکالت یا ولایت یا قیمومت و سمت او محرز نباشد، طرف مقابل دعوا (خوانده) می تواند به این موضوع ایراد وارد کند.
عدم رعایت شرایط دادخواست در مرحله بدوی
درواقع عدم رعایت شرایط قانونی دادخواست و یا عدم رفع نقص آن در موعد مقرر قانونی در مرحله بدوی، موجب نقض رأی در مرحله تجدیدنظر نخواهد بود.
در این موارد دادگاه تجدیدنظر به دادخواست دهنده بدوی اخطار می کند که ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ نسبت به رفع نقص اقدام نماید.
درصورت عدم اقدام و همچنین در صورتی که سمت دادخواست دهنده محرز نباشد دادگاه رأی صادره را نقض و قرار رد دعوای بدوی را صادر می نماید.
نتیجه گیری
زمانی که شما می خواهید که دادگاه به دعوای شما رسیدگی کند باید دادخواستی را به دادگاه ارسال کنید. در این دادخواست مشخصات خود را به عنوان خواهان وارد کرده و خواسته خود را مطرح می نمایید.
دانستن این نکته ضروری است که شما در صورتی خواهان محسوب می شوید که در یک دعوا دارای نفعی باشید و همچنین شرایط کلی خواهان که بلوغ و عقل است را داشته باشید.
لازم به ذکر است اگر به جای شما به عنوان خواهان نماینده ای در دادگاه شرکت می کند، مثلا وکیل شما، باید سمت او برای دادگاه مشخص و محرز شود.
علاوه براین، هیچ الزامی نیست که هر دعوا تنها یک خواهان داشته باشد. بلکه ممکن است یک دادگاه چندین خواهان و تنها یک خوانده داشته باشد و این نکته برای ارسال دادخواست برای شما مشکلی ایجاد نمی کند.
سوالات متداول
احراز سمت خواهان در دادگاه به چه معناست؟
یعنی شخصی که به نمایندگی از خواهان، دادخواستی را به دادگاه ارائه کرده است، باید سمت خود را ضمن دادخواست مشخص نماید.
احراز سمت وکیل در دادگاه به چه صورت است؟
تنظیم دادخواست به وکالت از خواهان یا خوانده و در ادامه ضمیمه کردن وکالت نامه به دادخواست، برای احراز سمت او به عنوان وکیل الزامی است.
آیا سمت خوانده هم باید در دادگاه محرز شود؟
اگر شخصی به نمایندگی از خوانده در دادگاه شرکت می کند، مانند وکیل باید سمت خود را برای دادگاه روشن کند.
