چگونگی ثبت اختراع در ایران

شما می‌توانید با به اشتراک گذاشتن دیدگاه و تجربیات خود در انتهای مقاله به گفتمان آنلاین با کارشناسان وینداد و دیگر کاربران بپردازید.

آنچه در این مقاله می آموزیم

انسان های اولیه که نمونه تکامل یافته آنها، بشر امروزی است، برای بقای خود تلاش کرد تا با محیط پیرامونی وفق پیدا کند و از همین بابت اشیاء از جمله سنگ و تنه درختان را در جهت ساخت نیزه به منظور شکار حیوانات اختراع کرد و به دنبال آتش را کشف کرد و همین مسیر ادامه داشت تا عصر کنونی که انسان ها در جای جای این کره خاکی اختراعات متنوعی برای تسهیل زندگی بشری انجام می دهند.

یک اختراع باید دارای ویژگی هایی از جمله نوین بودن، ابتکاری و خلاقانه، کاربردی و ماهیت سرمایه گذاری و حمایتی داشته باشد.

در واقع این چهار مؤلفه در تمامی اختراعات کنونی باید به تشخیص نهاد صالح در کشورها برسد که در این اختیار و وظیفه آن بر عهده اداره ثبت اسناد و املاک (مرکز مالکیت معنوی) است و اشخاص می توانند با رعایت الزاماتی که در ادامه این نوشتار به آنها پرداخته خواهد شد، طرح ها و ایده های ابداعی خود را ثبت تا مورد رسیدگی اداره مزبور قرار گیرد.

در همین خصوص برای آشنایی ساده تر با این فرایند تلاش می شود ابتدا الزاماتی که باید در مسیر ثبت اختراع رعایت شود را تشریح و سپس، گام به گام چگونگی ثبت ایده و طرح های صنعتی را از طریق وبسایت اداره ثبت اسناد و املاک کشور (مرکز مالکیت معنوی) را بیان تا خواننده در کم و کیف این مسیر قرار گیرد.

الزامات ثبت اختراع

متقاضی ثبت اختراع پیش از آنکه به سایت اداره ثبت اسناد و املاک (مرکز مالکیت معنوی) مراجعه کند باید الزاماتی را فراهم تا در زمان ثبت آنلاین اطلاعات بدون دغدغه و اشتباه اطلاعات درخواستی را وارد کند.

الزامات ثبت اختراع

اقداماتی که متقاضی ثبت اختراع باید پیش از ورود به سایت اداره ثبت اسناد و املاک انجام دهد شامل:

الف- توصیف اختراع و خلاصه از آن:

متقاضی ثبت اختراع بایست توصیفی حامل و کامل نسبت به اختراع خود کتابت کند که این توصیف کامل شامل

  • مزایای اختراع.
  • ارائه حداقل یک روش اجرایی جهت بهره برداری از اختراع.
  • تشریح ماهیت و کاربرد صنعتی اختراع.
  • تشریح مشکلات و ایرادات فنی اختراع.
  • اهداف اختراع.
  • بیان ابعاد فنی اختراع.
  • تخمین قابلیت پذیرش توسط صنعت و …

می تواند یک توصیف کامل برای یک طرح صنعتی یا اختراع محسوب شود.


بیشتر بخوانید: مراحل ثبت برند و علامت تجاری شرکت


توصیف اختراع و خلاصه از آن

البته جدای از توصیف کامل اختراع، متقاضی باید خلاصه ای از این توصیف را نیز ارائه نماید که تمامی توصیفات و مواردی که در توصیف کامل ذکر شده را به طور کلی و در واقع رئوس مطلب را در قالب حداکثر ۲۰۰ کلمه تنظیم کند.

اگر نقشه ها یا معادلات ریاضی در اختراع استفاده شده است، باید به آنها اشاره و حتی الامکان به زیان عامیانه و قابل فهم تشریح کند.

فایده خلاصه توصیف اختراع این است که مقام ذیربط پیش از آنکه توصیف کامل اختراع شما را مطالعه کند، خلاصه ارسالی را مطالعه و این خود مقدمه ای بر مجاب کردن ایشان برای مطالعه توصیف کامل اختراع می شود.

در توصیف کامل و مختصر اختراع به موارد زیر توجه نمایید:

  • در صورتی که در طرح یا اختراع خود، از نقشه یا معادلات ریاضی بهره برده اید، اسکن نقشه ها و معادلات وضوح کافی را داشته باشد تا قابل تکثیر باشد.
  •  فرمت اسکن نقشه ها یا معادلات ریاضی JPG یا JPEG باشد.
  •  اسکن نقشه ها و معادلات ریاضی بصورت عمودی باشد.
  •  تمامی اعداد، حروف و نشانه ها به طور روشن و خوانا باشد.
  •  در توصیف کلی اختراع شرح نقشه ها یا معادلات ریاضی به تفکیک و به پیوست آن تشریح گردد.
  •  اگر نقشه ها یا معادلات ریاضی در چندین صفحه است، در هر صفحه شماره ترتیب قید تا مشخص شود که در چند صفحه می باشد.

بیشتر بخوانید: شرح ماده ۴۵ قانون ثبت اسناد و املاک


در توصیف کامل و مختصر اختراع به موارد زیر توجه نمایید

برای مثال اگر نقشه ۶ صفحه است، در صفحه اول قید کنید ۱-۶، در صفحه دوم قید شود ۶-۲ و در صفحه سوم قید کنید ۳-۶ و به همین ترتیب ادامه دهید.

ب- مدارک هویتی متقاضی اختراع یا نماینده قانونی ایشان:

متقاضی ثبت اگر خود اقدام به تکمیل مندرجات برگه اظهارنامه ثبت اختراع می کند، باید اطلاعات هویتی خود شامل:

مدارک هویتی متقاضی اختراع یا نماینده قانونی ایشان

  • نام و نام خانوادگی.
  • نام پدر.
  • شماره شناسنامه و کارت ملی.
  • اسکن یا تصویر صفحات شناسنامه و کارت ملی.

و اگر توسط نماینده قانونی خود (وکیل) اقدام می کند باید علاوه بر اطلاعات متقاضی ثبت اختراع، اطلاعات وکیل نیز قید شود.


بیشتر بخوانید: هزینه مشاوره حقوقی آنلاین در سال ٩٩


اگر متقاضی ثبت اختراع شرکت یا شخص حقوقی است، شخص حقوقی باید اطلاعات زیر را به همراه داشته باشد:

  • اگر متقاضی ثبت اختراع شرکت یا شخص حقوقی است، شخص حقوقی باید اطلاعات زیر را به همراه داشته باشدنام شرکت.
  • نشانی شرکت.
  • آخرین روزنامه رسمی کشور.
  •  اسکن و تصویر شناسنامه و کارت ملی مدیرعامل یا افراد صاحب امضاء.

پ- مدارک نمایندگی از جمله وکالت نامه یا گواهی نمایندگی شخص حقوقی که باید اسکن یا تصویر آن در بخش مربوطه بارگذاری شود.

ت- درخواست نامه مبنی بر عدم ذکر نام مخترع:

متقاضی اختراع می تواند درخواست نامه کتبی مبنی بر عدم ذکر نام ایشان را تنظیم و برای اداره ثبت اسناد و املاک (مرکز مالکیت معنوی) ارسال کند تا پس از تأیید مرجع مزبور نام مخترع پس از ثبت اختراع منتشر نشود.

مراحل ثبت اختراع در سامانه مرکز مالکیت صنعتی اداره ثبت اسناد و املاک کشور

متقاضی ثبت اختراع پس از رعایت الزامات بالا، در گام بعدی باید مراحل ثبت اظهارنامه ثبت اختراع را به شرح زیر تکمیل و برای مرجع ذیربط ارسال کند؛

اول- وارد سامانه مرکز مالکیت معنوی به نشانی اینترنتی iripo.ssaa.ir شده و از قسمت بالای صفحه گزینه ثبت نام متقاضی/ورود اعضاء کلیک کنید.

دوم- در صورتی که قبلاً در وبسایت مرکز مالکیت معنوی ثبت نام کرده اید، نام کاربری و رمز عبور خود را وارد کنید و در صورتی که برای مرتبه نخست به سایت مراجعه می کنید باید ثبت نام کنید.

سوم- پس از ثبت نام در سامانه، با نام کاربری و رمز عبور وارد سامانه شده، از ستون سمت راست، بخش ثبت اظهارنامه جدید، بر روی گزینه ثبت اظهارنامه اختراع کلیک کنید. سپس صفحه ای مبنی بر تعهدنامه و مقررات مرتبط با ثبت اختراع برای شما نمایش داده می شود.

کامل مطالعه نمایید و پس از آن کادر مربع را کلیک کرده تا گزینه مرحله بعدی برای شما روشن شود.

چهارم- در بخش بعدی نواری برای شما ظاهر می گردد که شما باید ثبت اظهارنامه جدید را انتخاب کنید.

سپس ماهیت شخص از جمله شخص حقیقی بودن یا حقوقی بودن را مشخص کنید. متقاضی ثبت اختراع تماماً اطلاعات هویتی درخواستی را تکمیل نماید.

اگر فرایند ثبت نام توسط وکیل متقاضی یا نماینده قانونی شخص حقوقی انجام می شود، بر روی گزینه افزودن شخص جدید کلیک کرده تا اطلاعات وکیل یا نماینده را نیز اضافه نمایید.

مراحل ثبت اختراع در سامانه مرکز مالکیت صنعتی اداره ثبت اسناد و املاک کشور

پنجم- پس از ثبت اطلاعات هویتی متقاضی یا نماینده ایشان، به مرحله ثبت اظهارنامه اختراع ارجاع داده می شوید.

به ترتیب کادر از بالا صفحه، ابتدا عنوان اختراع را درج نمایید (عنوان اختراع را خود متقاضی باید مشخص کند) و بعد عنوان لاتین(انگلیسی) اختراع را درج نمایید.

در کادر وسط صفحه که قید شده خلاصه، شما باید خلاصه ای از توصیف اختراع را که قبلاً تهیه نموده اید، درج نمایید؛ توجه داشته باشید که خلاصه توصیف اختراع بیش از ۲۰۰ کلمه نباشد چون ثبت آن انجام نمی شود.

در همین مرحله، در کادرهای پایینی به ترتیب موارد را تکمیل کنید که شامل، افشای اختراع در نمایشگاه رسمی داخلی یا بین المللی، سوء استفاده شخص ثالث از حق متقاضی یا مالک قبلی، پاسخ به پرسش آیا اختراع شما جنبه نرم افزاری دارد؟

مرجع پیشنهادی شما برای استعلام و یا اگر مرجع مدنظر شما جزئی لیست نبود، در کادر بعدی آن را درج نمایید، سپس بر روی گزینه مرحله بعدی کلیک کنید.

ششم- در این مرحله سایت شما را به صفحه افزودن ادعای جدید هدایت می کند؛ یعنی اگر شما قبلاً اظهارنامه ثبت اختراع در سایت ثبت کرده اید، شماره اظهارنامه و تاریخ ثبت آن را درج کنید.

هفتم- در مرحله بعد، شما باید تمامی ضمائم و مدارک ثبت اختراع خود را که از قبل اسکن یا تصویر آن را تهیه نموده اید، بارگذاری نموده و ارسال کنید.

هشتم- در این بخش تمامی اطلاعات وارده را برای شما نمایش داده می شود و شما می توانید مجدد تمامی آن را بازبینی و در صورتی که نیاز به اصلاح دارد، اصلاح نموده در غیر اینصورت بر روی گزینه پرداخت هزینه و ثبت نهایی کلیک کرده و وارد درگاه پرداخت شوید.

مراحل ثبت اختراع در سامانه مرکز مالکیت صنعتی اداره ثبت اسناد و املاک کشور

نهم- پس از واریز هزینه ثبت، به پنجره ثبت نهایی اطلاعات هدایت شده و برای شما کد رهگیری صادر می شود که می توانید با این کد شرایط بررسی و روند رسیدگی به ثبت اختراع خود را پیگیری کنید.

دهم- به منظور پیگیری ثبت اختراع، مجدد به صفحه اول سایت مراجعه و بر روی گزینه ورود کلیک و نام کاربری و رمز عبور خود را وارد کنید.

سپس در ستون سمت راست قسمت اداره مالکیت معنوی، کارتابل عمومی را کلیک کرده و شماره اظهارنامه (کد رهگیری) و تاریخ ثبت را درج تا از آخرین وضعیت رسیدگی به پرونده ثبت اختراع مطلع شوید.

مزایای ثبت اختراع

مزایای ثبت اختراع از طریق فرایند بالا شامل:

  • متقاضی ثبت اختراع بعد از ثبت نهایی اختراع و تأیید آن از طریق مرکز مالکیت معنوی حق انحصاری بهره برداری از آن اختراع، ایده یا طرح صنعتی را دارد.
  •  مالک اختراع حق واگذاری امتیاز اختراع را به موجب قرارداد به سایرین را دارد.
  •  توانایی اخذ گواهینامه ثبت ارزش تجاری اختراع.
  •  قابلیت تجاری سازی اختراع.
  •  جلوگیری از اقدامات سایرین نسبت به بهره برداری بدون مجوز از اختراع.
  • انتقال تمامی امتیازات اختراع ثبت شده به وراث بعد از فوت مخترع.
  •  حق طرح شکایت کیفری یا حقوقی از تمامی اشخاصی که برخلاف قانون از اختراع ثبت شده استفاده کرده اند.
  •  بهره مندی از امتیازات بنیاد ملی نخبگان.
  •  بهره مندی از امتیاز ویژه برای تحصیل در دانشگاه های داخلی یا خارجی.
  •  ارائه تسهیلات کسر یا معافیت از خدمت سربازی برای مخترعین مرد.

نتیجه گیری

نتیجتاً متقاضیان ثبت اختراع برای اینکه اختراع، ایده یا طرح صنعتی خود را ثبت کنند بایست تمامی مراحل را به صورت اینترنتی پیگیری کنند و دیگر نیازی به حضور اشخاص در اداره ثبت نیست و صرفاً با رعایت تمامی موارد مندرج در مطالب بالا می توانند اختراع، ایده یا طرح صنعتی خود را ثبت کنند.

لازم به ذکر است که در مراحل ثبت اختراع تا زمانی که کد رهگیری برای متقاضی صادر نشده، به این معناست که فرایند ثبت اختراع در سامانه مرکز مالکیت معنوی صحیح انجام نشده است و همچنین در این فرایند هرگز از کلیک بر گزینه برگشت به صفحه قبل استفاده نشود که ممکن است مجبور به تکمیل دوباره اطلاعات از ابتدا شوید.

سؤالات مرتبط

برای ثبت اختراع حتماً باید حضوری برم اداره ثبت؟

خیر تمامی مراحل ثبت اختراع بصورت برخط یا آنلاین از طریق وبسایت اداره ثبت اسناد و املاک (مرکز مالکیت معنوی) انجام می شود.

سایتی که از آن طریق باید ثبت اختراع کنم چیه؟

به سایت www.iripo.ssaa.ir مراجعه نمایید.

برای پیگیری وضعیت ثبت اختراع باید چیکار کنم؟

با نام کاربری و رمز عبور وارد سایت شده، و از بخش کارتابل عمومی آخرین وضعیت رسیدگی به پرونده ثبت اختراع را پیگیری کنید.

یک پاسخ

  1. با سلام ، یکی از اشکالات اساسی ثبت اختراعات نخبگان کشور از سال ۱۳۹۲ تا کنون :
    اینجانب نیز در این روند مشکل داوری اختراعات را دارم یعنی زمانی که طرح اینجانب نو و جدید است ولی مراجع و داوران پس از گرفتن هزینه های بالا طرح را تایید نمی کنند و در پاسخ می گویند دوست داریم طرح شما را رد کنیم برو پیش هرکسی که دوست داری بگو این مرجع را قبول ندارم اداره نیز می گوید ما طبق قانون مجبور هستیم طرح شما را رد کنیم . برخی از مراجع نیز می گویند داور متخصص ندارند !
    در این خصوص به کارشناس اداره اختراعات متن زیر را ارسال کردم :
    کارشناس محترم با سلام ، اینجانب به شخصه اعتقادی به روند مارکسیستی و وارداتی اداره اختراعات که با قانون اساسی کشور در تضاد می باشد ندارم . بر فرض مثال متقاضی پرونده خود را به حداقل ۵۰ مرجع ارسال کند و پرونده ۳ ماه در هر مرجع توقف کند تا یکی از این مراجع داور متخصص داشته باشند و طرح را درست مورد داوری قرار دهند ، این یعنی اتلاف وقت چیزی حدود ۸ سال و پرداخت هزینه چیزی حدود ۳۰ ملیون تومان . در حال حاضر ۱۱ مرجع در پرونده های قبلی اعلام کرده اند داور متخصص ندارند! . اولا بعد از ۸ سال پرونده به چه درد متقاضی می خورد ؟ ، دوم اینکه اگر اینجانب بخواهم ۲۰ اظهارنامه با این روند ثبت کنم یه چیزی حدود ۶۰۰ ملیون باید هزینه کنم ( بنظر شما امکان ثبت اختراع به صورت غیر مستقیم از اینجانب سلب نشده است ؟ ) ، ایا بعد از اینکه سند را دریافت کردم همین دولت این هزینه را می تواند طی فرآیندی به اینجانب برگرداند ( به قول دوستمون خود سند اختراع ۵ کیلو روغن نباتی ارزش داره ؟ ) ، یا قرار است متقاضی در جامعه رها شود ؟ . در اداره شما مردم دو دسته هستند برخی با سرمایه های خود اختراع ثبت می کنند برخی با دارایی های خود. اشخاصی که با دارایی خود اختراع ثبت می کنند مثل اعضا هیات علمی ، اشخاصی که به بدنه آزمایشگاه و پژوهشگاه ها متصل هستند ، این افراد هر هزینه ای بابت اختراع انجام می دهند دولت طی فرآیندی این هزینه را به آن ها برگشت میدهد یا از طریق گرنت دانشگاهی یا از طریق پژوهش تولید . یعنی این وسط فقط پول جابجا می شود و کسی ضرر نمی کند. دسته دوم کسانی هستند که با سرمایه های خود اختراع انجام میدهند مثل افراد که مدارک عالیه دانشگاهی دارند مشغول کار هستند اما به بدنه دولت وصل نیستند ، این افراد تحت هر شرایطی اگر نتوانند اظهارنامه خود را به ثبت برسانند آن ها هم سرمایه خود را از دست داده اند و هم دارایی خود را که همان اختراع می باشد . چون این افراد مجبور هستند نسبت به افراد اول یک مرحله بیشتر برای فرایند ثبت انرژی صرف کنند ، این روند به صورتی طراحی شده که به مرور زمان قشر متوسط جامعه منحل خواهد شد . و جامعه دو قطبی می شود یعنی دو قشر بالا و پایین که در این صورت کاپیتالیسم رخ می دهد و …
    https://www.farsnews.ir/news/13990415000143/
    http://ipm.ssaa.ir/ENQ/List

مقالات دیگر

با ما در ارتباط باشید