آیا ملک اداری سر قفلی دارد؟

شما می‌توانید با به اشتراک گذاشتن دیدگاه و تجربیات خود در انتهای مقاله به گفتمان آنلاین با کارشناسان وینداد و دیگر کاربران بپردازید.

آنچه در این مقاله می آموزیم

 سرقفلی مبلغی است که مستاجر در عوض داشتن امتیازاتی به موجر می دهد یا اینکه موجر برای اینکه مستاجر از حقوق خود ضمن اجاره منصرف شود به وی پرداخت می کند. این تعریف را از مینا تعاریف متعددی که برای این نهاد ارائه شده می توان از قانون برداشت و دریافت کرد.

بحث سر قفلی از موارد بسیار اختلافی است میان علمای حقوق در هر حال این نهاد حقوقی اگرچه از قبل وجود داشته است اما به صورت رسمی در قانون روابط موجر و مستاجر سال ۷۶ مورد تقنین قرار گرفته است.

در دوره قانون گذاری قبل یعنی سال ۵۶ قانون گذار حق کسب و پیشه را مورد حکم قرار داده بود که در سال ۷۶ سرقفلی جای آن را گرفت.

در اینجا می خواهیم با توضیح مختصر ماهیت سرقفلی بررسی کنیم که آیا سرقفلی در ملک اداری هم وجود دارد یا خیر.

وکیل پایه یک دادگستریسر قفلی در قانون روابط موجر و مستاجر سال ۷۶ مختص ملک تجاری

سر قفلی در قانون روابط موجر و مستاجرماده ۶ – هرگاه مالک، ملک تجاری خود را به اجاره واگذار نماید می ‌تواند مبلغی را تحت عنوان سرقفلی از مستأجر دریافت نماید.

همچنین مستاجر می ‌تواند در اثناء مدت اجاره برای واگذاری حق خود مبلغی را از موجر یا مستأجر دیگر به عنوان سرقفلی دریافت کند، مگر آنکه در ضمن عقد اجاره حق انتقال به غیر از وی سلب شده باشد.

تبصره ۱ – چنانچه مالک سرقفلی نگرفته باشد و مستأجر با دریافت سرقفلی ملک را به دیگری واگذار نماید پس از پایان مدت اجاره مستأجر اخیر حق مطالبه سرقفلی از مالک را ندارد.

‌تبصره ۲ – در صورتی که موجر به طریق صحیح شرعی سرقفلی را به مستأجر منتقل نماید، هنگام تخلیه مستأجر حق مطالبه سرقفلی به قیمت‌ عادله روز را دارد.

در ماده تصریح شده است که “هرگاه مالک ملک تجاری…” لذا سر قفلی مخصوص ملک تجاری است آن هم در زمانی که به اجاره داده می شود.

پس می توان اینگونه نتیجه گیری کرد که ملک مسکونی و ملک اداری سرقفلی ندارد حتی ملک تجاری مادامی که در دست مالک است و به اجاره داده نشده است سرقفلی ندارد.

  • در واقع بدیهی است که مالک سر قفلی کسی غیر از مالک عین مال است زیرا اگر مالک عین مال را خود مالک سرقفلی بدانیم در واقع چه سودی برایش به ارمغان دارد؟

پس ملک تجاری تا زمانی که به اجاره داده نشده به آن سرقفلی تعلق نمی گیرد به این ترتیب ملکی که اداری باشد و ملک مسکونی هم سرقفلی ندارد.

سر قفلی در قانون روابط موجر و مستاجر

وکیل پایه یک دادگستریملک اداری دارای سرقفلی نیست

همانطور که اشاره کردیم در سر قفلی که موارد مختلفی جهت پرداخت آن وجود دارد که یکی از این موارد پرداخت مبلغ سر قفلی در عوض داشتن حق تقدم در اجاره سالیان بعد است و فرد می تواند برای سالیان بعد هم ملک تجاری را در اجاره خود داشته باشد.

لذا چون طرق قانون به ملک تجاری سرقفلی تعلق می گیرد اگر ملکی مسکونی یا ملکی اداری باشد چون سرقفلی به آن تعلق نمی گیرد پس از پایان مدت اجاره می توان تخلیه آن را درخواست کرد. زیرا طبع سرقفلی برای ملک تجاری است که در آن کسب و کار وجود دارد.

موارد سر قفلی ملک تجاری و محل کسب و کار

از دیگر مواردی که مبلغی تحت عنوان سرقفلی پرداخت می شود به جز ماده ۶ که در فوق اشاره کردیم در ماده ۷ ق.ر.م.م است طبق این ماده:

اگر مالک متعهد بشود که هر ساله بدون افزایش اجاره بها ملک را به خود مستاجر اجاره بدهد و حق تخلیه نداشته باشد در این صورت اگر مستاجر بخواهد از حقی که برایش شده گذشت کند می تواند از مالک یا موجر مبلغی تحت عنوان سرقفلی دریافت کند.

این مبلغ نوعی عوض اسقاط حق است.

ماده ۸ هم نوعی را پیش بینی کرده است اما با دقت در آن متوجه می شویم همان موارد ماده ۷ است که به نوعی در ماده ۸ تکرار شده است، طبق این ماده:

هرگاه ضمن عقد اجاره شرط شود که مالک عین مستاجر را به غیر مستأجر اجاره ندهد و هر ساله آن را به اجاره متعارف به مستأجر متصرف‌ واگذار نماید، مستأجر می‌تواند برای اسقاط حق خود و یا تخلیه محل مبلغی را به عنوان سرقفلی مطالبه و دریافت نماید.

سر قفلی ملک تجاری

نتیجه گیری

آنگونه که بیان کردیم سرقفلی به صراحت ماده ۶ قانون روابط موجر و مستاجر مختص و مخصوص ملک تجاری است لذا ملکی که اداری باشد یا ملک مسکونی نهادی به نام سر قفلی درباره آن صدق نخواهد کرد.

سرقفلی بر خلاف حق کسب و پیشه که در سال ۷۶ حکم آن بیان شده ربطی به کوشش و تلاش مشتری برای جذب مشتری و … تا حدودی ندارد و بیشتر مبلغی است که در ازاء امتیازی پرداخت می شود یا اینکه مبلغی است که در ازای اسقاط حقی پرداخت می شود به مستاجر که موارد متعددی دارد و در بالا مختصرا به آن موارد که در قانون بیان شده اشاره کردیم.

سوالات متداول

سرقفلی چیست؟

سر قفلی مبلغی است در که عقد اجاره ملک تجاری گاهی به موجر پرداخته می شود و گاهی از طرف موجر به مستاجر پرداخت می شود.
معمولا پرداخت آن از طرف مستاجر به موجر برای داشتن حق تقدم در اجاره سالیان بعد است. اما در پرداخت به مستاجر برای اسقاط حقی است که وی در قرارداد اجاره برایش به وجود آمده است.

آیا سرقفلی در ملک اداری وجود دارد؟

خیر؛ سرقفلی مخصوص ملک تجاری است و در ملک اداری یا مسکونی وجود ندارد.

موارد گرفتن سرقفلی در کجا اشاره شده است؟

در قانون روابط موجر و مستاجر سال ۷۶ در مواد ۶ تا ۸ موارد گرفتن سرقفلی را بیان کرده و چند ماده بعد از آن هم به احکام آن پرداخته است.

مقالات دیگر

با ما در ارتباط باشید