مهریه در صیغه موقت

مهریه از لوازم عقد نکاح می باشد. حال چه نکاح دائم یا نکاح موقت، مهریه مالی است که در ازدواج برای زن در نظر گرفته می شود و حق مالی زن در نکاح محسوب می شود و به محض عقد به مالکیت زن در می آید.

به نظر مشهور شرط کردن عدم تعلق مهریه به زن اثری ندارد و باطل است پس اگر ضمن نکاح شرط شود که زن حق مهریه ندارد باطل است و زن مستحق مهریه خواهد بود.

در نکاح موقت مهریه الزاما و لزوما باید در ضمن نکاح معین شود اما در نکاح دائم طرفین می توانند که این تعیین مهریه را به بعد از عقد واگذار کنند.

 مشخصات مهریه 

قابل تملک بودن، مالکیت داشتن، معلوم بودن اشاره کرد به عبارتی مهریه ای که برای زن تعیین می شود باید متعلق به خود مرد باشد یا اینکه بر عهده وی باشد.

برای مثال مرد نمی تواند زمینی را که متعلق به پدرش است مهریه قرار دهد مگر با رضایت خود پدر، دیگر این که مهریه باید مالکیت داشته باشد و موارد عجیب و قریب که در فیلم ها گفته می شود قابلیت مهر کردن نیستند.

شرایط مهریه در صیغه موقت

ویژگی خاصی که مهریه در نکاح و صیغه موقت نسبت به دائم دارد این است که بر خلاف نکاح دائم در صیغه موقت مهریه حتما باید در زمان عقد تعیین شود و در غیر این صورت عقد باطل خواهد بود.

به عبارتی دیگر در صیغه موقت تعیین مهریه و تعیین مدت شرط صحت است در غیر این صورت این عقد صحیح تشکیل نشده است.

زمان پرداخت مهریه در صیغه موقت

چه در نکاح دائم یا موقت زمان پرداخت مهریه یا زمان تادیه آن می تواند به چند حالت تعیین شود.

یا اینکه زمان تادیه، حال باشد به این صورت که به محض انعقاد عقد، زن، مالک مهریه می شود و فورا باید تادیه شود به زن.

مورد بعد اینکه می تواند موجل باشد یعنی مدت و اجلی تعیین شود به این صورت که شرط می شود میزان ۱۰۰ سکه مهریه است و برای یک سال بعد از ازدواج پرداخت می شود.

حالت سومی که قابل تعیین خواهد بود این است که عندالمطالبه باشد یعنی به اختیار زن باشد که هر موقع می خواهد مطالبه کند مهریه را که این را اصطلاحا  مهریه عندالمطالبه می گویند.

حالت چهارمی هم وجود دارد که عندالاستطاعه نامیده می شود به این صورت که زمانی مهریه قابل مطالبه و قابل پرداخت است که مرد توانایی و استطاعت داشته باشد و در صورتی که مرد توانایی پرداخت نداشته باشد قابل مطالبه نخواهد بود.

نکته ی قابل ذکر این است که زن در مهریه عند الاستطاعه حق حبس ندارد و برای مطالبه مهریه نمی توان شوهر را زندانی یا جلب کرد.

بیشتر بخوانید: فرق مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه چیست؟

• زندانی و حبس کردن مرد در چه مهریه هایی ممکن است؟

اگر مهریه تعیین شده از نوع حال باشد یا از نوع موجل باشد یا عندالمطالبه می توان مرد را اگر بالای ۱۱۰ سکه نباشد زندانی و حبس کرد.

و همانطور گفته شد در مهریه عند الاستطاعه مرد قابل زندانی کردن نیست.

زندانی کردن و مطالبه مهریه در هر دو نکاح چه موقت و چه دائم جاری است و مخصوصا نکاح دائم نیست.

حق حبس زن چیست و ارتباط آن با مهریه

حق حبس زن را نباید با حبس و زندان کردن مرد برای مهریه اشتباه بگیرید.

حق حبس زن به این معنا است که زن در نکاح چه دائم و چه موقت این اختیار را دارد که وظایف عام خود یا وظایف زناشویی را در مقابل مرد انجام ندهد تا زمانی که مرد مهریه را پرداخت کند.

اما اگر زن یک بار تمکین خاص کرده باشد یعنی با شوهر رابطه زناشویی داشته است دیگر این حق حبس برای وی جاری نخواهد بود.

حق حبس زن غیر باکره در ازدواج دوم

• بحث این است اگر زنی قبلا ازدواج کرده است و حال پس از انحلال آن ازدواج به ازدواج دوم رسیده است آیا با وجود باکره نبودن و ازدواج قبلی باز هم حق حبس دارد؟

باید گفته بله با این وجود هم باز حق حبس دارد و داشتن حق حبس ربطی به باکره بودن زن ندارد. و مربوط به این است که زن در اولین بار تمکین نکند و اگر تمکین کند دیگر آن حق وی از بین می رود.

شرط این که زن حق مهریه ندارد در صیغه موقت

همانطور که در بالا گفته شد در صیغه موقت مهریه الزامی است و باید در زمان نکاح معین شود حال اگر شرط شود که زن مستحق مهریه نباشد شرط باطل است و حتی نکاح را هم باطل می کند.

اما اگر این شرط در نکاح دائم بیاید فقط خود شرط باطل است و نکاح صحیح خواهد بود و اگر مهریه تعیین شنود زن مستحق مهر المثل خواهد بود.

مطالبه مهریه صیغه موقت

زن می تواند مهریه خود را در صیغه موقت یا ازدواج موقت از دادگاه مطالبه کند و دادخواست مطالبه مهریه را از طریق دفاتر خدمات قضایی تنظیم کند تا به این وسیله به دادگاه ارسال شود.

دادگاه به این مورد رسیدگی می کند و حکم به پرداخت مهریه می دهد زن می تواند همچنین از دادگاه تقاضای توقیف اموال را به دلیل مطالبه مهریه بنماید.

البته در این صورت لازم است که سند و مدرک ازدواج موقت را ارائه دهد که کسانی که آن را ثبت کرده اند در این زمینه کاری راحت تر در پیش روی دارند.

فوت زن یا مرد در صیغه موقت و تکلیف مهریه

اگر زن یا مردی صیغه موقت کنند و یکی از آنان فوت شود حال زن باشد یا مرد مهریه همچنان پابرجاست و ساقط نمی شود و زن مستحق مهریه خواهد بود. با این توضیح که در صورت فوت زن در صیغه موقت، مهریه متعلق حق وراث وی قرار خواهد گرفت.

در صورت فوت مرد، مهریه از اموال وی وصول خواهد شد.

نکته ی قابل ذکر این است که زن در صیغه موقت از مرد ارث نخواهد برد در صورت فوت اما مهریه را می تواند مطالبه کند از ماترک شوهر.

نزدیکی نکردن زن و مرد در صیغه موقت و تکلیف مهریه

اگر در صیغه موقت زن و مرد با هم نزدیکی نکنند تا انتهای مدت و یا اینکه در حین نکاح مرد بذل مدت کند یعنی باقی مدت صیغه را ببخشد در این صورت زن مستحق  نصف مهریه خواهد بود و می تواند آن را مطالبه کند.

نتیجه گیری

هر مالی که ارزش اقتصادی داشته باشد می تواند به عنوان مهریه تعیین گردد. به شرطی که مال مورد نظر متعلق به خود زوج و مرد باشد و اگر مال کسی دیگر باشد منوط به اجازه مالک است.

در بالا احکام مهریه را تعریف و بیان کردیم.

مهریه در ازدواج موقت بر خلاف ازدواج دائم شرط است که فرد در زمان عقد مهریه را تعیین کند در غیر این صورت طبق قانون عقد باطل است.

اما در دائم می توان ضمن نکاح تعیین مهریه نکرد و آن را واگذار کرد به بعد از نکاح در این صورت عقد صحیح خواهد بود.

سوالات متداول

اگر با مردی صیغه  کنم اما مهریه تعیین نشود آیا عقد باطل بود؟

بله مهریه از ارکان عقد موقت است و عدم تعیین آن باعث بطلان عقد است.

اگر چند سال از زمان صیغه بگذرد آیا مهریه قابل مطالبه است؟

 بله مهریه قابل مطالبه است و در ذمه فرد قرار می گیرد.

آیا می توان به صورت تلفنی با کسی محرم شد با صیغه موقت؟

 بله این امر ممکن است حتی اگر نزدیکی هم واقع نشود. و در این صورت مهریه هم تعلق می گیرد.

اگر در صیغه بین زن و مرد نزدیکی واقع نشود آیا زن حق مهریه دارد؟

بله در عید موقت حتی اگر نزدیکی واقع نشود زن مستحق مهریه است.

میزان مهریه در صیغه موقت چقدر است آیا زن حق نفقه دارد؟

 میزان مهریه بسته به توافق طرفین است اما مرد تکلیف به دادن نفقه ندارد.

مطالبه مهریه صیغه موقت از کجا به عمل می آید؟

اگر تا ۲۰ میلیون باشد با شورای حل اختلاف است. اما بیشتر از ۲۰ میلیون در صلاحیت دادگاه است.

آیا ازدواج موقت باید ثبت شود؟

ازدواج موقت ثبت نمی شود مگر در سه مورد اول اینکه در عقد ازدواج این مورد شرط شود دوم اینکه طرفین ازدواج با هم توافق کنند که ازدواجشان را ثبت کنند سوم اینکه زن از شوهر صیغه ای خود باردار شود.

آیا ازدواج سفید همان صیغه است

خیر در صیغه حتما متن عربی صیغه باید جاری شود تا طرفین به هم محرم شوند در حالی که در ازدواج سفید زن و مرد بدون اینکه محرم همدیگر باشند با هم زندگی می کنند.

آیا زن و مرد می توانند خودشان صیغه را بخوانند

بله هیچ اجباری نیست که در دفتر خانه صیغه خوانده شود حتی طرفین می توانند پیش هم خودشان نیز این صیغه را جاری کنند و هیچ مشکلی در این خصوص وجود ندارد.